Explainer: Πόσο κοντά στο τέλος βρίσκεται ο πόλεμος στη Γάζα μετά την παρέμβαση Τραμπ;

Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κάλεσε το Ισραήλ να σταματήσει τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, αφού η Χαμάς συμφώνησε να απελευθερώσει ομήρους και να αποδεχθεί βασικά σημεία του αμερικανικού ειρηνευτικού σχεδίου. Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί ελπίδες ότι ένας πόλεμος σχεδόν δύο ετών μπορεί να πλησιάζει στο τέλος του.

Πότε μπορεί να σταματήσει η μάχη;

Οι πρώτες ώρες μετά την παρέμβαση του Τραμπ χαρακτηρίστηκαν από σφοδρές επιθέσεις στο κέντρο της Πόλης της Γάζας. Έκτοτε, όμως, οι βομβαρδισμοί έχουν μειωθεί σημαντικά, με μεγάλες περιόδους ηρεμίας να εναλλάσσονται με μεμονωμένες εκρήξεις.

Είναι αυτό το τέλος του πολέμου;

Η προοπτική είναι υπαρκτή αλλά αβέβαιη. Ο Τραμπ μιλά για «ειρήνη στη Μέση Ανατολή» μέσα από ένα 20-σημείο σχέδιο, όμως προηγούμενες προσπάθειες για εκεχειρία κατέρρευσαν γρήγορα. Η Χαμάς δεν έχει δεσμευθεί για αποστρατιωτικοποίηση, ενώ ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ενέκρινε το σχέδιο παρότι ανοίγει έστω και υπό όρους τον δρόμο για παλαιστινιακό κράτος – κάτι που έχει αποκλείσει στο παρελθόν.

Τι προβλέπει το σχέδιο;

Το σχέδιο ορίζει τερματισμό του πολέμου με άμεση ισχύ, μόλις το αποδεχθούν οι δύο πλευρές. Οι όμηροι –ζωντανοί και νεκροί– θα πρέπει να απελευθερωθούν εντός 72 ωρών από την επίσημη αποδοχή του σχεδίου από το Ισραήλ. Ωστόσο, παραμένει ασαφές πότε ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση. Η ανάκτηση σορών από τα ερείπια της Γάζας ενδέχεται να καθυστερήσει τη διαδικασία.

Οι πολιτικοί υπολογισμοί

Για τον Νετανιάχου, η αποδοχή του σχεδίου ισοδυναμεί με προσπάθεια να διατηρήσει την αμερικανική στήριξη χωρίς να αποξενώσει τους εθνικιστές εταίρους του. Η Χαμάς, με μια «ναι μεν, αλλά» απάντηση, μεταθέτει το βάρος στους διαμεσολαβητές, όπως το Κατάρ και η Αίγυπτος.

Πώς τοποθετείται η Χαμάς απέναντι στο σχέδιο;

• Όμηροι: Συμφωνεί στην απελευθέρωση, με ασαφείς «αναγκαίες συνθήκες πεδίου».

• Αποχώρηση Ισραήλ: Μιλά για «πλήρη αποχώρηση», ενώ το σχέδιο προβλέπει σταδιακή.

• Διακυβέρνηση: Δηλώνει πρόθυμη να παραδώσει τη διοίκηση σε παλαιστινιακή τεχνοκρατική αρχή, με αραβική και ισλαμική στήριξη. Το σχέδιο Τραμπ ζητά διεθνή εποπτεία, με επικεφαλής τον ίδιο και προσωπικότητες όπως ο Τόνι Μπλερ.

• Ρόλος Χαμάς: Απέφυγε να μιλήσει για αφοπλισμό, τον οποίο απορρίπτει παραδοσιακά, ενώ το σχέδιο τον θέτει ως όρο.

Ο Ορεν Σέτερ, πρώην επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού στις Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις, σχολίασε ότι πρόκειται για «σημαντική επιτυχία του Τραμπ που έφερε όλες τις πλευρές στο τραπέζι», όμως «είναι η αρχή της διαδικασίας, όχι το τέλος της».

Πηγή: Reuters