Ιάκωβος Χατζηδημητρίου: O άνθρωπος πίσω από το ρολόι-δωρεά στα ΟΥΚ

Στις 8 Ιουλίου, στον Ναύσταθμο Σκαραμαγκά, ο Πρωθυπουργός, μαζί με τον ΑΓΕΝ απένειμαν στο προσωπικό της Διοίκησης Υποβρυχίων Καταστροφών 300 αριθμημένα ρολόγια, δωρέα του Κοινοφελούς Ιδρύματος «Αθανάσιος Λασκαρίδης». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε σχετικά: «Πρόκειται για μια μικρή αλλά ουσιαστική πράξη ευγνωμοσύνης προς τους επίλεκτους των Ενόπλων Δυνάμεων».  Όλα τα παραπάνω ήταν η ιδανική αφορμή για να μιλήσουμε με τον κ. Ιάκωβο Χατζηδημητρίου, τον άνθρωπο πίσω από το brand Ianos, ο οποίος μας μίλησε για την κυκλοφορία του Ianos x OYK. Αυτό επίσης που ξεχωρίζει την Ianos ήταν η ιδέα του κ. Χατζηδημητρίου να προβάλει στα ρολόγια του τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, ένα σπάνιο δείγμα ιδιοφυούς δημιουργίας που μας έρχεται από την αρχαιότητα και το οποίο αποτέλεσε, ουσιαστικά, τον πρώτο ωρολογιακό μηχανισμό στην ιστορία του κόσμου, αποδείχθηκε καινοτόμος. 

– Πώς σας γεννήθηκε η αγάπη για τα ρολόγια και εν συνεχεία το όραμά σας να τη μεταφέρετε στον επιχειρηματικό στίβο;

Η αγάπη μου για τα ρολόγια γεννήθηκε πολύ νωρίς. Θυμάμαι τον εαυτό μου, γύρω στα έντεκα, να φοράω το χρυσό Longines του πατέρα μου μπροστά στον καθρέφτη και να νιώθω αμέσως «μεγαλύτερος».

Αυτό που, νομίζω, με γοήτευσε και συνεχίζει να το κάνει είναι η ιδέα ότι ένα αντικείμενο τόσο μικρό όσο ένα ρολόι μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό εργαλείο και να προκαλεί τόσο έντονα συναισθήματα. Επίσης το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα, που τα ρολόγια είναι από πρακτικής άποψης άχρηστα, άνθρωποι, καλλιτέχνες του χώρου συνεχίζουν να βάζουν φαντασία, έμπνευση και τέχνη για να φτιάξουν αυτά τα μικρά αριστουργήματα με ενθουσιάζει και, νομίζω, είναι πολύ δύσκολο να βρεις κάτι αντίστοιχο σε άλλους τομείς σήμερα. Αυτή μου η αντίληψη έγινε πιο έντονη το 2013, σε ένα ταξίδι στο Κάπρι, όταν είδα ιταλικά τουριστικά ρολόγια που «ενσωμάτωναν» το καμπαναριό της πλατείας του νησιού. Και αναρωτήθηκα: γιατί να μην εκφράζεται η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά με τον ίδιο τρόπο;

Από εκείνη τη στιγμή και μετά, η σκέψη αυτή δεν έφυγε απ’ το μυαλό μου. Και τελικά, με την απλή αλλά ισχυρή φράση «You’re going to die» του Γκάρι Βέινερτσακ, κατάλαβα ότι το πιο επικίνδυνο πράγμα δεν είναι να αποτύχεις, αλλά να μην προσπαθήσεις. Έτσι ξεκίνησα την Ianos – μια προσπάθεια καταγραφής και παρουσίασης της ελληνικής ιστορίας και κληρονομιάς μέσω της ωρολογοποιίας. 

– Με βάση τα παραπάνω, δεν θεωρούσατε παράτολμο να μπείτε σε έναν κόσμο με εκατοντάδες εταιρείες ωρολογοποιίας;

Ήταν και παραμένει παράτολμο, κι αν ήξερα ό,τι ξέρω τώρα με την εμπειρία που έχω αποκτήσει τα τελευταία χρόνια, θα το σκεφτόμουν πολύ καλύτερα πριν μπω στον χώρο! Η ωρολογοποιία είναι ένα κορεσμένο πεδίο, γεμάτο από brands με τεράστια εμπειρία, πόρους και κοινό και είναι απίστευτα δύσκολο να καθιερωθείς. Επίσης, το γεγονός ότι ασχολείσαι με ένα προϊόν που αποτελείται από πάρα πολλά κομμάτια ουσιαστικά σημαίνει ότι τόσο περισσότερα πράγματα μπορούν να πάνε λάθος και συνεπώς η πίεση είναι τόσο μεγαλύτερη. Ωστόσο, το ότι υπήρχε τόσος θόρυβος ήταν και καλό για μένα, γιατί είχα ένα συγκεκριμένο όραμα και φωνή. Να μεταφέρω ελληνικές ιστορίες μέσα από τον σύγχρονο σχεδιασμό με ένα αντικειμενικά όμορφο ρολόι, που να μπορεί να σταθεί δίπλα στα καλύτερα ελβετικά, κουβαλώντας όμως ψυχή ελληνική.

Αυτό ήταν αρκετό για να τραβήξει τα βλέμματα των ανθρώπων που έπρεπε, κάτι για το οποίο είμαι πολύ ευγνώμων. Χωρίς τους συγκεκριμένους ανθρώπους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κυρίως high profile reviewers, που κατάλαβαν το όραμά μου, η ιστορία της Ianos μπορεί να ήταν πολύ διαφορετική.

– Σας ρωτώ διότι μιλάμε για ένα πεδίο όπου υπάρχουν λίγοι σχετικά ανεξάρτητοι ωρολογοποιοί. Πολύ μικροί και πολύ μεγάλοι, αν δεν κάνω λάθος.

Έτσι ακριβώς είναι. Οι περισσότεροι ανεξάρτητοι ωρολογοποιοί θα είναι συνήθως είτε one man show ή μια μικρή ομάδα ανθρώπων ή μεγάλοι τεχνίτες ωρολογοποιοί με σπουδαία ιστορία και βιογραφικά πίσω τους. Κι όταν είσαι σ’ έναν χώρο όπου οι γνώστες υπολογίζουν και συγκρίνουν τα πάντα, κάθε λεπτομέρεια μετράει. Για να σταθείς, πρέπει να έχεις άποψη, όραμα και ποιότητα, και όχι απλώς μια «ωραία» αισθητική.

Επίσης, μιλώντας για την Ianos συγκεκριμένα, προσπαθώ να δουλεύω πάντα με τους καλύτερους και ποιοτικότερους συνεργάτες που μπορώ για την τιμή που έχουμε θέσει. Το καλό είναι ότι τα ρολόγια μας είναι πολύ υψηλής ποιότητας σε σχεδιασμό και υλικά, αλλά παίρνουν παραπάνω καιρό να βγουν στην αγορά, κι αυτό γιατί, όταν δουλεύεις με κορυφαίους συνεργάτες και υλικά, είσαι συνήθως χαμηλά στις λίστες προτεραιότητας. Αυτό σημαίνει καθυστερήσεις, δυσκολίες, και συνεχείς διαπραγματεύσεις. Αλλά είναι ο μόνος τρόπος να διατηρήσω το όραμά μου ζωντανό και χωρίς shortcuts. Και γι’ αυτό έχω επιλέξει τον δρόμο αυτό – τον δύσκολο αλλά ανταποδοτικό.

– Πού γίνεται το assembly των ρολογιών σας και τι μηχανές χρησιμοποιείτε, αφού μιλάμε για κατεξοχήν αυτόματα ρολόγια;

Όλα τα ρολόγια Ianos συναρμολογούνται στην Ελβετία, από εξειδικευμένους συνεργάτες, με αυστηρά ποιοτικά κριτήρια. Χρησιμοποιούμε ελβετικούς μηχανισμούς, κυρίως της Sellita, που είναι παγκοσμίως γνωστή για τους ποιοτικούς μηχανισμούς της, ενώ έχουμε κάνει και μερικές παρτίδες με ETA μηχανισμούς της Swatch Group.

