Δήμαρχος Βαρκελώνης: «Νέα πανδημία» το κόστος στέγασης στην Ευρώπη

Το συνεχώς αυξανόμενο κόστος στέγασης μοιάζει με μια «νέα πανδημία» που σαρώνει την Ευρώπη, δήλωσε ο δήμαρχος της Βαρκελώνης, καθώς ο ίδιος και άλλοι 16 δήμαρχοι καλούν την ΕΕ να αντιμετωπίσει τη στεγαστική κρίση διαθέτοντας δισεκατομμύρια ευρώ για τις περιοχές που πλήττονται περισσότερο.

Η ΕΕ αναμένεται να παρουσιάσει την πρώτη της ολοκληρωμένη στρατηγική για τη στεγαστική κρίση την Τρίτη, έπειτα από μήνες διαβουλεύσεων με ειδικούς, φορείς και πολίτες. Όσοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι το πρόβλημα δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί.

«Η νέα πανδημία που πλήττει τις ευρωπαϊκές πόλεις λέγεται κόστος στέγασης», δήλωσε ο Ζάουμε Κολμπόνι, δήμαρχος Βαρκελώνης, ο οποίος πέρυσι δημιούργησε τη συμμαχία Mayors for Housing με τη στήριξη των δημάρχων Παρισιού και Ρώμης.

«Και απέναντι σε αυτή τη νέα πανδημία, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί – όπως έκαναν με την Covid – πρέπει να διαθέσουν έκτακτα κονδύλια για την κατασκευή προσιτών κατοικιών για νέους, εργαζόμενες οικογένειες και τα αστικά μεσαία στρώματα».

Τον τελευταίο χρόνο, η συμμαχία – που εκπροσωπεί πάνω από 20 εκατομμύρια πολίτες – ζητά από την ΕΕ να αναλάβει δράση για αυτό που χαρακτηρίζει «κοινωνική έκτακτη ανάγκη»: την εκτίναξη των τιμών ακινήτων και ενοικίων, η οποία, όπως υποστηρίζουν, ενισχύει τις ανισότητες, διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό και σε ορισμένες περιπτώσεις τροφοδοτεί την άνοδο της άκρας δεξιάς.

Τον Οκτώβριο, μετά από εκστρατεία επιστολών και συναντήσεων με υψηλόβαθμους αξιωματούχους της ΕΕ, η συμμαχία χαιρέτισε το γεγονός ότι η στεγαστική πολιτική – ένας τομέας στον οποίο η ΕΕ παραδοσιακά δεν παρενέβαινε – μπήκε επιτέλους στην ατζέντα. «Τώρα αυτό πρέπει να μεταφραστεί σε πόρους», είπε ο Κολμπόνι.

Από την Αθήνα έως το Άμστερνταμ και από τη Μπολόνια έως τη Βουδαπέστη, οι δήμαρχοι ζητούν από την ΕΕ να δημιουργήσει ένα Ταμείο Προσιτής Κατοικίας, αντίστοιχο με το πρόγραμμα NextGenerationEU, ώστε να κινητοποιηθούν τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ ετησίως σε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για κοινωνική και προσιτή στέγη. Ζητούν επίσης να έχουν λόγο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αξιοποιώντας την εμπειρία τους σε τοπικό επίπεδο.

Σύμφωνα με τη Eurostat, οι τιμές κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 48% την περίοδο 2010–2023, ενώ τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 22%. Το 2023, σχεδόν ένας στους δέκα Ευρωπαίους δαπανούσε πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του για στέγαση — ποσοστό που φτάνει το 29% στην Ελλάδα, 15% στη Δανία και 13% στη Γερμανία.

Ο Κολμπόνι χαρακτήρισε την κρίση στέγασης «άνευ προηγουμένου εσωτερική απειλή» για την ΕΕ, προειδοποιώντας ότι η αποτυχία αντιμετώπισής της μπορεί να οδηγήσει τους πολίτες να αμφισβητήσουν την ικανότητα των δημοκρατιών να επιλύουν τα μεγαλύτερα προβλήματά τους.

«Όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η απειλή από τη Ρωσία θεωρούνται θεμελιώδης πρόκληση για τις ευρωπαϊκές αξίες και τη δημοκρατία, έτσι και το κόστος στέγασης», είπε. «Πρέπει να δοθεί η ίδια προτεραιότητα».

Τον Οκτώβριο, ο πρώτος επίτροπος της ΕΕ για θέματα στέγασης, Νταν Γέργκενσεν, δήλωσε ότι η Κομισιόν ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει το «τεράστιο πρόβλημα» των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Στη Βαρκελώνη, όπου η μέση τιμή κατοικίας έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 70% την τελευταία δεκαετία, αναγκάζοντας πολλούς να φύγουν από την πόλη και επιβαρύνοντας υπέρμετρα όσους μένουν, ο Κολμπόνι δεν είχε αμφιβολία για τον ρόλο που πρέπει να παίξει η ΕΕ.

«Στο τέλος της ημέρας, υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα να μείνουμε στην πόλη μας», είπε. «Οι θεσμοί που επί 40–50 χρόνια εγγυώνται την ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων και ανθρώπων, τώρα πρέπει να μας βοηθήσουν να εγγυηθούμε το δικαίωμα παραμονής».

Η αποτυχία να αντιμετωπιστεί η κρίση, προειδοποίησε, κινδυνεύει να αφήσει χώρο σε λαϊκιστές που εκμεταλλεύονται τη δυσαρέσκεια χωρίς να προσφέρουν λύσεις.

«Δεν μπορούμε να μένουμε στη ρητορική περί δημοκρατίας, συμπερίληψης και ίσων ευκαιριών όταν το βιοτικό επίπεδο επιδεινώνεται», είπε. «Αν ακόμη και με σταθερή δουλειά και μισθό οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν με στοιχειώδη κανονικότητα, τότε όλος ο λόγος καταρρέει».

(Με πληροφορίες Guardian)