Ο αφοπλισμός της Χαμάς αφορά μια νέα φάση της κατεστραμμένης από τον πόλεμο Γάζας, αν και ακόμα υπάρχουν εμπόδια και δυσκολίες στην εφαρμογή της συμφωνίας με το Ισραήλ
Η Χαμάς είναι έτοιμη να συζητήσει το «πάγωμα ή την αποθήκευση» του οπλοστασίου της ως μέρος της εκεχειρίας με το Ισραήλ, δήλωσε την Κυριακή ανώτερος αξιωματούχος της, προσφέροντας μια πιθανή φόρμουλα για την επίλυση ενός από τα πιο ακανθώδη ζητήματα της συμφωνίας με αμερικανική μεσολάβηση.
Ο Μπασέμ Ναΐμ, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, μίλησε καθώς οι δύο πλευρές ετοιμάζονται να εισέλθουν στη δεύτερη και πιο περίπλοκη φάση της συμφωνίας. «Είμαστε ανοιχτοί σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω κλιμακώσεις ή να αποφευχθούν συγκρούσεις ή εκρήξεις», είπε ο Ναΐμ στο Associated Press από την Ντόχα του Κατάρ, όπου βρίσκεται μεγάλο μέρος της ηγεσίας της οργάνωσης.
Η συμφωνία σταμάτησε τη διετή ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, που είχε εξαπολυθεί ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Όταν ρωτήθηκε αν η επίθεση ήταν λάθος, ο Ναΐμ την υπερασπίστηκε ως «πράξη άμυνας».
Η πιο δύσκολη φάση της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς
Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία τον Οκτώβριο, η Χαμάς και το Ισραήλ έχουν προχωρήσει σε μια σειρά ανταλλαγών Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστινίους κρατούμενους. Με μόνο τα λείψανα ενός ομήρου να παραμένουν στη Γάζα — ενός Ισραηλινού αστυνομικού που σκοτώθηκε στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου — οι δύο πλευρές προετοιμάζονται για τη δεύτερη φάση.
Η νέα φάση αποσκοπεί στον καθορισμό του μέλλοντος της κατεστραμμένης Γάζας και αναμένεται να είναι ακόμη πιο δύσκολη, καθώς θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ζητήματα όπως η ανάπτυξη διεθνούς δύναμης ασφαλείας, η δημιουργία τεχνοκρατικής παλαιστινιακής επιτροπής στη Γάζα, η αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Λωρίδα και ο αφοπλισμός της Χαμάς. Ένα διεθνές συμβούλιο υπό την ηγεσία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα επιβλέπει την εφαρμογή της συμφωνίας και την ανοικοδόμηση.
Η απαίτηση του Ισραήλ για αφοπλισμό της Χαμάς αναμένεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολη — με Ισραηλινούς αξιωματούχους να λένε ότι αποτελεί βασική προϋπόθεση που μπορεί να καθυστερήσει την πρόοδο σε άλλα μέτωπα. Η ιδεολογία της Χαμάς είναι βαθιά ριζωμένη σε αυτό που αποκαλεί «ένοπλη αντίσταση» στο Ισραήλ, και οι ηγέτες της έχουν απορρίψει εκκλήσεις για παράδοση, παρά τον διετή πόλεμο που κατέστρεψε μεγάλο μέρος της Γάζας και σκότωσε δεκάδες χιλιάδες Παλαιστινίους.
Ο Ναΐμ είπε ότι η Χαμάς διατηρεί «το δικαίωμα στην αντίσταση», αλλά ανέφερε ότι η οργάνωση είναι έτοιμη να καταθέσει τα όπλα στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που θα οδηγήσει στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Δεν έδωσε πολλές λεπτομέρειες για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό, αλλά πρότεινε μια μακροπρόθεσμη εκεχειρία διάρκειας πέντε ή δέκα ετών. «Αυτός ο χρόνος πρέπει να χρησιμοποιηθεί σοβαρά και με ολοκληρωμένο τρόπο», είπε, προσθέτοντας ότι η Χαμάς είναι «πολύ ανοιχτόμυαλη» ως προς το τι θα γίνει με τα όπλα της. «Μπορούμε να μιλήσουμε για πάγωμα ή αποθήκευση ή κατάθεση, με παλαιστινιακές εγγυήσεις ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν καθόλου στη διάρκεια της εκεχειρίας ή της ανακωχής», είπε.
Δεν είναι σαφές αν μια τέτοια προσφορά ικανοποιεί την ισραηλινή απαίτηση για πλήρη αφοπλισμό.
Η εκεχειρία βασίζεται σε ένα σχέδιο 20 σημείων που παρουσίασε ο Τραμπ σε διεθνείς «εγγυήτριες» χώρες τον Οκτώβριο. Το σχέδιο, που υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, προσέφερε ένα γενικό πλαίσιο, αλλά ήταν ασαφές ως προς τις λεπτομέρειες και τα χρονοδιαγράμματα, απαιτώντας επίπονες διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και τις χώρες-εγγυήτριες, περιλαμβανομένων του Κατάρ, της Αιγύπτου και της Τουρκίας.
«Το σχέδιο χρειάζεται πολλές διευκρινίσεις», είπε ο Ναΐμ. Ένα από τα πιο άμεσα ζητήματα αφορά την ανάπτυξη της διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης.
Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ινδονησίας, έχουν εκφράσει προθυμία να στείλουν στρατεύματα, αλλά η ακριβής σύνθεση, η διοίκηση και οι αρμοδιότητές της δεν έχουν καθοριστεί. Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι αναμένουν «μπότες στο έδαφος» στις αρχές του επόμενου έτους. Ένα βασικό ερώτημα είναι αν η δύναμη θα αναλάβει το θέμα του αφοπλισμού.
Ο Ναΐμ είπε ότι αυτό θα ήταν απαράδεκτο για τη Χαμάς, και ότι η οργάνωση περιμένει από τη δύναμη απλώς να παρακολουθεί τη συμφωνία. «Καλωσορίζουμε μια δύναμη του ΟΗΕ για να βρίσκεται κοντά στα σύνορα, να επιβλέπει την εκεχειρία, να αναφέρει παραβιάσεις, να αποτρέπει κλιμακώσεις», είπε. «Αλλά δεν δεχόμαστε αυτές οι δυνάμεις να έχουν εντολή να επιχειρούν μέσα στα παλαιστινιακά εδάφη».
Σε μια θετική εξέλιξη, ο Ναΐμ είπε ότι η Χαμάς και η Παλαιστινιακή Αρχή έχουν σημειώσει πρόοδο στη δημιουργία της νέας τεχνοκρατικής επιτροπής που θα διευθύνει τις καθημερινές υποθέσεις της Γάζας. Είπε ότι οι πλευρές έχουν συμφωνήσει σε έναν Παλαιστίνιο υπουργό της Δυτικής Όχθης, καταγόμενο από τη Γάζα, για επικεφαλής της επιτροπής. Δεν αποκάλυψε το όνομα, αλλά αξιωματούχοι της Χαμάς έχουν αναφέρει ανώνυμα ότι πρόκειται για τον υπουργό Υγείας Ματζέντ Αμπού Ραμαντάν.
Περιπλοκές της πρώτης φάσης
Ισραήλ και Χαμάς κατηγορούν το ένα το άλλο για επανειλημμένες παραβιάσεις της συμφωνίας κατά την πρώτη φάση. Το Ισραήλ κατηγορεί τη Χαμάς ότι καθυστερεί την παράδοση ομήρων, ενώ Παλαιστίνιοι υγειονομικοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι πάνω από 370 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν από ισραηλινά πλήγματα από τότε που άρχισε η εκεχειρία.
Το Ισραήλ λέει ότι τα πλήγματα έγιναν ως απάντηση σε παλαιστινιακές παραβιάσεις, όπως η είσοδος Παλαιστινίων στο ισραηλινοκρατούμενο μισό της Γάζας. Τρεις Ισραηλινοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί σε συγκρούσεις με περίπου 200 μαχητές της Χαμάς που, σύμφωνα με Ισραηλινούς και Αιγύπτιους αξιωματούχους, παραμένουν κρυμμένοι υπόγεια σε ισραηλινοκρατούμενη περιοχή.
