Ρωσία: Η «παράλληλη πραγματικότητα» του Πούτιν — από τους «Αγώνες Φιλίας» ως το Intervision

Αποκομμένη από τη Δύση μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Ρωσία επιχειρεί να οικοδομήσει ένα παράλληλο πολιτιστικό και αθλητικό σύμπαν – με δικούς της θεσμούς, διοργανώσεις και σύμβολα, που θυμίζουν περισσότερο Σοβιετική Ένωση παρά σύγχρονο κράτος.

Από το 2022, όταν η Ρωσία αποκλείστηκε από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, την Eurovision και δεκάδες διεθνείς διοργανώσεις, το Κρεμλίνο προσπαθεί να καλύψει το κενό με εγχώριες εκδοχές αυτών των γεγονότων. Το αφήγημα είναι διπλό: να αποδείξει ότι «δεν έχει ανάγκη τη Δύση» και ταυτόχρονα να τροφοδοτήσει ένα αίσθημα νοσταλγίας για τη σοβιετική εποχή.

Η πιο εντυπωσιακή προσπάθεια ήρθε φέτος τον Σεπτέμβριο, με την αναβίωση του διαγωνισμού τραγουδιού “Intervision” — της σοβιετικής απάντησης στην Eurovision. Η διοργάνωση συγκέντρωσε καλλιτέχνες από 23 χώρες και νικητής αναδείχθηκε ο Βιετναμέζος Duc Phuc, αν και το κοινό και οι αναλυτές τη χαρακτήρισαν εργαλείο προπαγάνδας.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εμφανίστηκε μέσω γιγαντοοθόνης στην έναρξη, χαρακτηρίζοντας τον θεσμό «γιορτή φιλίας και πολυπολικότητας». Για πολλούς Ρώσους, ωστόσο, τα υποκατάστατα αυτά μοιάζουν περισσότερο με «κάτι καλύτερο από το τίποτα» παρά με ισότιμες εναλλακτικές.

Το 2023, η Μόσχα είχε ανακοινώσει τη δημιουργία των “World Friendship Games”, ως αντιστάθμισμα στους Ολυμπιακούς. Όμως, ύστερα από έντονη κριτική της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, που χαρακτήρισε το σχέδιο «κυνική πολιτικοποίηση του αθλητισμού», το εγχείρημα ανεστάλη επ’ αόριστον στα τέλη του 2024.

Η πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια σημειώνει ότι στόχος δεν είναι η αντικατάσταση των διεθνών θεσμών αλλά η δημιουργία «ενός φιλικού, ελεγχόμενου χώρου» όπου η Ρωσία μπορεί να κινείται ανεξάρτητα από τη Δύση.

Αντίστοιχα, ο Αντόν Μπαρμπασίν του περιοδικού Riddle βλέπει στις πρωτοβουλίες αυτές μια αναγκαστική στρατηγική “υποκατάστασης εισαγωγών” — μια προσπάθεια πολιτιστικής και ψυχολογικής αυτάρκειας απέναντι στην απομόνωση.

Παρά την αντιδυτική ρητορική, οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι η Ρωσία θα επιδιώξει να επιστρέψει σε παγκόσμιες διοργανώσεις, εάν το επιτρέψουν οι συνθήκες. «Στην πρώτη ευκαιρία θα επιστρέψει», λέει ο Μπαρμπασίν. «Η Ρωσία, παρά τα πάντα, μιλά πάντα με τη Δύση — η επιστροφή της εκεί είναι αναπόφευκτη».

Πηγή: CNBC