Πάρτι κακοδιοίκησης στο Ληξιαρχείο Αθηνών

Ασυνήθιστα μεγάλη αύξηση των γεννήσεων που δηλώθηκαν εκπρόθεσμα και σημαντικά στοιχεία κακοδιοίκησης ανέδειξε ο έλεγχος που διενήργησε το Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ) στο Ληξιαρχείο Αθηνών, μετά από αίτημα του δημάρχου Αθηναίων και του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.

Ο έλεγχος είχε ως αντικείμενο τη νομιμότητα της διαδικασίας καταχώρισης ληξιαρχικών πράξεων γέννησης κατά τα έτη 2011–2013, δεδομένου ότι από το Μάιο του 2012 εντοπίσθηκε ασυνήθιστα μεγάλη αύξηση των γεννήσεων που δηλώθηκαν εκπρόθεσμα.

Συγκεκριμένα, από τις 545 περιπτώσεις εκπρόθεσμων δηλώσεων γέννησης και καταχώρισης ισάριθμων ληξιαρχικών πράξεων (2 για το έτος 2011, 163 για το έτος 2012 και 380 έως 23 Οκτωβρίου 2013), που εξετάστηκαν, διαπιστώθηκε ότι το Ληξιαρχείο προέβη στην έκδοση ληξιαρχικών πράξεων γέννησης, χωρίς προηγουμένως να έχει προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για την επαλήθευση των δηλωθέντων πραγματικών γεγονότων και στοιχείων, παρότι:

1. Σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων οι γονείς δήλωσαν και οι μάρτυρες βεβαίωσαν, ταυτόχρονα, με μία δήλωση έκαστος, περισσότερες από δύο γεννήσεις (ακόμη και επτά), που έλαβαν χώρα σε μακρύ χρονικό διάστημα (ακόμη και 17 έτη) πριν από την ημερομηνία της δήλωσης.

2. Γονείς και μάρτυρες προέβαιναν κατ’ επανάληψη σε συμπληρωματικές δηλώσεις γέννησης τέκνων, που είχαν παραλείψει να δηλώσουν κατά την αρχική τους δήλωση, παρότι τα τέκνα είχαν ήδη γεννηθεί κατά το χρόνο της προηγούμενης ή αρχικής δήλωσής τους.

3. Δηλώθηκαν από γονείς και βεβαιώθηκαν από μάρτυρες με υπεύθυνες δηλώσεις, γεννήσεις από την ίδια μητέρα, μεταξύ των οποίων μεσολαβεί χρονικό διάστημα μικρότερου του έτους ή υπολείπεται του μέσου χρόνου κύησης.

4. Ως τόπος γέννησης δηλώθηκαν: α) διευθύνσεις που δεν εμπίπτουν στα διοικητικά όρια του δήμου Αθηναίων και συνεπώς δεν έπρεπε να καταχωρηθούν στο Ληξιαρχείο Αθηνών, β) ανύπαρκτες ταχυδρομικές διευθύνσεις, γ) διευθύνσεις επαγγελματικών κτιρίων (κτίρια γραφείων και εμπορικών καταστημάτων, κατάστημα τράπεζας, κέντρο διασκέδασης). Σημειώνεται ότι οι ως άνω ταχυδρομικές διευθύνσεις έχουν καταχωρηθεί και στις αντίστοιχες ληξιαρχικές πράξεις γέννησης, ως τόπος κατοικίας των γονέων.

5. Η συντριπτική πλειονότητα των γονέων δεν ήταν δημότες Αθηναίων, αλλά δημότες άλλων δήμων της Αττικής ή της Επικράτειας.

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του ΣΕΕΔΔ, πέραν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη υπηρεσία, στο σύνολο σχεδόν των εκπρόθεσμων δηλώσεων γέννησης (ποσοστό 95%), δεν απαίτησε την υποβολή γραπτής υπεύθυνης δήλωσης της μητέρας ή του πατέρα, όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις, όταν δεν προσκομίζεται πιστοποιητικό ιατρού ή μαίας.

