Explainer: Φάρμακα - Ποια είναι η αιτία των ελλείψεων και πώς θα αντιμετωπιστεί

Ποια φάρμακα λείπουν από τα ράφια των φαρμακείων;

Σύμφωνα με όσα έχουν διαπιστώσει οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) και επιβεβαιώνουν τόσο ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ) όσο και η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), αλλά και πηγές του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ), στα περισσότερα από τα πρωτότυπα (on patent) φάρμακα που βρίσκονται σε μεγάλη και διαρκή έλλειψη υπάρχουν διαθέσιμα γενόσημα (αντίγραφα) φάρμακα, παραγόμενα από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Όμως, το πιο σημαντικό πρόβλημα εντοπίζεται σε ορισμένα πρωτότυπα φάρμακα, που δεν έχουν γενόσημα, τα οποία αφορούν μερικές χρόνιες παθήσεις, οι οποίες απαιτούν ο ασθενής να «ρυθμίζεται» με ακρίβεια, όπως ο διαβήτης, η σκλήρυνση κατά πλάκας, κ.ά.

Σημειώνεται επίσης ότι οι ελλείψεις των φαρμάκων εντοπίζονται αποκλειστικά και μόνον στα ράφια των ιδιωτικών φαρμακείων της χώρας μας και σε καμία περίπτωση στα φαρμακεία του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) και τα φαρμακεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ της χώρας μας, τα οποία είναι καλυμμένα πλήρως και διαρκώς.

Οι γιατροί συνταγογραφούν τα γενόσημα φάρμακα;

Έχει παρατηρηθεί μαζικά ότι πολλοί θεράποντες γιατροί «κλειδώνουν» τις συνταγές, τις οποίες εκδίδουν, με αποτέλεσμα ο φαρμακοποιός να είναι υποχρεωμένος να αναζητήσει αποκλειστικά και μόνον το πρωτότυπο φάρμακο, το οποίο αφορά η προς εκτέλεση συνταγή, χωρίς να έχει το δικαίωμα να επιλέξει να χορηγήσει στον ασθενή ένα αντίστοιχο γενόσημο. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι η συνταγογράφηση των γενοσήμων βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα στη χώρα μας.

Με αυτή την συνταγογραφική πρακτική τους ένα ικανό μέρος των γιατρών εμποδίζει την διακίνηση των γενοσήμων, τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν, σε πολύ μεγάλο βαθμό, μία καλή λύση στο πρόβλημα των διαρκών και μεγάλων ελλείψεων των εισαγομένων, πρωτότυπων φαρμάκων, για το τρέχον χρονικό διάστημα.

Πού οφείλονται, κυρίως, οι ελλείψεις των φαρμάκων;

Πρόκειται για ένα παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο, παραδόξως, αγγίζει τη χώρα μας σε μικρότερο βαθμό, κυρίως λόγω της δραστηριοποίησης ενός πολύ  δυναμικού κλάδου της ελληνικής οικονομίας, των βιομηχανικών φαρμακευτικών επιχειρήσεων και μονάδων στην Ελλάδα.

Στην πραγματικότητα, η κύρια αιτία για τις ελλείψεις φαρμάκων, διεθνώς και στη χώρα μας, είναι ότι η παραγωγική μηχανή των μεγάλων πολυεθνικών φαρμακευτικών επιχειρήσεων στηρίζεται στην αξιοποίηση των δραστικών ουσιών, οι οποίες παράγονται σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα στην Κίνα και την Ινδία, χώρες στις οποίες η παραγωγική ικανότητα έχει μειωθεί εδώ και πάρα πολύ καιρό ακόμη και κατά 60% - 70% επί της συνήθους παραγωγικής ικανότητάς τους, εξαιτίας των περιορισμών, τους οποίους επιβάλλει η μεγάλη διασπορά του νέου κοροναϊού στις ως άνω δύο χώρες.

Τι συνέβη σήμερα στο υπουργείο Υγείας;

Ευρεία σύσκεψη πραγματοποιήθηκε σήμερα το απόγευμα στο υπουργείο Υγείας, υπό της προεδρία και μετά από σχετική πρωτοβουλία του ιδίου του υπουργού Υγείας, Θάνου Πλεύρη, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ),  του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ) και του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων (ΠΣΦ), με θέμα τις ελλείψεις που παρουσιάζονται σε συγκεκριμένα φάρμακα. Στο επόμενο χρονικό διάστημα, μάλιστα, θα υπάρξει και η εμπλοκή των ιατρικών συλλόγων της χώρας μας στις προσπάθειες για την αποκατάσταση της ομαλότητας στην αγορά φαρμάκων στην Ελλάδα. 

