Φωτιά στον Έβρο: To aerial video από το οδοιπορικό του φωτογράφου Σάκη Γιούμπαση στις καμένες εκτάσεις.
19/8/2023 Μαθαίνω από τους γονείς μου, οι οποίοι κατοικούν στην Αλεξανδρούπολη, ότι έχει ξέσπασει φωτιά κοντά στο χωριό Μελία στις Φέρες. Είναι ένα χωριό περίπου 30 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη, όποτε όπως κάθε καλοκαίρι που ακούμε για φωτιές λέω ότι «ok, θα τη σβήσουν». Την επόμενη μέρα η φωτιά δεν έχει σβήσει και λες ότι «ok, πού θα πάει, κάτι δεν πήγε καλά και θα τη σβήσουν στα κοντά».
Αλλά φτάνουμε στις επόμενες ημέρες όπου η φωτιά φτάνει σε χωριά κοντά στην πόλη της Αλεξανδρούπολης και είναι έτοιμη να τα κάψει και εκκενώνονται το ένα μετά το άλλο και το αποκορύφωμα όλων αυτών τον εκκενώσεων είναι το νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης. Δεν το πιστεύει κανείς, ένα κακό ανέκδοτο, ότι η φωτιά είναι εκεί, στο νοσοκομείο, μια εγκατάσταση η οποία θα έπρεπε να μην κινδυνεύει σε καμία περίπτωση και σε κανένα γεγονός. Εκείνη την ώρα αποφασίζω να πάω να καλύψω φωτογραφικά το αδιανόητο γεγονός που συνέβαινε στην πόλη όπου μεγάλωσα. Φτάνοντας στην Αλεξανδρούπολη, γύρω στα 20 χλμ. πριν την πόλη έβλεπες έναν ουρανό να καίγεται. Είμαι στην Εγνατία Οδό και λέω αποκλείεται να έχει φωτιά στον δρόμο, θα φτάσω, πού θα πάει. Μετά από μια ώρα ο δρόμος κλείνει και η φωτιά περνά προς το χωριό Μάκρη, το οποίο εκκενώνεται. Στην πόλη κάπνα και στάχτες πετάνε στον ουρανό. Με τον φίλο μου και δημοσιογράφο Γιώργο, ξεκινάμε να πάμε να δούμε τι συμβαίνει.
Πρώτη στάση το νοσοκομείο που τη γλίτωσε τελικά. Συνέχεια βγάζω φωτογραφίες τους υπεραιωνόβιους ελαιώνες της Μάκρης που καίγονται. Τραγική εικόνα, το καταφέραμε και αυτό. Να καταστρέψουμε δέντρα τόσων ετών. Η φωτιά προσπερνά το χωριό Μάκρη και κατευθύνεται προς το χωριό Δικέλλα. Γεμάτο εξοχικές κατοικίες. Δεν πάω, δεν είμαι τόσο μάχιμος. Προτιμώ να πάνε αυτοί που θα βοηθήσουν στην κατάσβεση, μία εικόνα μου δεν θα σώσει το δάσος και τα σπίτια. Επόμενος σταθμός χωριό Παλαγία. Τα δάσος καμένο, τα περισσότερα σπίτια άθικτα, σαν να υπήρχε ένα τοίχος προστασίας για αυτά.
Την επόμενη μέρα έχει περάσει η φωτιά προς τη Ροδόπη. Πάμε να δούμε τι απέμεινε από τη Μάκρη και τα Δικέλλα που είχαν εκκενωθεί. Είναι θαύμα, όλοι πίστευαν ότι δεν θα έμενε τίποτα όρθιο. Μια μικρή εστία φωτιάς απειλεί ένα σπίτι, καταφθάνουν η πυροσβεστική και οι εθελοντές. Βρίσκομαι πρώτη φορά τόσο κοντά σε φωτιά. Τρομακτικό, εμείς είμαστε πολύ μικροί μπροστά της και πολύ μεγάλοι οι πυροσβέστες που θυσιάζονται να κρατήσουν ζωντανό το δάσος αλλά και τους κόπους των συμπολιτών τους. Μετά από αυτό σκέφτομαι ότι ήρθε η ώρα να φύγω, δεν είμαι μάχιμος, δεν μπορώ να βοηθήσω σε κάτι. Έτσι αποφασίζω ότι θα επιστρέψω σε μια εβδομάδα, όπου θα είχε σβήσει η φωτιά για να καταγράψω από ψηλά το μέγεθος της καταστροφής. Είναι εικόνες που πιστεύω θα είναι χρήσιμες ώστε να ξυπνήσουν κάποιους για το τι συμβαίνει.
29/8/2023 Ξεκινάω πρωί πρωί για Αλεξανδρούπολη, έχει περάσει μια εβδομάδα από τη μέρα που πήγα πρώτη φορά και η φωτιά ακόμα καίει. Την προηγουμένη μέρα έχει εκκενωθεί το χωριό του παππού μου, η Λευκίμμη. Αυτή την φορά, στο κέντρο του νόμου Έβρου, μέσα στον εθνικό δρυμό Λευκίμμης Δαδιάς Σουφλίου, που είχε καεί και πέρσι. Ξεκινάω το οδοιπορικό μου από το χωριό Συκοράχη. Η φωτιά έχει σβήσει, όποτε μπορώ να πετάξω το drone, δεν υπάρχουν εναέρια μέσα. Έχει κάψει χωράφια, φωτοβολταϊκά πάρκα, δάσος και έχει αφήσει κάτι τούφες πρασίνου σε κάποια σημεία για να θυμόμαστε τι υπήρχε εκεί.
Δεύτερος σταθμός, το χωριό Κίρκη. Τα πάντα καμένα στη διαδρομή μόνο συνεργεία του ΔΕΔΥΕ υπάρχουν για την αποκατάσταση τον ζημίων. Στο χωριό αντικρίζω το πρώτο καμένο σπίτι (σίγουρα υπήρχαν και αλλά). Ανατριχίλα, κάποιος έμενε εδώ. Τώρα μόνο τέσσερις τοίχοι και αυτοί για γκρέμισμα. Το νεκροταφείο του χωριού καμένο ούτε αυτό δεν γλίτωσε όπως και τα πάντα γύρω από το χωριό. Τίποτα πράσινο, όλα μαύρα. Το drone αποκαλύπτει το μέγεθος της καταστροφής. Φεύγω για Αλεξανδρούπολη, μια διαδρομή 25 χλμ. Παλιά έκανα ποδήλατο σε αυτή την διαδρομή. Ήταν μέσα στο πράσινο, πανέμορφα. Τώρα στάχτη, δέντρα καμένα πεσμένα, αντιπυρικές ζώνες, που δεν πτόησαν την φωτιά. Τελευταίος σταθμός, το χωριό του παππού μου, η Λευκίμη. Είχε εκκενωθεί την προηγούμενη μέρα. Το χωριό ήταν καλά, τη φωτιά την είχαν σταματήσει στην είσοδο του χωριού. Θέλω να πάω στο ύψωμα, που είναι πάνω από την Λευκίμμη. Έχει πανοραμική θεά και μπορούσες να δεις το Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου. Ο δρόμος στενός, παρατημένος, τα δέντρα πεσμένα, καμένα.
Φτάνοντας στην κορυφή το drone μου δίνει μια ακόμα ποιο αποκαρδιωτική εικόνα του χώρου. Γύρω μου, δεν υπάρχει κάτι που να θυμίζει ότι ήταν δάσος εδώ. Τα πάντα καμένα, ένα τοπίο από την Ισλανδία, όχι από τη Λευκίμη του Έβρου.
9°
