Μάτσου Πίτσου: Αδιέξοδο για τη μεταφορά των τουριστών με λεωφορεία

Το Μάτσου Πίτσου, τα ερείπια μιας πόλης των Ίνκας του 15ου αιώνα, είναι ο πιο δημοφιλής τουριστικός προορισμός του Περού και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Ωστόσο, μια συνεχιζόμενη διαμάχη σχετικά με τα λεωφορεία που μεταφέρουν τους επισκέπτες στον αρχαιολογικό χώρο είχε πρόσφατα ως αποτέλεσμα περίπου 1.400 τουρίστες να εγκλωβιστούν. 

Ο Κριστιάν Αλμπέρτο Καμπαγιέρο Τσακόν είναι επικεφαλής λειτουργίας της εταιρείας λεωφορείων Consettur, η οποία τα τελευταία 30 χρόνια μεταφέρει περίπου 4.500 άτομα καθημερινά στο Μάτσου Πίτσου από την κοντινή πόλη Αγκουάς Καλιέντες. Το ταξίδι διαρκεί 20 λεπτά και η μόνη εναλλακτική είναι μια κοπιαστική, απότομη, δίωρη πεζοπορία. Η διαμάχη περιστρέφεται γύρω από την απώλεια της άδειας της Consettur. 

Για να φθάσουν στο Μάτσου Πίτσου χωρίς να χρειαστεί να περπατήσουν, οι τουρίστες πρέπει πρώτα να πάρουν τρένο ως την Αγκουάς Καλιέντες, διαδρομή διάρκειας δύο έως τρεισήμισι ωρών. Από εκεί μεταφέρονται με λεωφορείο στο τελευταίο κομμάτι της διαδρομής.

Τον Σεπτέμβριο, ντόπιοι διαδηλωτές, εξοργισμένοι που η Consettur αντικαθίστατο μετά από μια διαδικασία διαγωνισμού που θεώρησαν ανεπαρκώς διαφανή, απέκλεισαν τη σιδηροδρομική γραμμή προς την Αγκουάς Καλιέντες με βράχους. Ως αποτέλεσμα, οι περουβιανές αρχές χρειάστηκε να «καθαρίσουν» τις γραμμές και να απομακρύνουν τους τουρίστες με ειδικά δρομολόγια τρένου. Μερικοί ντόπιοι – που δεν θέλησαν να μιλήσουν επώνυμα – λένε ότι οι διαδηλωτές ήταν δυσαρεστημένοι επειδή η Consettur είχε μονοπώλιο στο προσοδοφόρο δρομολόγιο λεωφορείων και ότι η θέση της ως μοναδικού παρόχου θα μεταβιβαζόταν απλώς στη νέα εταιρεία San Antonio de Torontoy. Ένα εισιτήριο μετ’ επιστροφής κοστίζει 24 δολάρια για ξένους και 15 για Περουβιανούς.

Γιατί είναι τόσο περίπλοκη η κατάσταση με τα λεωφορεία που μεταφέρουν τουρίστες στο Μάτσου Πίτσου; 

Αν και η άδεια της Consettur έληξε τον Σεπτέμβριο, η εταιρεία εξακολουθεί να λειτουργεί τα λεωφορεία της. Και λόγω νομικών εμπλοκών, η San Antonio de Torontoy δεν έχει ακόμη ξεκινήσει. Η κατάσταση είναι περίπλοκη, καθώς εμπλέκονται άνθρωποι από διαφορετικές τοπικές κοινότητες που επιθυμούν μερίδιο από τα έσοδα των λεωφορείων. Ο κ. Καμπαγιέρο επιμένει ότι η Consettur δεν έχει το μονοπώλιο. «Οι ιδιοκτήτες της εταιρείας τη λειτουργούν εδώ και 30 χρόνια και είναι άνθρωποι από εδώ γύρω», λέει. «Δεν πρόκειται για μονοπώλιο. Η Consettur αποτελείται από 12 διαφορετικές εταιρείες με διάφορους συνεταίρους». Ανάμεσα στους συνεταίρους βρίσκεται και το τοπικό δημοτικό συμβούλιο, το οποίο κατέχει το 38% της Consettur.

