Γενιά Ζ: Έτοιμη για το μέλλον

Ο 21ος αιώνας, ο αιώνας της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, έχει φέρει νέες δυνατότητες αλλά και προκλήσεις στη παγκόσμια κοινότητα. Από την μία ο σημερινός άνθρωπος έχει επαφή με νέες τεχνολογίες καθώς και με μία πρωτόγνωρη επαφή με την πληροφορία και από την άλλη βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα άστατο διεθνές σύστημα και με μία ακόμα πιο απρόβλεπτη οικονομία. Όλα αυτά τα δεδομένα επηρέασαν κατά κόρον την ανατροφή των παιδιών του 21ου αιώνα, της νέας γενιάς η οποία τώρα καλείται να διαχειριστεί τις προκλήσεις αλλά και τις προσφορές του κόσμου στον οποίο μεγάλωσε. Η νέα και ιδιαίτερη αυτή γενιά ονομάζεται Γενιά Ζ (Gen Ζ) και τείνει να εγκαθιδρύσει μία νέα νόρμα πραγμάτων θέτοντας πολλά ερωτήματα για το πως λειτουργεί ο κόσμος μέχρι σήμερα. Τι την κάνει όμως ξεχωριστή και ποια τα χαρακτηριστικά που την διαφοροποιούν από τις άλλες γενιές.

Ας αρχίσουμε από τα βασικά με τα χρονικά όρια που κρίνουν αν κάποιο άτομο ανήκει στην Gen Ζ. Αν και τα πλαίσια δεν είναι ακριβώς ορισμένα, συνήθως τα παιδιά που γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 και στις αρχές τις δεκαετίας του 10 χαρακτηρίζονται ως άτομα αυτής της γενιάς (προς αναφορά η προηγούμενη γενιά αποτελεί τους Μ illeniaIs και η επόμενη την Γενιά Α). Ας αναλογιστούμε εδώ τα χαρακτηριστικά και κάποια γεγονότα της περιόδου αυτής. Η τρομοκρατική επίθεση της ενδεκάτης Σεπτεμβρίου, η οικονομική κρίσης του 2008 αλλά και η τεράστια έκρηξη του διαδικτύου έπλασαν τους σημερινούς νέους, τους έφεραν από μικρή ηλικία σε επαφή με σημαντικά προβλήματα της κοινωνίας χάρης στην εύκολη μετάδοση των γεγονότων. Έτσι μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε δύο κεντρικά χαρακτηριστικά της γενιάς Ζ: Η καλή και έντονη χρήση της τεχνολογία, ιδίως του διαδικτύου, αλλά και η ευαισθητοποίηση για τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα.

Έτσι λοιπόν, η Gen Ζ, έχοντας από πολύ μικρή ηλικία επαφή με τα τεχνολογικά μέσα, εισήχθη από νωρίς σε έναν πρωτόγνωρο κόσμο μίας έντονης μορφής παγκοσμιοποίησης. Τα νέα παιδιά απέκτη- σαν γρήγορα μια πληθώρα γνώσεων για τον κόσμο αλλά και νέους προβληματισμούς. Είδαν τις παθογένειες της κοινωνίας μέσα από τα μάτια άλλων νέων του κόσμου και άρχισαν να τα αναγνωρίζουν και στον περίγυρο τους. Θέματα ρατσισμού, ταυτότητας φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και γενικά κοινωνικών ανισοτήτων είναι αντικείμενα που καμία από τις παλαιότερες γενιές δεν είχε την πλήρη και αποδοτική επαφή. Έτσι ένα ακόμα χαρακτηριστικό αυτής της γενιάς θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και η ανεκτικότητα και αυτό γίνεται φανερά αισθητό. Η σεξουαλική ταυτότητα και η ταυτότητα φύλου παύουν να είναι ένα σκανδαλιστικό ταμπού και έννοιες όπως «άντρας», «γυναίκα», «ετερόφυλος» «ομόφυλος» γίνονται μέρη ενός πιο ευρέως και ρευστού φάσματος.