Μιλώντας για μηχανισμούς, όποιος έχει δει την εξέλιξη του brand ξέρει ότι έχουμε χρησιμοποιήσει στο παρελθόν χειροκίνητους μηχανισμούς αλλά και πιο πρόσφατα αυτόματους. Η επιλογή του μηχανισμού δεν γίνεται με βάση τις τάσεις, αλλά με βάση την ταυτότητα και τις ανάγκες κάθε ρολογιού, καθώς για μένα ο μηχανισμός, ως κομμάτι και αυτός του ρολογιού, πρέπει να είναι μέσο απόδοσης της ιστορίας, δεν είναι ανεξάρτητος. Το design, η αίσθηση και η αφήγηση προηγούνται — και αυτά υπαγορεύουν την τεχνική λύση. Έτσι, μπήκε χειροκίνητος στο Άβυσσος, όπως ήταν και ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, για παράδειγμα, ενώ στα υπόλοιπα ρολόγια, που αποδίδουν νεότερες ιστορίες, χρησιμοποιήθηκαν αυτόματοι.

– Εμπνευστήκατε από τον μηχανισμό των Αντικυθήρων και τις καμπανελόπετρες σε κάποια προηγούμενα μοντέλα σας. Πώς σας γεννήθηκε η ιδέα;

Η αρχική ιδέα για το Άβυσσος ήταν η απόδοση μιας από τις αρχαιότερες εκφάνσεις της ελληνικής καταδυτικής ιστορίας, και αυτή ήταν οι γυμνοί σφουγγαράδες της Σύμης, που καταδύονταν για σφουγγάρια δεμένοι σε μια πέτρα, που τους κατέβαζε στον πάτο της θάλασσας. Ο μηχανισμός των Aντικυθήρων ήταν η λογική σύνδεση με τον κόσμο της τεχνολογίας και του ρολογιού με τη Σύμη, καθώς Συμιακοί ήταν οι δύτες που τον βρήκαν στα Αντικύθηρα. Κάπως έτσι έγινε η σύνδεση των 2 εμπνεύσεων και σχεδιάστηκε το Άβυσσος, το οποίο φυσικά άρχισε και την τριλογία των καταδυτικών ρολογιών, που συνεχίστηκε με τον Μηχανικό και τελείωσε με τον Δύτη. Και όπως το Άβυσσος, έτσι και ο Μηχανικός και ο Δύτης εκφράζουν από μια ιστορία αποκλειστικά εμπνευσμένη από την ελληνική καταδυτική παράδοση.

– Είδαμε πρόσφατα ένα ρολόι σας να γίνεται δωρεάν στα ΟΥΚ από το Ίδρυμα Λασκαρίδη παρουσία του πρωθυπουργού. Μιλήστε μας για το συγκεκριμένο ρολόι.

Ήταν μια μοναδική στιγμή για την Ianos. Το Ίδρυμα Αθανάσιου Λασκαρίδη αποφάσισε να τιμήσει τους άνδρες των ΟΥΚ προσφέροντάς τους 300 αριθμημένα ρολόγια. Η Ianos επιλέχθηκε ως ελληνική εταιρεία ωρολογοποιίας, η μόνη, νομίζω, που θα μπορούσε να αναλάβει το έργο, βάσει της εμπειρίας της με τα καταδυτικά ρολόγια, και να δημιουργήσει ένα ρολόι αντάξιό τους.

Για να το κάνω αυτό, στηρίχθηκα στα μαθήματα που πήρα από την κατασκευή του Άβυσσος και του Μηχανικός και σχεδίασα ένα ρολόι το οποίο είναι και όμορφο αλλά και ανθεκτικό ώστε να μπορεί ταυτόχρονα να αποτελεί και κειμήλιο αλλά και αξιόπιστο εργαλείο στη διάθεση των ΟΥΚ.

Και αυτό που είναι σημαντικό και πρέπει να τονιστεί είναι ότι η δωρεά του Ιδρύματος έγινε με σκοπό την αναγνώριση της προσφοράς των ανθρώπων αυτών στη χώρα, κάτι που, όπως φαίνεται, μοιράζεται και ο Πρωθυπουργός, ο οποίος επέλεξε να παραστεί στη συμβολική απονομή των ρολογιών.

