Επιχειρείν 2022: Η κρίση στην Ουκρανία επίδρασε και επιδρά αρνητικά στην ήδη επιβαρυμένη διεθνή αγορά ενέργειας, πρώτων υλών και εφοδιαστικής αλυσίδας
Η ελληνική επιχειρηματικότητα ενώ δέχεται τα ισχυρά πλήγματα που δέχεται και ο διεθνής ανταγωνιστής της στην περίοδο της πλήρους αβεβαιότητας, συνεχίζει να έχει καλή εικόνα και –το κυριότερο– να διατηρεί ανοιχτή τη δίοδο της ανάκαμψης και της ανάπτυξής της.
Είναι δεδομένη η πίεση που δέχονται οι Έλληνες επιχειρηματίες τόσο οι μεγάλοι όσο και οι μικρομεσαίοι στην επάρκεια των πρώτων υλών και στις τιμές. Και λόγω της εξάρτησης από τις εισαγωγές εκ Ρωσίας και Ουκρανίας, αλλά κυρίως λόγω της μεγάλης αναταραχής που επικρατεί στη διεθνή αγορά ενέργειας και πρώτων υλών.
Είναι μεγάλο το πρόβλημα στη βιομηχανία και το εμπόριο, όπου τουλάχιστον οι μισές ελληνικές ΜμΕ είναι εκτεθειμένες στη συγκυρία, ενώ στις υπηρεσίες και τις κατασκευές το ποσοστό των εκτεθειμένων επιχειρήσεων είναι κατά τι μικρότερο αλλά το πρόβλημα είναι επίσης σημαντικό.
Παρόλα αυτά, η πραγματική εικόνα των ελληνικών επιχειρήσεων δεν είναι αρνητική, αλλά διαχειρίσιμη. Ο Δείκτης Εμπιστοσύνης (παρά την πτώση 11 μονάδων το α΄ εξάμηνο του 2022 σε σύγκριση με το β΄ εξάμηνο του 2021) παραμένει σε θετικό έδαφος, το ποσοστό των ΜμΕ με έντονα προβλήματα ρευστότητας καταγράφεται στο 9% και το κομμάτι που βρίσκεται σε κατάσταση επιβίωσης στο 15%, όταν στην αιχμή της πανδημίας ήταν 35% και στην κορύφωση της πανδημικής κρίσης στο 45%.
Έχοντας επιβιώσει από τη δεκαετή, σκληρότερη κρίση που έζησε η ελληνική οικονομία μετά τον Β΄ΠΠ, την κρίση του 2010-2019, οι ελληνικές επιχειρήσεις και ιδιαιτέρως οι ελληνικές ΜμΕ παραμένουν σε αναπτυξιακή τροχιά και αρκετές από αυτές εμφανίζονται να έχουν σχέδια νέων προσλήψεων για το β’ εξάμηνο του 2022, ενώ προβλέπουν αύξηση τζίρου την επόμενη περίοδο σε σύγκριση με την προηγούμενη.
Η αισιοδοξία αυτή δεν είναι αβάσιμη, καθώς χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις βλέπουν και έχουν ήδη οργανωθεί για να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που θα έχουν από το Ταμείο Ανάπτυξης της ΕΕ (RRF), αλλά και από άλλα επενδυτικά προγράμματα που ήδη «τρέχουν» ή πρόκειται να «τρέξουν» φέτος και τα επόμενα χρόνια.
«Πράσινες» επενδύσεις
Είναι βέβαιο ότι ο παγκόσμιος, ευρωπαϊκός και εθνικός σχεδιασμός επηρεάζεται από την ενεργειακή κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ειδικά σε ό,τι αφορά τις ελληνικές επιχειρήσεις, μεγάλες ή μικρές, που δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία, βλέπουν ήδη τις ευκαιρίες που ανοίγονται λόγω της εντεινόμενης ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη, τη ραγδαία αύξηση τιμών φυσικού αερίου και τα σημαντικά ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας μετά το ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης, στα επενδυτικά προγράμματα «πράσινης» μετάβασης της ΕΕ, για μεγαλύτερη ενεργειακή αυτονομία.
Ο δρόμος δεν είναι ούτε θα είναι εύκολος. Αλλά επειδή ο στόχος είναι ένας και είναι το να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο, διεθνές περιβάλλον, είναι μονόδρομος.
Χρειάζεται δραστική εφαρμογή επιχειρηματικών μοντέλων και σημαντικός περιορισμός του κόστους ενέργειας.
Η Ευρώπη, ακόμα και τώρα στη δίνη της ουκρανικής κρίσης, δεν έχει αναιρέσει τον στρατηγικό της στόχο να είναι η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050, ενώ η Ελλάδα έχει βάλει στόχο να μειώσει τις εκπομπές ρύπων κατά 55% ως το 2030, 80% ως το 2040 και να έχει μηδενικές εκπομπές ως το 2050. Αυτό σημαίνει ότι οι ελληνικές βιομηχανικές ΜμΕ, βλέποντας ότι «τρόμαξαν» να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στα αυξημένα κόστη ενέργειας στην πρώτη φάση της κρίσης, τώρα θα θέσουν ως προτεραιότητα τη θωράκισή τους έναντι της σημερινής ενεργειακής κρίσης, αλλά και έναντι ενδεχόμενων ανάλογων κρίσεων στο μέλλον.
Οι μελέτες δείχνουν ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες «ταρακουνήθηκαν» από τα πλήγματα της ουκρανικής κρίσης και στρέφονται στην προετοιμασία τους για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και των ευρύτερων εξελίξεων στον ενεργειακό τομέα. Είναι πολλές πλέον οι ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν σωστή και έγκαιρη ενημέρωση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και αυτό αφορά και τις ΜμΕ.
Είναι λοιπόν δεδομένη τόσο η μεγάλη στροφή του ελληνικού επιχειρείν προς τις βιώσιμες πηγές ενέργειας και την κλιμάκωση των αιολικών καθώς και των ηλιακών έργων, όπου δημοσιευμένες μελέτες δείχνουν ότι θα χρειαστούν επενδύσεις άνω των 15 δις ευρώ ως το 2030 και άνω των 50 δις ευρώ ως το 2050, όπως δεδομένο είναι και το ότι ελληνικές επιχειρήσεις και ελληνικά νοικοκυριά, εκτός της ενέργειας, θα επενδύσουν επίσης σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο στις μεταφορές, την ακίνητη περιουσία, τη βιομηχανία και τη γεωργία, όπου επενδύσεις περισσοτέρων από 65 δις ευρώ θα μεταφερθούν σε αυτούς τους τομείς ως το 2030 και περίπου 380 δις ευρώ ως το 2050.
