Ο Τζέιμς Γουότσον, ο Αμερικανός βιολόγος που άλλαξε την ιστορία της επιστήμης με την ανακάλυψη της δομής του DNA το 1953, πέθανε σε ηλικία 97 ετών. Την είδηση επιβεβαίωσε το Cold Spring Harbor Laboratory στη Νέα Υόρκη, όπου εργάστηκε για δεκαετίες. Σύμφωνα με το New York Times, ο Γουότσον άφησε την τελευταία του πνοή μέσα στην εβδομάδα σε μονάδα ανακουφιστικής φροντίδας στο Λονγκ Άιλαντ.
Ο Γουότσον απέκτησε παγκόσμια φήμη όταν μαζί με τον Βρετανό φυσικό Φράνσις Κρικ αποκάλυψαν την ελικοειδή δομή του DNA, ανοίγοντας τον δρόμο στη γενετική εποχή, στη βιοτεχνολογία και αργότερα στη γονιδιακή θεραπεία. Το επίτευγμα τούς χάρισε το Νόμπελ Ιατρικής το 1962. Ωστόσο, η ιστορική ανακάλυψη συνοδεύτηκε και από σκιάσεις: οι δύο ερευνητές χρησιμοποίησαν, χωρίς επαρκή αναγνώριση, δεδομένα της πρωτοποριακής επιστήμονα Ρόζαλιντ Φράνκλιν από ακτίνες Χ, γεγονός που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο τότε όσο και μεταγενέστερα.
Η αυτοβιογραφία του «The Double Helix» (1968) προκάλεσε θύελλα κριτικής επειδή περιέγραφε την επιστήμη ως πεδίο ανταγωνισμών, φιλοδοξιών και ίντριγκας. Ο Κρικ είχε διαμαρτυρηθεί για «κατάφωρη παραβίαση της ιδιωτικότητάς» του, ενώ ο Μόρις Γουίλκινς έλεγε ότι το βιβλίο παρουσιάζει τους επιστήμονες ως αδίστακτους.
Αργότερα στη ζωή του, η καριέρα του Γουότσον στιγματίστηκε από δημόσιες δηλώσεις με ρατσιστικό περιεχόμενο σχετικά με τη νοημοσύνη και τις φυλετικές ομάδες. Το 2007 αναγκάστηκε να αποχωρήσει από το αξίωμά του στο Cold Spring Harbor Laboratory. Αν και ζήτησε συγγνώμη, επανέλαβε παρόμοιες δηλώσεις σε ντοκιμαντέρ του 2019, προκαλώντας νέα απομόνωση από την επιστημονική κοινότητα.
Γεννημένος το 1928 στο Σικάγο, ολοκλήρωσε σπουδές στη ζωολογία και πήρε διδακτορικό με αντικείμενο τη γενετική. Εντάχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ το 1951, όπου μαζί με τον Κρικ ξεκίνησε την έρευνα που οδήγησε στη διπλή έλικα. Σε ηλικία μόλις 25 ετών είχε ήδη συμβάλει σε μία από τις πιο καθοριστικές ανακαλύψεις στην ιστορία της επιστήμης.
Στη συνέχεια, εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και από το 1968 ανέλαβε την ανασυγκρότηση του Cold Spring Harbor Laboratory, το οποίο μετέτρεψε σε διεθνές κέντρο μοριακής βιολογίας. Το 1990 ανέλαβε επικεφαλής του Human Genome Project, του παγκόσμιου προγράμματος χαρτογράφησης του ανθρώπινου γονιδιώματος, αλλά παραιτήθηκε όταν διαφώνησε με την προσπάθεια κατοχύρωσης πατεντών DNA.
«Ήξερα ότι δεν θα έκανα ποτέ ξανά κάτι τόσο σημαντικό», είχε πει αργότερα για τη διπλή έλικα. «Το μεγαλύτερο επίτευγμά μου ήταν τα βιβλία μου.»
Παρά τη σπουδαία επιστημονική κληρονομιά του, ο Γουότσον φεύγει από τη ζωή έχοντας αφήσει πίσω έναν σύνθετο και βαθιά αμφιλεγόμενο απολογισμό.
Πηγή: Reuters