Άγρια ζώα: Σπάνια αγριόγατα «επανεμφανίζεται» στην Ταϊλάνδη μετά από περίπου 30 χρόνια

Μία από τις σπανιότερες άγριες γάτες στον κόσμο εντοπίστηκε στην Ταϊλάνδη για πρώτη φορά από το 1995.

Οι πλατυκέφαλες άγριες γατες —που πήραν το όνομά τους από το ιδιαίτερα επίπεδο μέτωπο και το μακρύ κρανίο τους— καταγράφηκαν 13 φορές το 2024 και 16 φορές το 2025 σε φωτογραφίες από φωτοπαγίδες, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση. Τα μικροσκοπικά αιλουροειδή εμφανίστηκαν σε τύρφη υγροτοπικών δασών σε καταφύγιο άγριας ζωής, στο πλαίσιο έρευνας που διεξάγουν από κοινού το Τμήμα Εθνικών Πάρκων, Άγριας Ζωής και Διατήρησης Φυτών της Ταϊλάνδης και η οργάνωση Panthera — η μεγαλύτερη έρευνα που έχει γίνει ποτέ για το είδος.

«Η επανανακάλυψη των πλατυκέφαλων αγριόγατων στη νότια Ταϊλάνδη είναι μια εξαιρετική στιγμή για τη διατήρηση», δήλωσε μέσω email στο Mongabay ο Wai Ming Wong, διευθυντής επιστήμης διατήρησης μικρών γατών στην Panthera.

Υπολογίζεται ότι περίπου 2.500 ενήλικες πλατυκέφαλες αγριόγατες ζουν στη νοτιοανατολική Ασία. Η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) τις κατατάσσει παγκοσμίως ως «κινδυνεύον είδος» και τις θεωρεί «πιθανώς εξαφανισμένες» στην Ταϊλάνδη.

«Πίστευα ότι μάλλον δεν θα βρίσκαμε πια πλατυκέφαλες αγριόγατες στην Ταϊλάνδη», δήλωσε στο Mongabay ο Surasak Yimprasert, επικεφαλής διατήρησης, έρευνας και υγείας ζώων στον Ζωολογικό Κήπο Songkhla. «Θέλω οι άνθρωποι, εντός και εκτός περιοχής, να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή σε αυτό το είδος που βρίσκεται ένα βήμα πριν εξαφανιστεί από τον κόσμο».

Οι πιο μικρόσωμες άγριες γάτες της Νοτιοανατολικής Ασίας

Οι πλατυκέφαλες αγριόγατες είναι οι πιο μικρόσωμες άγριες γάτες της περιοχής, με βάρος περίπου 4,5 κιλά — λιγότερο από το μισό ενός συνηθισμένου οικόσιτου γάτου. Έχουν κοντό σώμα, λεπτά πόδια, μεμβρανώδη δάχτυλα και κοντή ουρά. Ο συνδυασμός μικρού μεγέθους, νυχτόβιας συμπεριφοράς και περιορισμένου πληθυσμού τις καθιστά εξαιρετικά δυσεύρετες.

Fun fact — συμπεριφορά «πλυσίματος»
Έχουν παρατηρηθεί να βουτούν αντικείμενα στο νερό, «πλένοντάς» τα, όπως κάνουν τα ρακούν — συνήθως πρόκειται για τροφή, και η συμπεριφορά ίσως βοηθά τα ζώα να αντιληφθούν καλύτερα τα χαρακτηριστικά της.

Στόχος η επικαιροποίηση του καθεστώτος ειδών προς εξαφάνιση

Οι ερευνητές σκοπεύουν να υποβάλουν τα νέα ευρήματα στην Επιτροπή Κόκκινου Καταλόγου της IUCN, με στόχο την επικαιροποίηση του καθεστώτος του είδους στην Ταϊλάνδη, όπως δήλωσε η Rattapan Pattanarangsan, υπεύθυνη προγράμματος διατήρησης της Panthera Ταϊλάνδης, στο Popular Science. Ωστόσο, πιθανόν να απαιτηθεί και πρόσθετη έρευνα. Οι νέες αξιολογήσεις αναμένονται στις αρχές του 2026.

«Στέρεα και ενημερωμένα δεδομένα όπως αυτά είναι ανεκτίμητα για την ακριβή αξιολόγηση της κατάστασης ενός είδους και τη χάραξη προτεραιοτήτων διατήρησης», σημειώνει ο Wong, τονίζοντας την ανάγκη προστασίας των εναπομεινάντων μικρών οικοσυστημάτων ώστε τέτοια είδη να έχουν μέλλον.

Ιδιαίτερα ελπιδοφόρα θεωρείται η καταγραφή μιας θηλυκής γάτας μαζί με το μικρό της — «ένα βαθιά ενθαρρυντικό σημάδι», όπως αναφέρει ο Wong. «Δείχνει ότι, όπου τα υγροτοπικά και ποτάμια οικοσυστήματα παραμένουν άθικτα, ακόμη και τα πιο σπάνια και απειλούμενα σαρκοφάγα μπορούν να επιβιώσουν».

«Ειδικοί κάτοικοι» υγροτόπων, που απειλούνται από την απώλεια των ενδιαιτημάτων τους

Οι πλατυκέφαλες αγριόγατες είναι εξειδικευμένοι «κάτοικοι» υγροτόπων: προτιμούν τροπικά δάση, βαλτώδη και υγροτοπικά δάση τύρφης και παραποτάμια δάση, όπου βρίσκονται στην κορυφή των τοπικών τροφικών αλυσίδων. Όμως οι αγαπημένοι τους βιότοποι συρρικνώνονται λόγω αλιείας, γεωργίας, θήρας και άλλων ανθρώπινων δραστηριοτήτων, που αυξάνουν και τον ανταγωνισμό για τους ελάχιστους εναπομείναντες υγροτόπους.

Η επανεμφάνιση του είδους προσφέρει ελπίδα, αλλά αποτελεί μόνο «αφετηρία» για τις προσπάθειες διατήρησης, όπως σημειώνει στην AFP ο κτηνίατρος και ερευνητής Kaset Sutasha, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Αυτό είναι το πιο σημαντικό — πώς θα μπορέσουν να ζουν δίπλα μας με βιώσιμο και ασφαλή τρόπο, χωρίς να απειλούνται».