Politico: Πώς ο Σάντσεθ έγινε ο πιο αναξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ

Σε ανάλυσή του το Politico εξηγεί πώς ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, έγινε ο πιο αναξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Τα κράτη της πρώτης γραμμής που υφίστανται την υβριδική επίθεση της Ρωσίας στην Ευρώπη, πιστεύουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δίκιο: η Ισπανία και άλλοι υποτιθέμενοι σύμμαχοι στο νότο δεν καταφέρνουν να τους υποστηρίξουν. 

Λέγεται ότι όταν οι ηγέτες της ΕΕ συναντηθούν στις Βρυξέλλες, έχοντας ως θέμα τη βαθύτερη συνεργασία στον τομέα της άμυνας την επόμενη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ αναμένεται να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις. Αν δεν το κάνει, θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους ομολόγους του, δήλωσε ένας διπλωμάτης που συμμετέχει στις προετοιμασίες για τη Σύνοδο Κορυφής. 

Ένας άλλος ανέφερε ότι οι χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία και η Πορτογαλία, πρέπει να συμβάλουν, ειδικά αν θέλουν βοήθεια για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.  Σε σύνοδο κορυφής τον Ιούνιο, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να αυξήσουν τις δαπάνες τους για την άμυνα και την ασφάλεια στο 5% του ΑΕΠ ετησίως κατά την επόμενη δεκαετία, από 2% που ήταν μέχρι τώρα. Ορισμένοι αξιωματούχοι από τη Βόρεια Ευρώπη πιστεύουν ότι αυτός ο νέος στόχος με προθεσμία το 2035 είναι ανεπαρκής και πολύ αργός, εν μέσω του πολέμου του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία και των αυξανόμενων παραβιάσεων του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου από ρωσικά drones και αεροσκάφη. Θεωρούν επίσης ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες, καθώς οι ΗΠΑ δεν θα είναι πάντα εκεί για να τη βοηθήσουν. Ωστόσο, ο Σάντσεθ αρνήθηκε να υπογράψει τον νέο στόχο, προκαλώντας την οργή του προέδρου των ΗΠΑ, ο οποίος απείλησε να επιβάλει δασμούς για να τιμωρήσει το παραβατικό μέλος του ΝΑΤΟ.

Πέδρο Σάντσεθ: Οι δαπάνες της Ισπανίας για το ΝΑΤΟ

Οι δαπάνες της Ισπανίας για το ΝΑΤΟ πριν από το τρέχον έτος ανέρχονταν σε μόλις 1,28% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ όλων των χωρών μελών του ΝΑΤΟ. Ο Σάντσεθ υποστήριξε ότι η Ισπανία δεν χρειαζόταν να δαπανήσει πολλά για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. «Νομίζω ότι είναι απίστευτη ασέβεια», δήλωσε ο Τραμπ την Τρίτη. «Και νομίζω ότι πρέπει να τιμωρηθούν για αυτό».

Η καταγγελία του Τραμπ βρήκε υποστήριξη στη Σουηδία, το νεότερο μέλος του ΝΑΤΟ. «Νομίζω ότι στην Ισπανία και στους άλλους συμμάχους υπάρχει η συνειδητοποίηση ότι τώρα είναι πραγματικά η ώρα να υλοποιηθούν οι επενδύσεις στην άμυνα», δήλωσε ο Σουηδός υπουργός Άμυνας Πολ Τζόνσον. «Είναι πολύ σημαντικό όλοι οι σύμμαχοι να τηρούν τις δεσμεύσεις που όλοι συμφωνήσαμε... συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας».

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, προσπάθησε να υποβαθμίσει τη διαμάχη σε συνάντηση των υπουργών Άμυνας της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες την Τετάρτη. «Είναι πάντα στο χέρι των μεμονωμένων συμμάχων να διασφαλίζουν ότι συμβάλλουν στη συνολική προσπάθεια με ό,τι μπορούν», δήλωσε. «Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη δέσμευση της Ισπανίας προς το ΝΑΤΟ», δήλωσε η υπουργός Άμυνας της Ισπανίας, Μαργαρίτα Ρόμπλες, στην ίδια συνάντηση. «Είμαστε αξιόπιστος εταίρος εδώ και 40 χρόνια». Ωστόσο, τα ζητήματα σχετικά με τον τρόπο κατανομής του βάρους της ευρωπαϊκής ασφάλειας μεταξύ των χωρών θα παραμείνουν στην κορυφή της ατζέντας των ηγετών της ΕΕ τις επόμενες ημέρες.