Ο Ναΐμ είπε ότι η Χαμάς «δεν γνώριζε» για αυτούς τους ένοπλους όταν υπογράφηκε η εκεχειρία και ότι η επικοινωνία μαζί τους είχε «πλήρως διακοπεί». «Δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει τώρα στο έδαφος», είπε. Υποστήριξε ότι το Ισραήλ απέρριψε προσφορές της Χαμάς για επίλυση του αδιεξόδου και πρόσθεσε «πολλές προϋποθέσεις» για την παράδοσή τους. Το Ισραήλ δεν αναγνωρίζει τέτοιες διαπραγματεύσεις και λέει ότι έχει σκοτώσει αρκετές δεκάδες από αυτούς.
Ο Ναΐμ είπε ότι η Χαμάς είναι δεσμευμένη να «εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της» και κατηγόρησε το Ισραήλ ότι δεν τήρησε βασικές δεσμεύσεις, όπως η μη κατακλύση της Γάζας με ανθρωπιστική βοήθεια και η μη επαναλειτουργία του συνοριακού περάσματος της Ράφα με την Αίγυπτο.
Οι περισσότερες προμήθειες που εισέρχονται στη Γάζα, είπε, προορίζονται για εμπόρους που τις πωλούν σε όσους μπορούν να πληρώσουν, αφήνοντας τους φτωχότερους χωρίς τρόφιμα ή στέγη.
Την προηγούμενη εβδομάδα, το Ισραήλ είπε ότι είναι έτοιμο να ανοίξει ξανά τη Ράφα — την κύρια πύλη της Γάζας προς τον έξω κόσμο — αλλά μόνο για έξοδο ανθρώπων από τη Λωρίδα. Η Αίγυπτος και οι Παλαιστίνιοι φοβούνται ότι πρόκειται για σχέδιο απέλασης των Παλαιστινίων της Γάζας και διαμηνύουν ότι το Ισραήλ υποχρεούται να ανοίξει το πέρασμα και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Ο Ναΐμ χαρακτηρίζει την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου «πράξη άμυνας»
Η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου σκότωσε πάνω από 1.200 ανθρώπους και οδήγησε στην ομηρία άνω των 250. Είναι η πιο θανατηφόρα επίθεση στην ιστορία του Ισραήλ και παραμένει πηγή εθνικού τραύματος. Η ισραηλινή αντεπίθεση έχει σκοτώσει πάνω από 70.000 Παλαιστινίους, σύμφωνα με τοπικούς υγειονομικούς αξιωματούχους που πρόσκεινται στη Χαμάς, εκτοπίσει σχεδόν ολόκληρο τον πληθυσμό των 2 εκατομμυρίων και προξενήσει τεράστιες υλικές ζημιές που θα χρειαστούν χρόνια για να αποκατασταθούν. Δεν είναι σαφές ποιος θα πληρώσει την ανοικοδόμηση ή πότε θα ξεκινήσει.
Το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας, μέρος της κυβέρνησης της Χαμάς στη Γάζα, δεν διαχωρίζει πολίτες και μαχητές, αλλά λέει ότι περίπου οι μισοί νεκροί ήταν γυναίκες και παιδιά. Ο Ναΐμ αναγνώρισε ότι οι Παλαιστίνιοι πλήρωσαν βαρύ τίμημα για την 7η Οκτωβρίου, αλλά όταν ρωτήθηκε αν η Χαμάς μετανιώνει για την επίθεση, επέμεινε ότι ήταν απάντηση σε χρόνια ισραηλινής πολιτικής που χρονολογείται από τον πόλεμο της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ το 1948.
«Η ιστορία δεν ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου», είπε. «Στις 7 Οκτωβρίου, για εμάς, ήταν μια πράξη άμυνας. Κάναμε το καθήκον μας για να υψώσουμε … τη φωνή του λαού μας».
15°