Εν τω μεταξύ, η San Antonio de Torontoy έχει έδρα λίγο πιο μακριά, στην ευρύτερη επαρχία Ουρουμπάμπα. Καθώς η διαμάχη και η νομική σύγκρουση συνεχίζονται, η Αυστραλή τουρίστρια Αναλίζ Γιακσίτς παραπονιέται για το κόστος των τρένων προς την Αγκουάς Καλιέντες. Το φθηνότερο εισιτήριο μετ’ επιστροφής κοστίζει 140 δολάρια και μπορεί να φθάσει έως 2.000 δολάρια σε πολυτελή πρώτη θέση. Μιλώντας από την Αγκουάς Καλιέντες, λέει: «Νομίζαμε ότι ήταν ένα τρένο όλη τη διαδρομή μέχρι το Μάτσου Πίτσου. Και πιστεύαμε ότι αν υπήρχε κάποιο επιπλέον μέσο μεταφοράς για να φτάσουμε εκεί πάνω, θα περιλαμβανόταν στην τιμή, γιατί πληρώνεις τόσο πολλά για το τρένο».

Ο φίλος της και σύντροφός της στο ταξίδι, Τοντ Κάρλαντ, προσθέτει ότι η αγορά εισιτηρίων εισόδου «ήταν εφιάλτης για εμάς». Λέει ότι ήταν δύσκολο να τα κλείσουν επειδή δεν το έκαναν μέσω οργανωμένης εκδρομής. Η κανονική τιμή ενηλίκου για το Μάτσου Πίτσου είναι 57 δολάρια.

Ο δήμαρχος της Αγκουάς Καλιέντες, Έλβις Λα Τόρε, είναι επίσης δυσαρεστημένος με τα εισιτήρια εισόδου, λέγοντας ότι τα περισσότερα έσοδα δεν μένουν στην περιοχή. «Μόνο το 10% των πωλήσεων των εισιτηρίων μένει στην περιοχή. Τα υπόλοιπα χρήματα πάνε στο Υπουργείο Πολιτισμού για τη συντήρηση άλλων αρχαιολογικών χώρων στο Περού και την πληρωμή μισθών».

Σε έναν από τους πλαϊνούς δρόμους γεμάτους πάγκους με τουριστικά σουβενίρ, όπως χνουδωτά αλπακά και κασκόλ, η Ντίνα Ουίγιακα κάθεται στο πεζοδρόμιο πουλώντας τριαντάφυλλα, ντομάτες και δυόσμο. Ταξιδεύει από το χωριό της για να έρθει εδώ και λέει πως «πρέπει να γίνουν περισσότερα για τις τοπικές κοινότητες. Δεν έχουμε βασικές υπηρεσίες όπως τρεχούμενο νερό ή νοσοκομείο, και τα σχολεία χρειάζονται βελτιώσεις».

Ο Κάρλος Γκονσάλες, πρόεδρος του επιμελητηρίου τουρισμού για την περιοχή Κούσκο, θέλει μεγαλύτερη κρατική εποπτεία στα δημόσια μέσα μεταφοράς στο Περού. «Πιέζουμε για μια αναθεώρηση της νομοθεσίας ώστε το υπουργείο τουρισμού να μπορεί να διαχειρίζεται όλους τους πόρους μετακίνησης στη χώρα μας», λέει. «Αν δεν έχουμε ενιαία προσέγγιση για το Περού ως τουριστικό προορισμό, δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί μακροπρόθεσμα».

Θέλει επίσης να αλλάξει την εμπειρία των επισκεπτών στο Μάτσου Πίτσου, με περισσότερες εισόδους και ξεχωριστούς χώρους για διαφορετικούς τύπους ταξιδιωτών. Προσθέτει δε ότι η πολιτική αστάθεια του Περού δυσκολεύει τις αλλαγές. Η χώρα έχει αλλάξει έξι προέδρους τα τελευταία έξι χρόνια. «Είμαι επικεφαλής του τουριστικού τομέα πέντε χρόνια τώρα και έχω χάσει τον λογαριασμό με πόσους υπουργούς, υφυπουργούς και βουλευτές έχω μιλήσει».

Πηγή: BBC