– Εν αντιθέσει με άλλες χώρες που έχουν επίσημα ή ανεπίσημα ρολόγια στον στρατό, νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι ανάλογο στην Ελλάδα, έτσι δεν είναι;

Ναι, απ’ όσο γνωρίζω, είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια πρωτοβουλία γίνεται τόσο οργανωμένα, με αριθμημένα ρολόγια, ειδικά σχεδιασμένα, και παρουσία της Πολιτείας. Η προηγούμενη φορά που δόθηκαν ρολόγια ήταν στο ξεκίνημα της ΔΥΚ, τη δεκαετία του ’50, όταν Αμερικανοί SEALS είχαν δώσει μερικά Rolex submariners στους πρώτους αποφοίτους του σχολείου υποβρυχίων καταστροφών για να χρησιμοποιούν στις αποστολές τους.

Γι’ αυτό και το ρολόι κατασκευάστηκε με τα καλύτερα υλικά και specs που μπορούσαμε, προκειμένου να είναι αντάξιο των ανθρώπων που θα το φορέσουν, και η τιμή μας που το φτιάξαμε, εννοείται, είναι απεριόριστη.

– Πώς θα αξιολογούσατε τις γνώσεις των Ελλήνων στην ωρολογοποιία;

Οι Έλληνες είναι παρατηρητικοί και συναισθηματικοί — και αυτό πολλές φορές είναι πιο σημαντικό και ουσιαστικό από την τεχνική γνώση. Ωστόσο είναι και αρκετοί που είναι ιδιαίτερα διαβασμένοι και, ομολογώ, πολύ περισσότερο γνώστες από εμένα!

Νομίζω ότι η ουσία είναι αλλού – όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, νομίζω ότι και οι Έλληνες πλέον είναι πιο εκλεκτικοί. Δεν πείθονται εύκολα και ψάχνουν πίσω από το αντικείμενο. Θέλουν, όπως κι εγώ, συμβολισμό στο ρολόι, μια ιστορία.

Γι’ αυτό νομίζω ότι πήγαν και τα προηγούμενα ρολόγια μας τόσο καλά, και ένα καλό παράδειγμα είναι ο Μηχανικός, που, ενώ αντικειμενικά είναι πολύ «βαρύ» ρολόι με βαριά ιστορία και ελληνικό στίχο στο καντράν, αγαπήθηκε πολύ γρήγορα από πάρα πολλούς.

Αυτό μου δείχνει ότι οι Έλληνες κατανοούν και υποστηρίζουν το όραμά μου, κάτι που ενισχύει και τη δική μου εμπιστοσύνη σε αυτό.

– Τέλος, σε 20 χρόνια, πού θα βλέπατε την εταιρεία σας; Ως έναν δυναμικό ανεξάρτητο παραγωγό ως ή μέλος ενός δυνατού group;

Πριν από 6 χρόνια η Ianos δεν υπήρχε, οπότε μου είναι δύσκολο να φανταστώ τα επόμενα 20! Θα ήθελα να παραμείνει ανεξάρτητη εταιρεία, όχι από ιδεολογική εμμονή, αλλά γιατί η ανεξαρτησία είναι αυτή που μου επιτρέπει να αφηγούμαι τις ιστορίες που θέλω, όπως θέλω, και με τον ρυθμό και τον τρόπο που χαρακτηρίζει το brand. Ωστόσο, νέες δημιουργίες και νέες τεχνολογίες καθώς και πιο πολύπλοκα ρολόγια σημαίνουν και πολύ μεγαλύτερη επένδυση στο R&D, συνεπώς, αν στο μέλλον προκύψει κάποιος συνεργάτης που αγκαλιάζει αυτό το όραμα χωρίς να το αλλοιώνει, δεν θα μπορώ παρά να το εξετάσω. Αλλά ο στόχος παραμένει: να φτιάχνουμε πάντα όμορφα ρολόγια, εμπνευσμένα από την ελληνική ιστορία και παράδοση. Αν σε 20 χρόνια μπορεί κανείς να δει όλη τη σειρά των ρολογιών και να «διαβάσει» μέσα από αυτά τις ιστορίες που θέλαμε να πούμε, τότε θα έχω πετύχει.