Η συναρπαστική ιστορία του «χαμένου στιλέτου» του Ερρίκου Η΄ ζωντανεύει σε έκθεση στο Λονδίνο

Η ιστορία ενός μυστηριώδους οθωμανικού στιλέτου, που για αιώνες πιστευόταν ότι ανήκε στον βασιλιά Ερρίκο Η΄ και αργότερα εκλάπη σε μια θεαματική ληστεία του 20ού αιώνα, θα παρουσιαστεί σε νέα έκθεση στο Λονδίνο από το Σάββατο 1 Νοεμβρίου. Το όπλο αγοράστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα από τον πολιτικό και συγγραφέα γοτθικών ιστοριών Χόρας Γουόλπολ, ο οποίος το διατηρούσε στο σπίτι του, Strawberry Hill House, που σήμερα αποτελεί μουσείο. Η επιμελήτρια του μουσείου, Σίλβια Νταβόλι, ανακάλυψε την αληθινή ιστορία του αντικειμένου, που αποτελεί κεντρικό θέμα της έκθεσης «Το χαμένο στιλέτο του Ερρίκου Η΄: Από την αυλή των Τυδώρ στη βικτωριανή σκηνή».

Το στιλέτο που δεν ανήκε ποτέ στον βασιλιά;

Ο Γουόλπολ πίστευε ότι το στιλέτο ανήκε στον Ερρίκο Η΄, βασισμένος στην εκτίμηση του χαράκτη και ειδικού της εποχής των Τυδώρ Τζορτζ Βέρτιου, καθώς και σε πίνακες του Χανς Χόλμπαϊν του Νεότερου, όπου ο βασιλιάς απεικονιζόταν με ένα στολισμένο στιλέτο.

Ωστόσο, η έρευνα της Νταβόλι αποκάλυψε ότι στην πραγματικότητα το όπλο ποτέ δεν ανήκε στον βασιλιά. Μελετώντας σχέδια του 18ου αιώνα από τον καλλιτέχνη Τζον Κάρτερ και συμβουλευόμενη τον ειδικό της Μέσης Ανατολής του μουσείου V&A, Τιμ Στάνλεϊ, κατέληξε ότι το στιλέτο κατασκευάστηκε στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη του 16ου αιώνα — δηλαδή μετά τον θάνατο του Ερρίκου το 1547.

Μετά τον θάνατο του Γουόλπολ, το μυστήριο γύρω από το στιλέτο μεγάλωσε. Οι κόρες του πούλησαν τα υπάρχοντά του, και το αντικείμενο πέρασε στα χέρια του διάσημου ηθοποιού Τσαρλς Κιν, στη συνέχεια του συλλέκτη Τζορτζ Χαντ Χάιχαμ, του εμπόρου Λασκάντ, και τελικά του μεγιστάνα Γουίλιαμ Γουόλντορφ Άστορ, ο οποίος το αγόρασε το 1911 για 400 λίρες, ώστε να το προσθέσει στη συλλογή του στο Κάστρο Χίβερ — το μέρος όπου ο Ερρίκος είχε φλερτάρει την Άννα Μπολέυν.

Όμως, τη νύχτα της 21ης Απριλίου 1946, ένα αυτοκίνητο Rolls Royce με ψεύτικη άδεια εισόδου μπήκε στο κάστρο και ληστές αφαίρεσαν πάνω από είκοσι πολύτιμα αντικείμενα, μεταξύ αυτών το στιλέτο, το προσευχητάριο της Ελισάβετ Α΄, το Book of Hours της Άννας Μπολέυν και κοσμήματα ανεκτίμητης αξίας.

Σύμφωνα με τα αρχεία του Χίβερ, η αστυνομία υποψιαζόταν ως εγκέφαλο της ληστείας τον έκτο μαρκήσιο του Μπρίστολ, Βίκτορ Χέρβεϊ, γνωστό για παλαιότερες καταδίκες του, αν και ποτέ δεν ανακρίθηκε. «Η υποψία μου είναι ότι τα κοσμήματα τα έλιωσαν ή πουλήθηκαν ως πολύτιμα υλικά», αναφέρει η επιμελήτρια Άλισον Πάλμερ. Το χαμένο στιλέτο δεν θα βρίσκεται στην έκθεση του Strawberry Hill· ωστόσο, η Νταβόλι εντόπισε έξι παρόμοια οθωμανικά στιλέτα, στολισμένα με πολύτιμους λίθους — ένα από αυτά στο Κρεμλίνο. Δύο εξ αυτών, από το Welbeck Abbey και το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης της Βιέννης, θα εκτεθούν στη νέα παρουσίαση. Ίσως, τελικά, η έκθεση θα έπρεπε να ονομάζεται όχι «Το χαμένο στιλέτο του Ερρίκου Η΄» αλλά «Το χαμένο στιλέτο του Γουόλπολ».

Με πληροφορίες από The Art Newspaper