Επιπλέον, η υπηρεσία δεν επέδειξε την προσήκουσα επιμέλεια για την ορθή και πλήρη συμπλήρωση των ληξιαρχικών πράξεων γέννησης, καθώς εκδόθηκαν πράξεις χωρίς να περιλαμβάνονται τα οριζόμενα από το νόμο στοιχεία (π.χ. ώρα τοκετού, αριθμός δελτίου αστυνομικής ταυτότητας, υπογραφή του δηλούντος), ενώ σε πολλές περιπτώσεις, τα στοιχεία που βεβαιώνονται με τη ληξιαρχική πράξη, όπως ο τόπος κατοικίας και η οικογενειακή κατάσταση του δηλούντος, δεν προκύπτουν από τα αντίστοιχα υποβληθέντα δικαιολογητικά.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, το ΣΕΕΔΔ, διατύπωσε προτάσεις για τη διασφάλιση της διαδικασίας καταχώρισης ληξιαρχικών πράξεων γέννησης. Το ΣΕΕΔΔ ζήτησε επιπλέον από τον δήμαρχο Αθηναίων να προβεί σε πειθαρχικό έλεγχο των υπεύθυνων υπαλλήλων του Ληξιαρχείου Αθηνών, ενώ διαβίβασε την έκθεση επιθεώρησης - ελέγχου στον Εισαγγελέα Εφετών Αθηνών, καθώς και στη Διεύθυνση Ασφαλείας Αθηνών για τις δικές τους ενέργειες.

Με αφορμή την ολοκλήρωση του ελέγχου, ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε: «Είμαστε αποφασισμένοι και συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση την προσπάθεια εντοπισμού και παραδειγματικής τιμωρίας όσων με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους, προσβάλλουν τους εκατοντάδες χιλιάδες συνεπείς δημοσίους υπαλλήλους, εκθέτουν τις υπηρεσίες τους και ζημιώνουν το κοινωνικό σύνολο. Οι έλεγχοι για την τήρηση της νομιμότητας της διοικητικής δράσης επεκτείνονται προς όλες τις κατευθύνσεις και είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό ότι στην προσπάθεια μας αυτή βρίσκουμε συμμάχους και από το χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας του δημοσίου και η εξάλειψη των φαινομένων κακοδιοίκησης αποτελεί αυτονόητη υποχρέωση της Πολιτείας προς τους πολίτες. Στην υποχρέωση αυτή φροντίζουμε να είμαστε συνεπείς. Η εποχή της αδράνειας και της ατιμωρησίας ανήκει στο παρελθόν και αυτό πλέον το αντιλαμβάνονται οι πάντες».

Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Αθηναίων,Γιώργος Καμίνης, είπε: «Από την πρώτη στιγμή, σε αυτήν την υπόθεση, υποστηρίξαμε τα εξής: α) πρέπει να καλυφθούν τα νομικά κενά που υπάρχουν στο καθεστώς των εκπρόθεσμων δηλώσεων γέννησης β) για την αξιοπιστία της δημόσιας διοίκησης αλλά και για τη διαφάνεια στις σχέσεις της με τον πολίτη, πρέπει να αποδοθούν αμέσως ευθύνες γ) ο δήμος Αθηναίων θα συνεχίσει να εκσυγχρονίζει τον τρόπο λειτουργίας του ληξιαρχείου αλλά και όλων των υπηρεσιών του, στην κατεύθυνση της καλύτερης εξυπηρέτησης του πολίτη και της διαφάνειας. Την ίδια ευαισθησία στο θέμα της διαφάνειας και τον ίδιο σεβασμό απέναντι στον πολίτη είναι όμως απαραίτητο να επιδεικνύει το σύνολο της δημόσιας διοίκησης. Η παρούσα κρίση δεν επιτρέπεται να μας οδηγήσει στην υποβάθμιση της εξυπηρέτησης του πολίτη, αντίθετα, πρέπει να μας αφυπνίσει. Η κρίση είναι μια ευκαιρία για να αλλάξουμε, να αλλάξουν όλα όσα μας έφεραν εδώ».