Ποιο ήταν το κλίμα στη σύσκεψη;

Όλες οι πλευρές διαβεβαιώνουν την ATHENS VOICE ότι ήταν «πολύ θετικό το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι όλων των εμπλεκομένων φορέων κάθισαν για πρώτη φορά γύρω από το ίδιο τραπέζι, ενώ θετικές είναι επίσης οι αποφάσεις, οι οποίες ελήφθησαν και ανακοινώθηκαν χθες αργά το απόγευμα από το υπουργείο Υγείας».

Τι αποφάσισε ο υπουργός Υγείας μετά το πέρας της σύσκεψης;

Στα μέτρα που έχουν ληφθεί ήδη και σχετίζονται με τον περιορισμό των παράλληλων εξαγωγών και την αύξηση της επάρκειας φαρμάκων στη χώρα, μετά το πέρας της εν λόγω σύσκεψης αποφασίστηκε από τον Θάνο Πλεύρη η επικαιροποίηση των μέτρων ως ακολούθως:

1. Συνέχιση των ελέγχων των φαρμακαποθηκών για τη μη εξαγωγή των ελλειπτικών φαρμάκων,  με μοναδική ποινή την αναστολή λειτουργίας σε όσες φαρμακαποθήκες δεν συνεργάζονται ή διατηρούν αποθεματικό.
2. Συνέχιση του ελέγχου στις φαρμακευτικές εταιρείες για να διαπιστωθεί ότι έχουν την επάρκεια των φαρμάκων για την κάλυψη της ελληνικής αγοράς, ιδίως αντιπυρετικών και παιδιατρικών φαρμάκων.
3. Αύξηση των παραγγελιών από τον ΙΦΕΤ για τις δραστικές ουσίες για τις οποίες παρουσιάζεται η παγκόσμια έλλειψη.
4. Ενημέρωση από τον ΕΟΦ για τα φάρμακα που λείπουν από την αγορά, ενώ παράλληλα θα γνωστοποιείται το που υπάρχει υποκατάσταση φαρμάκων. Με τον τρόπο αυτό οι πολίτες θα γνωρίζουν ότι αντί συγκεκριμένου επώνυμου φαρμάκου, ποιο γενόσημο, αντίστοιχης αποτελεσματικότητας, μπορούν να προμηθευτούν.
5. Επέκταση της συνταγογράφησης γενοσήμων φαρμάκων εκεί που υπάρχουν ελλείψεις.
6. Εξορθολογισμό των τιμών στα φάρμακα τα οποία είναι ελλειπτικά και πολύ χαμηλής κοστολογικής αξίας.
7. Ύπαρξη συνεχούς συνεργασία με τους φαρμακοποιούς ώστε να μπορεί να εξυπηρετείται καλύτερα ο πολίτης, όταν προκύπτουν ελλείψεις.
8. Αύξηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στα ελλειπτικά φάρμακα.
9. Ενημέρωση των γιατρών για τις ελλείψεις φαρμάκων, ώστε να προσαρμόζεται η συνταγογράφηση σε αντίστοιχα θεραπευτικής αξίας.
10. Επιπλέον αποφασίστηκε ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία θα εξαντλήσει τις δυνατότητες αύξησης παραγωγής των γενοσήμων και οι πολυεθνικές εταιρίες θα εντείνουν την εισαγωγή των ελλειπτικών φαρμάκων.

Γιατί το τελευταίο χρονικό διάστημα είναι έντονες οι ελλείψεις;

Ειδικά τον τελευταίο χρόνο, παρατηρούνται τεράστια προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα των φαρμάκων και των πρώτων υλών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μεγάλων καθυστερήσεων και ελλείψεων στον εφοδιασμό της αγοράς. Δυστυχώς το φαινόμενο έγινε εντονότερο λόγω της εποχικής έξαρσης των λοιμώξεων έπειτα από δύο χρόνια σημαντικής ύφεσης.

Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση από άλλες χώρες της Ευρώπης λόγω της ύπαρξης εγχώριας παραγωγής. Από τον φετινό Σεπτέμβριο και μέχρι τον Νοέμβριο, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες παρήγαγαν περισσότερες από 25 εκατ. συσκευασίες φαρμάκων κάθε μήνα. Εάν δεν είχε γίνει αυτό, σήμερα θα αντιμετωπίζαμε τεράστιες ελλείψεις ακόμη και σε φάρμακα χρονιών παθήσεων όπως αντιλιπιδαιμικά, αντιυπερτασικά και φάρμακα για την καρδιακή ανεπάρκεια. Παράλληλα, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία εξακολουθεί να προμηθεύει αδιάκοπα τα νοσοκομεία της χώρας με φάρμακα πρώτης ανάγκης.