Παρ’ ότι υπάρχουν φόβοι των παλαιότερων γενεών για «ηθική κατάπτωση» των νέων, η γενιά Ζ έχει αποδείξει το αντίθετο σε τομείς που δεν απασχολούσαν τόσο τους μεγαλύτερους. Η Ηθική

στον σεβασμό της διαφορετικότητας (όπως προαναφέρθηκε) αλλά και σχετικά με το πώς καταναλώνουμε, με το πώς συμπεριφερόμαστε στο περιβάλλον, όλα αυτά είναι τομείς που απασχολούν την νέα γενιά περισσότερο απ’ ότι άλλοτε.

Μπορεί για τους παλαιότερους να παρατηρείται μία απομάκρυνση από κοινωνικούς θεσμούς, όπως αυτόν της οικογένειας, ωστόσο αυτό γίνεται διότι τέτοιοι θεσμοί μπαίνουν σε ένα νέο μικροσκόπιο και οι οικογενειακές σχέσεις επαναπροσδιορίζονται. Οι γονείς χάνουν ολοένα και περισσότερο την αυθεντία τους αλλά πολύ περισσότερο το αλάθητο τους, απέναντι σε παιδιά με έντονη προσωπικότητα και διαμορφωμένες απόψεις.

Έτσι, η έννοια της ηθικής φαίνεται να μετακινείτε, σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, από τρόπους συμπεριφοράς που βασίζονται σε κοινωνικούς και θρησκευτικούς κανόνες που έχουν ως στόχο την προστασία της τιμής, σε συμπεριφορές πιο ουσιαστικές που έχουν σκοπό την προσέγγιση μίας κοινωνικής αρμονίας.

Στον εργασιακό και οικονομικό τομέα τώρα, η Gen Ζ φαίνεται ότι τα βρίσκει σχετικά δυσκολότερα σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Περιορισμένες θέσεις εργασίας είτε λόγω οικονομικής κρίσης είτε λόγω αντικατάστασης ανθρώπινου δυναμικού με αυτόματες υπηρεσίες, υψηλές απαιτήσεις στην εξειδίκευση, η άνοδος στις τιμές από τα βασικά προϊόντα μέχρι και την στέγαση όλα αυτά είναι κάποιες από τις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει η νέα γενιά καθώς μεγαλώνει και εντάσσεται στον ενήλικο κόσμο. Από την άλλη θα μπορούσε κανείς να πει ότι η προαναφερόμενη συνεχής επαφή με την γνώση αλλά και η εισαγωγή του μεγαλύτερου ποσοστού των νέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εκμαιεύει όλο και περισσότερες ιδέες και επινοήσεις οι οποίες έχουν την δύναμη να αλλάξουν την εικόνα της εργασίας και της παραγωγής όπως την ξέρουμε σήμερα.

Ωστόσο, η τόσο μεγάλη έκθεση στην πληροφορία και στα προβλήματα του κόσμου από πολύ μικρή ηλικία έχει συχνά ως αποτέλεσμα να παρατηρούνται μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης στους νέους με ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς να νιώθουν απαισιόδοξοι για το μέλλον]. Αυτό όμως θα μπορούσε να συσχετισθεί και με μία καλύτερη επαφή της Γενιάς Ζ με θέματα ψυχικής υγείας με τους νέους να είναι πιο πιθανό να ζητήσουν ψυχολογική υποστήριξη και πιο πρόθυμοι να βοηθήσουν σε τέτοια θέματα, πράγμα που κάνει την διάγνωση αλλά και την θεραπεία πιο άμεσες και εύκολες και έτσι χτίζονται καλύτερα προσωπικότητες που θα μπορέσουν να βοηθήσουν τον κόσμο να προχωρήσει.

Τέλος, η γενιά Ζ, καθώς μεγαλώνει, εντάσσεται στην κοινωνία με τον δικό της τρόπο, φέρνοντας μαζί της νέες ιδέες αλλά και ερωτηματικά για τον σύγχρονο κόσμο. Η ενηλικίωση της την βρήκε έναν άστατο περιβάλλον με πολλές προκλήσεις -παλιές και νέες- σε έναν κόσμο που εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς. Είναι βέβαιο ωστόσο, ότι η Γενιά Ζ έχει την δυνατότητα, και με την υποστήριξη των μεγαλύτερων, να πρωτοπορήσει, να βελτιώσει και να ωθήσει τον κόσμο να εξελιχθεί σε ένα καλύτερο αύριο.

Νικάνορας Κασνάκης, 4/7/2003, Φοιτητής Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου