Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης: Η απώλεια της ιδιωτικότητας και η ανάγκη για άποψη επί παντός του επιστητού
Η θριαμβευτική επικράτηση των Μέσων Μαζικής Δικτύωσης στην καθημερινότητά μας έχει επιβάλει νέους κανόνες στις κοινωνικές επαφές, καθώς και μια καινούργια θεώρηση της πραγματικότητας που έχει σταδιακά οδηγήσει στην υποχώρηση της ιδιωτικότητας. Ζούμε πλέον τις ζωές μας ανοιχτά, μπροστά στον φακό, απέναντι από την οθόνη, ενώπιον γνωστών και αγνώστων που έχουν άποψη για τις επιλογές και τις αποφάσεις μας.
Φαίνεται ότι το μέτρο έχει για όλους χαθεί: τα όρια ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό δεν είναι πλέον σαφή ούτε για τους πολιτικούς που υποτίθεται πως έχουν αναλάβει την υποχρέωση να ζουν μπροστά στις κάμερες, μα ούτε και για όσους στέκονται από την άλλη μεριά της οθόνης, πιστεύοντας ότι τα δημόσια πρόσωπα οφείλουν να μοιράζονται κάθε λεπτομέρεια της προσωπικής τους ζωής.
Είδαμε πρόσφατα, στη σκηνή που εκτυλίχθηκε ανάμεσα στο ζεύγος Μακρόν στο προεδρικό αεροπλάνο που είχε μόλις προσγειωθεί στο Βιετνάμ, ότι η κόπωση που δύναται να προκαλέσει η διαρκής έκθεση μπορεί να καταλήξει στην σύγχυση των ορίων δημόσιου-ιδιωτικού, πληγώνοντας την εικόνα που με τόσο μόχθο κατασκευάστηκε από το ίδιο το πρόσωπο που την υπηρετεί. Ο διεθνής σχολιασμός, οι υποθέσεις, τα αστεία, τα κουτσομπολιά που ακολούθησαν δεν δείχνουν παρά την λαχτάρα μας να μάθουμε περισσότερα για τη σχέση της πρώτης κυρίας και του Γάλλου Προέδρου, αλλά και την πεποίθηση ότι μας οφείλουν εξηγήσεις.
Στις μέρες μας όποιος επιλέγει να μιλά δημοσίως μόνο για τη δουλειά του, θεωρείται αυτόματα ύποπτος, κάποιος που αποφεύγει τη διαφάνεια στην προσωπική του ζωή γιατί έχει σκοτεινά μυστικά να διαφυλάξει. Την ίδια στιγμή εξίσου «ύποπτος» θεωρείται κάθε χρήστης των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης που αρνείται να εκφράσει δημόσια την άποψή του για τα ζητήματα της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας, ακόμα και αν δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το επάγγελμά του, τον τρόπο ζωής και την καθημερινότητά του.
Το γεγονός ότι ο πληροφορίες διαχέονται πλέον γρήγορα και εύκολα προς όλες τις κατευθύνσεις μας κάνει να πιστεύουμε πως τα ξέρουμε όλα και δεν έχουμε τίποτα να μάθουμε από τους πραγματικά ειδικούς. Αυτό που μετράει είναι να εκφράσουμε την άποψή μας, πριν μας προλάβουν οι άλλοι, να αποδείξουμε πόσο ενημερωμένοι και «ευαισθητοποιημένοι» είμαστε. Η άρση των ορίων δημόσιου και ιδιωτικού οδηγεί στην άλωση του προσωπικού μας χώρου και επιτείνει το πρόβλημα της απουσίας χρόνου που είναι απαραίτητος για την διαμόρφωση μιας ουσιαστικής άποψης.
Ο πληθωρισμός πληροφοριών και η ταχύτητα με την οποία (υποτίθεται ότι) όλοι οφείλουμε να αντιδράσουμε σε νέα της τελευταίας στιγμής δεν αφήνει πλέον περιθώρια αναλυτικής ερμηνείας και κριτικής επεξεργασίας των δεδομένων. Δημιουργεί έτσι πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια και διασπορά ψευδών ειδήσεων που φτιάχνουν μια πραγματικότητα τόσο πλαστή, όσο και το διαδικτυακό σύμπαν μέσα στο οποίο καθημερινά ζούμε.
