Ποδήλατο στην Αθήνα: Ούτε φίλους έχει, ούτε δρόμους

Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου σήμερα και είπα να κάνω αυτό που κάνει κάθε δαιμόνιος ρεπόρτερ, ή τουλάχιστον κάθε Αθηναίος που επιμένει να χρησιμοποιεί ποδήλατο: να ψάξω τι απέγινε εκείνο το περίφημο έργο για τον μητροπολιτικό ποδηλατόδρομο της Αττικής. Ναι, αυτός ο ποδηλατόδρομος των 17 χιλιομέτρων που υποτίθεται ότι θα ξεκινούσε από την Κηφισιά και θα κατέληγε στο Γκάζι. Ανακοινώθηκε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής και υποσχέθηκε ολοκλήρωση μέχρι το 2027.

Μαντέψτε: δεν κατάφερα να μάθω καν αν ξεκίνησε.

Κάλεσα την Περιφέρεια αλλά δεν έβγαλα άκρη. Έψαξα στο site τους, το ίδιο. Καμία σαφής αναφορά, κανένα σημάδι ζωής. Και κάπως έτσι άρχισα να συνειδητοποιώ για άλλη μια φορά ότι το ποδήλατο στην Αθήνα είναι ανεπιθύμητο. Ούτε από την Πολιτεία υπολογίζεται, ούτε από την κοινωνία αγαπιέται. Ούτε υποδομές, ούτε νοοτροπία, ούτε πολιτική βούληση. Στην πράξη, ζούμε σε μια πόλη που δεν συμπαθεί ούτε το ποδήλατο, ούτε τους ποδηλάτες, ούτε - ας μην κρυβόμαστε - τους τουρίστες που τολμούν να κυκλοφορούν πάνω σε αυτό. Ούτε για φωτογραφία στο Instagram δεν το θέλουμε.

Κι όμως, σε μια χώρα όπου το κύριο πρόβλημα των πολιτών είναι η ακρίβεια, το ποδήλατο θα έπρεπε να είναι λύση πρώτης γραμμής. Οικονομικό, οικολογικό, αθόρυβο, υγιεινό. Αντίθετα, εδώ θεωρείται σχεδόν πράξη αντίστασης.

Αναρωτιέμαι λοιπόν: Γιατί είμαστε τόσο πίσω;
Φταίει το καλοκαίρι; Οι θερμοκρασίες στην Αθήνα είναι πράγματι σκληρές Ιούλιο και Αύγουστο. Αλλά τι γίνεται τους άλλους δέκα μήνες;
Φταίει η αγάπη για το αυτοκίνητο; Πολύ πιθανό. Το Ι.Χ. στην Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από μέσο – είναι επιβεβαίωση κοινωνικού στάτους.
Φταίει ο φόβος για κλοπή; Ναι. Πού να το αφήσεις χωρίς να το χάσεις; Ακόμα και τα μπαλκόνια μας είναι μικρά.
Φταίει η πολεοδομία; Ποιος να κουβαλήσει ποδήλατο στον πέμπτο σε τόσο μικροσκόπικά ασανσέρ; Και να το παρκάρεις μέσα, δεν χωράει στο διαμέρισμα. Οι ακάλυπτοι θα ήταν μια καποια λύση αν υπήρχε συνεννόηση των ενοίκων.
Ή μήπως φταίει η εχθρικότητα; Όποιος έχει κάνει ποδήλατο στην πόλη, ξέρει. Οδηγοί που κορνάρουν λες και είσαι παρείσακτος. Πεζοί που σε κοιτάζουν με φθόνο. Είσαι πάντα το σώμα που «ενοχλεί».

Και οι ανηφόρες; Ναι, είναι πολλές. Αλλά ζούμε στο 2025. Το επιχείρημα «μα έχει ανηφόρες η Αθήνα» καταρρίπτεται εύκολα: λέγεται ηλεκτρικό ποδήλατο. Η δύναμη του μοτέρ είναι εδώ για να ισοπεδώσει τα εμπόδια, κυριολεκτικά και μεταφορικά.

Κι όσο για τις υποτιθέμενες φιλοποδηλατικές πρωτοβουλίες; Θυμάστε τον Μεγάλο Περίπατο; Περιμέναμε ποδηλατόδρομους, αλλά είδαμε… μόνο μπογιές στο δρόμο. Είδαμε δημάρχους και περιφερειάρχες πάνω σε ποδήλατα μόνο για φωτογραφίες. Καμία συνέχεια, καμία συνέπεια.

Στο μετρό, επιτρέπεται η μεταφορά ποδηλάτου μόνο στο τελευταίο βαγόνι, κι αυτό όχι σε ώρες αιχμής και μόνο δύο στον αριθμό. Στις κυλιόμενες σκάλες απαγορεύεται. Στο ασανσέρ, προτεραιότητα στους πεζούς. Δηλαδή, κάνεις το σωστό και νιώθεις λάθος.

Τελικά, ποιος έχει σειρά; Γιατί σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις το ποδήλατο διευκολύνεται, ενώ εδώ πολεμιέται; Τι μας λείπει, πέρα από θέληση; Γιατί εξακολουθούμε να συμπεριφερόμαστε σαν το ποδήλατο να είναι παιχνίδι και όχι μέσο;

Η Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου είναι μια καλή αφορμή να ανοίξει ξανά η συζήτηση. Αν όχι στις αίθουσες της Περιφέρειας, τουλάχιστον στους δρόμους. Εμείς, οι «τρελοί» που ακόμα κάνουμε ποδήλατο στην Αθήνα, δεν περιμένουμε άλλο. Έχουμε ήδη ξεκινήσει.