Την Πέμπτη το τελικό σχέδιο για την αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ

Την Πέμπτη, η Κομισιόν θα δημοσιεύσει το τελικό της σχέδιο για την προετοιμασία της ΕΕ για την καταπολέμηση της απειλής, τον «οδικό χάρτη» για την αμυντική ετοιμότητα. Οι αξιωματούχοι θα παρουσιάσουν το σχέδιο σε συνέντευξη Τύπου με την επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, Κάγια Κάλλας. Στη συνέχεια, την επόμενη εβδομάδα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν τις λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης της Ουκρανίας. 

Εκ πρώτης όψεως, σύμφωνα με ορισμένους αξιωματούχους της ΕΕ, η Ισπανία βρίσκεται σε καλή θέση για να βοηθήσει. Η Μαδρίτη καταγράφει ασυνήθιστα ισχυρές οικονομικές επιδόσεις, με ανάπτυξη 3,2% το 2024, και προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 2,6% φέτος, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν. Μεταξύ Ιανουαρίου 2022 και Αυγούστου 2025, η Ισπανία έχει διαθέσει 790 εκατ. ευρώ για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και έχει δωρίσει άρματα μάχης και συστήματα αεροπορικής άμυνας, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Kiel.

Συγκριτικά, η Γερμανία έχει παράσχει στρατιωτική βοήθεια αξίας 17,7 δισ. ευρώ στο Κίεβο και το Ηνωμένο Βασίλειο 13,3 δισ. ευρώ. Συνολικά, οι μεσογειακές χώρες υστερούν σε ό,τι αφορά την αποστολή όπλων στην Ουκρανία σε σύγκριση με τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης και της Βαλτικής — η στρατιωτική βοήθεια της Ιταλίας ανέρχεται σε 1,7 δισ. ευρώ και της Ελλάδας σε 150 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τις απειλές του Τραμπ για την επιβολή δασμών στην Ισπανία, οι αξιωματούχοι της ΕΕ είναι προβληματισμένοι. Από νομική άποψη, δεν είναι δυνατόν οι ΗΠΑ να επιβάλουν συγκεκριμένους δασμούς σε ένα μόνο κράτος μέλος της ΕΕ, καθώς η Ένωση χειρίζεται τα εμπορικά θέματα συλλογικά. Ωστόσο, ο Τραμπ θα μπορούσε να στοχεύσει ισπανικά εξαγωγικά προϊόντα, όπως το χοιρινό κρέας ή το κρασί.

Ποια είναι η στάση που τηρεί ο Σάντσεθ

Στην Ισπανία, o Σάντσεθ δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα. Η διαμάχη με τον Τραμπ μπορεί να έχει φέρει ένταση στις σχέσεις μεταξύ Μαδρίτης και Ουάσινγκτον, αλλά οι εντάσεις είναι θετικές για τον Ισπανό πρωθυπουργό στο εσωτερικό της χώρας. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο Σάντσεθ δεν είναι δημοφιλής, με το 67% του πληθυσμού να τον θεωρεί «αναξιόπιστο». Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Ισπανών τον υποστηρίζει όσον αφορά την άρνησή του να αυξήσει σημαντικά τις στρατιωτικές δαπάνες της Ισπανίας.

Ο Πάμπλο Σιμόν, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης, δήλωσε ότι η Ισπανία παραδοσιακά ήταν απρόθυμη να εμπλακεί υπερβολικά στη διεθνή πολιτική ασφάλειας και παρέμεινε ουδέτερη σε διεθνείς συγκρούσεις. Η απόφαση της χώρας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ το 1982 ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενη και εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν σε διαδηλώσεις κατά της ισπανικής κυβέρνησης όταν αυτή υποστήριξε την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003.

«Η θέση του Σάντσεθ είναι δημοφιλής επειδή αντικατοπτρίζει την επιφυλακτική προσέγγιση των Ισπανών στο θέμα της άμυνας, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ είναι μια μη δημοφιλής προσωπικότητα στην Ισπανία», δήλωσε ο Σιμόν. «Υπό αυστηρά εγχώρια πολιτική άποψη, όσο οι Ισπανοί αισθάνονται ότι εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους ως χώρα, πρόκειται για μια στρατηγική που τον ευνοεί».

Ακόμα και αν ο Σάντσεζ ήθελε να υποκύψει στις απαιτήσεις του Τραμπ, δεν διαθέτει την πολιτική υποστήριξη για να δεσμεύσει τη χώρα σε μια σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών της, σύμφωνα με τον Σιμόν. Το Sumar, ο ακροαριστερός εταίρος της κυβερνητικής συμμαχίας, αντιτίθεται σε οποιαδήποτε κίνηση που θα μπορούσε να υπονομεύσει τη χρηματοδότηση των κοινωνικών προγραμμάτων. Η κεντροδεξιά αντιπολίτευση, από την άλλη πλευρά, είναι απίθανο να υποστηρίξει νέο προϋπολογισμό για μια σημαντική αύξηση των δαπανών για τον στρατό.

Πηγή: Politico