Κώστας Καρυωτάκης: Πωλείται το σπίτι όπου έζησε τις τελευταίες ημέρες της ζωής του στην Πρέβεζα

Η Εταιρεία Συγγραφέων απευθύνει έκκληση προς τους αρμόδιους φορείς προκειμένου το σπίτι όπου έζησε τις τελευταίες ημέρες της ζωής του ο Κώστας Καρυωτάκης στην Πρέβεζα, να γίνει χώρος ποιητικής μνήμης, μετά τα δημοσιεύματα για την πρόθεση να πωληθεί η κατοικία. 

Ο Κώστας Καρυωτάκης έφτασε στην Πρέβεζα στις 18 Ιουνίου 1928, μετά από δυσμενή μετάθεση. Η θέση εργασίας του ήταν στη Νομαρχία Πρεβέζης, στο Γραφείο Εποικισμού και Αποκαταστάσεως Προσφύγων, όταν ήταν νομάρχης ο Γεώργιος Π. Γεωργιάδης. Ο Κώστας Καρυωτάκης ως δικηγόρος της Νομαρχίας, είχε στα καθήκοντά του τη σύνταξη και τον έλεγχο των τίτλων κυριότητας των αγροτεμαχίων διανομής προς τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Η τότε Νομαρχία Πρέβεζας στεγαζόταν σε ένα διώροφο μεγάλο «επιβλητικό» κτήριο με κήπο, στην οδό Σπηλιάδου 10, ιδιοκτησίας Πάλιου, που έχει γκρεμισθεί και εκεί ανεγέρθησαν δύο συνεχόμενες πολυκατοικίες. Το σπίτι που νοίκιασε και έμεινε τις τελευταίες μέρες της ζωής του ο Καρυωτάκης το 1928, βρίσκεται στην οδό Δαρδανελίων, στο λεγόμενο Σεϊτάν Παζάρ. Διατηρείται ακόμα ανέπαφο, υπάρχει αναμνηστική πλάκα, και κατοικούταν τη δεκαετία του '90 από την κυρία Λελόβα, κόρη της κυρίας Καλλιόπης Λυγκούρη (Πόπη), σπιτονοικοκυράς του Καρυωτάκη. 

«Να μην χαθεί η ευκαιρία για το σπίτι του Κώστα Καρυωτάκη»

«Τα σπίτια των συγγραφέων μπορούν να αξιοποιούνται πολλαπλώς: να γίνονται μουσεία, πολιτιστικοί χώροι, να στεγάζουν αρχεία και εκδηλώσεις, να γίνονται κέντρα γραμμάτων και τεχνών. Για να γίνει αυτό χρειάζεται η βούληση και η ανάληψη πρωτοβουλιών για την προστασία και τη χρηματοδότησή τους. Απευθύνουμε έκκληση προς τους αρμόδιους φορείς να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα και να μη χαθεί η ευκαιρία να γίνει και το σπίτι του Κώστα Καρυωτάκη, όπως πρόσφατα το σπίτι του Γιάννη Ρίτσου στη Μονεμβασιά, χώρος ποιητικής μνήμης, όχι μόνο για την τοπική κοινωνία αλλά για ολόκληρο τον ελληνικό πολιτισμό», τονίζει η Εταιρεία Συγγραφέων στην ανακοίνωσή τηFullscreen

Η ανακοίνωση της Εταιρείας Συγγραφέων

«Πρόσφατα πληροφορηθήκαμε από δημοσιεύματα στον Τύπο για την πρόθεση που εκφράστηκε να πουληθεί το σπίτι στην Πρέβεζα όπου ο Κώστας Καρυωτάκης έζησε τις τελευταίες μέρες του, πόλη που έμελλε να ταυτιστεί με το όνομά του για πάντα, μια που εκεί έθεσε τέλος στη ζωή του. Στο σημείο που βρίσκεται το σπίτι όπου έζησε ο ποιητής έχει τοποθετηθεί πινακίδα που δείχνει ακριβώς τη σχέση του ποιητή με το σπίτι αυτό, κοντά στο οποίο έχει τοποθετηθεί προτομή του και έχει ονοματοδοτηθεί μια μικρή πλατεία. Επομένως, αποτελεί ένα είδος τοποσήμου πλέον για την πόλη και την ιστορία της.

Η Εταιρεία Συγγραφέων, που στεγάζεται στο ιστορικό σπίτι της Διδώς Σωτηρίου, η οποία υπήρξε ιδρυτικό μέλος της, δείχνει μεγάλη ευαισθησία για τα σπίτια που συνδέονται με τη ζωή και το έργο των συγγραφέων και βρίσκεται στη διαδικασία επεξεργασίας σχετικής πρότασης, προς τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και το Υπουργείο Πολιτισμού.

Τα σπίτια των συγγραφέων μπορούν να αξιοποιούνται πολλαπλώς: να γίνονται μουσεία, πολιτιστικοί χώροι, να στεγάζουν αρχεία και εκδηλώσεις, να γίνονται κέντρα γραμμάτων και τεχνών. Για να γίνει αυτό χρειάζεται η βούληση και η ανάληψη πρωτοβουλιών για την προστασία και τη χρηματοδότησή τους.

Καθώς σήμερα συμπληρώνονται 97 χρόνια από τον θάνατο του ποιητή, ως Εταιρεία Συγγραφέων απευθύνουμε έκκληση προς τους αρμόδιους φορείς να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα και να μη χαθεί η ευκαιρία να γίνει και το σπίτι του Κώστα Καρυωτάκη, όπως πρόσφατα το σπίτι του Γιάννη Ρίτσου στη Μονεμβασιά, χώρος ποιητικής μνήμης, όχι μόνο για την τοπική κοινωνία αλλά για ολόκληρο τον ελληνικό πολιτισμό. Μπορεί να αποτελέσει μια καλή αρχή ώστε το 2028, στα 100 χρόνια από τον θάνατό του, να γίνουν μια σειρά εκδηλώσεων, για να τιμηθεί το έργο του μεγάλου ποιητή. Η Εταιρεία Συγγραφέων δηλώνει τη διαθεσιμότητά της να συνδράμει, όπως μπορεί, στην κατεύθυνση αυτή.

Το ΔΣ της Εταιρείας Συγγραφέων».

Η αυτοκτονία του Κώστα Καρυωτάκη στην Πρέβεζα

Στο ντοκιμαντέρ του Φρέντυ Γερμανού, ο δήμαρχος Πρέβεζας τη διετία 1977-1978, Ηρακλής Ντούσιας, περιέγραψε ότι, δύο ώρες προ της αυτοκτονίας του, περί τις 2.30 μ.μ., ο Καρυωτάκης πήγε στο τότε παραλιακό καφενείο «Ο Ουράνιος Κήπος» στη θέση Βρυσούλα, ιδιοκτησίας τότε Νιόνιου Καλλίνικου, όπου παρήγγειλε και ήπιε μια βυσσινάδα. Ο καφεπώλης παραξενεύτηκε τότε, γιατί ο ποιητής τού άφησε στο τραπέζι 75 δραχμές πουρμπουάρ, ενώ η τιμή του αναψυκτικού ήταν 5 δρχ. Ζήτησε ένα τσιγάρο να καπνίσει και μια κόλλα χαρτί (τετράδιο) όπου έγραψε τις τελευταίες σημειώσεις του, οι οποίες βρέθηκαν στην τσέπη του και διασώθηκαν. Στο τέλος των σημειώσεων αυτών έγραψε μεταξύ των άλλων: «Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουν να αυτοκτονήσουν διά θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε, επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγομένου».

Ο γιος του οπλοπώλη Ιωάννη Αναγνωστόπουλου, πολιτικός μηχανικός ΤΕ, δηλώνει στο ντοκιμαντέρ του Φρέντυ Γερμανού ότι «την προηγουμένη ημέρα τής αυτοκτονίας ο Καρυωτάκης αγόρασε από το κατάστημα του πατέρα του ένα πιστόλι, με το οποίο επέστρεψε σε λίγες ώρες διαμαρτυρόμενος ότι είχε βλάβη, ενώ είχε ξεχάσει να βγάλει την ασφάλεια». Αυτό εξηγήθηκε ως πρόθεσή του να αυτοκτονήσει αυθημερόν. Το πιστόλι αυτό είναι τύπου Pieper Bayard 9mm, παραχωρήθηκε από τους απογόνους της οικογένειας Καρυωτάκη και εκτίθεται από το 2003 στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα (κτίριο Α, Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας).

Τελικά, στις 21 Ιουλίου 1928, το απόγευμα 4.30 μ.μ., και σε ηλικία μόλις 32 ετών, ο Κώστας Καρυωτάκης περπάτησε από το καφενείο «Ουράνιος Κήπος» της Βρυσούλας προς τη θέση «Βαθύ» της Μαργαρώνας, μια απόσταση περίπου 400 μέτρων. Ξάπλωσε κάτω από έναν ευκάλυπτο και αυτοκτόνησε με πιστόλι στην καρδιά. Η τότε χωροφυλακή τράβηξε φωτογραφία του πτώματος η οποία έχει δημοσιευθεί και τον δείχνει κουστουμαρισμένο, με ψαθάκι και με το χέρι με το πιστόλι στο στήθος. Στη θέση αυτή βρίσκεται σήμερα το στρατόπεδο των καυσίμων της 8ης Μεραρχίας Πεζικού και υπάρχει εκεί αναμνηστική μαρμάρινη επιγραφή που τοποθέτησε η Περιηγητική Λέσχη Πρέβεζας το 1970. Η πινακίδα γράφει: «Εδώ, στις 21 Ιουλίου 1928, βρήκε τη γαλήνη με μια σφαίρα στην καρδιά ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης».