Ξενοφοβική έκρηξη στην Ιαπωνία με αφορμή την κινεζική μανία για Pokémon

Μία καμπάνια της McDonald’s Ιαπωνίας με Happy Meal και συλλεκτικές κάρτες Pokémon κατέληξε σε χάος, μαζικές αγορές για μεταπώληση και τελικά σε ξενοφοβική οργή στα social media, φανερώνοντας τις αυξανόμενες εντάσεις γύρω από τη μετανάστευση και τον τουρισμό στη χώρα.

Η προώθηση, που περιλάμβανε παιχνίδι Pokémon και δύο αποκλειστικές κάρτες, εξαντλήθηκε σε λίγες ώρες. Οι εικόνες από σακούλες με ανέγγιχτα γεύματα που πετάχτηκαν στους δρόμους προκάλεσαν κύμα αντιδράσεων. Η αγορά τροφοδοτήθηκε από μεταπωλητές με έδρα την Κίνα, οι οποίοι αγόραζαν μαζικά για να διοχετεύσουν τις κάρτες στην κινεζική αγορά, όπου η αξία τους μπορεί να φτάσει έως και 100 φορές την αρχική.

Γρήγορα η οργή μετατράπηκε σε στοχοποίηση. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλοί κατηγόρησαν «τους Κινέζους αγοραστές», ενώ δεν έλειψαν σχόλια και κατά του διευθύνοντος συμβούλου της McDonald’s Japan, Thomas Ko, λόγω της καταγωγής του από το Χονγκ Κονγκ.

Το επεισόδιο ανέδειξε το εύθραυστο κλίμα: η αυξανόμενη μετανάστευση, ο πληθωρισμός και η τουριστική πίεση σε πόλεις όπως το Κιότο τροφοδοτούν μια αίσθηση κόπωσης. Ο όρος kanko kogai – «τουριστική ρύπανση» – έχει καθιερωθεί για να περιγράψει την κακή συμπεριφορά ξένων επισκεπτών, ενώ πολιτικοί όπως η πρωθυπουργός Σανάε Τακαΐτσι κατηγορούν ανοιχτά ξένους τουρίστες για περιστατικά σε τοπικά πάρκα.

Η αντι-κινεζική ρητορική συνδέεται και με τις αγορές ακινήτων από Κινέζους επενδυτές, καθώς και με το γεγονός ότι οι Κινέζοι αποτελούν πάνω από το ένα τέταρτο των τουριστών στην Ιαπωνία. Παρά το γεγονός ότι οι μετανάστες δεν ξεπερνούν το 3% του πληθυσμού, η συζήτηση για τα όρια της «φιλοξενίας» (omotenashi) γίνεται όλο και πιο έντονη.

Η McDonald’s ζήτησε συγγνώμη για την αδυναμία της να περιορίσει το φαινόμενο της μεταπώλησης και ανέβαλε προγραμματισμένη συνεργασία με το anime One Piece. Όμως το επεισόδιο με τα Pokémon κατέδειξε πόσο εύκολα μια εμπορική καμπάνια μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις γύρω από τους ξένους στην Ιαπωνία.

Πηγή: Bloomberg