CNN: Ο Τραμπ λέει πως η κατάπαυση πυρός στη Γάζα είναι πιο κοντά από ποτέ - Γιατί αυτό δεν ισχύει

Ο Ντόναλντ Τραμπ βγήκε από τις συνομιλίες με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου τη Δευτέρα (29.09) δηλώνοντας ότι το τέλος του πολέμου στη Γάζα είναι πιο κοντά από ποτέ, μετά τη συμφωνία του Νετανιάχου σε ένα 20-σημείων σχέδιο που ορίζει τις παραμέτρους μιας κατάπαυσης του πυρός.

Η πρόταση, την οποία ο Τραμπ παρουσίασε δημόσια για πρώτη φορά, εξακολουθεί να χρειάζεται την έγκριση της Χαμάς. Όπως αναφέρει το CNN ωστόσο, υπάρχουν αρκετές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο, τις οποίες η τρομοκρατική οργάνωση έχει απορρίψει στο παρελθόν.

Παρόλα αυτά, ο Τραμπ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι, μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου – που έχουν αφήσει δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και τη Γάζα σε ερείπια – το τέλος της σύγκρουσης ίσως είναι πλέον εφικτό.

«Νομίζω ότι είμαστε πέρα από το πολύ κοντά», είπε ο Τραμπ στην αρχή της κοινής του εμφάνισης με τον Νετανιάχου στην Κρατική Αίθουσα Δεξιώσεων του Λευκού Οίκου. «Δεν έχουμε τελειώσει ακόμα. Πρέπει να πάρουμε τη Χαμάς».

Το σχέδιο απαιτεί την απελευθέρωση όλων των υπόλοιπων ομήρων που κρατά η Χαμάς – τόσο ζωντανών όσο και νεκρών – μέσα σε 72 ώρες από τη δημόσια αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ, πράγμα που σημαίνει ότι ήδη τρέχει η προθεσμία για την οργάνωση να συμφωνήσει.

Τι θα γίνει αν η Χαμάς αρνηθεί την πρόταση

Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Νετανιάχου προειδοποίησαν για αυστηρές συνέπειες εάν η Χαμάς απορρίψει την πρόταση.

«Ελπίζω ότι θα έχουμε μια συμφωνία για ειρήνη, και αν η Χαμάς απορρίψει τη συμφωνία – πράγμα που είναι πάντα πιθανό, αυτοί είναι οι μόνοι που έχουν μείνει, όλοι οι άλλοι την έχουν αποδεχθεί – έχω όμως την αίσθηση ότι θα έχουμε μια θετική απάντηση», είπε ο Τραμπ κατά τις δηλώσεις του στον Λευκό Οίκο.

«Εάν η Χαμάς απορρίψει το σχέδιό σας, κύριε Πρόεδρε, ή αν το αποδεχθεί υποτίθεται και μετά κάνει τα πάντα για να το υπονομεύσει, τότε το Ισραήλ θα ολοκληρώσει μόνο του τη δουλειά», είπε ο Νετανιάχου. «Αυτό μπορεί να γίνει με τον εύκολο τρόπο ή με τον δύσκολο τρόπο, αλλά θα γίνει».

Ο Τραμπ είπε ότι το Ισραήλ θα έχει την «πλήρη υποστήριξή του» για να συνεχίσει να κυνηγά τη Χαμάς εάν η οργάνωση απορρίψει τη συμφωνία.

Κανένας από τους δύο δεν πήρε ερωτήσεις στο τέλος της εμφάνισής τους, λέγοντας ότι θα ήταν καλύτερο να περιμένουν μέχρι το σχέδιο να οριστικοποιηθεί και να εγκριθεί από όλα τα μέρη.

Μια συμφωνία για τον τερματισμό του σχεδόν διετούς πολέμου στη Γάζα θα συνιστούσε μια σημαντική διπλωματική νίκη για τον Τραμπ, ο οποίος έχει εκστρατεύσει ανοιχτά για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης και είχε γίνει όλο και πιο απογοητευμένος για την αδυναμία του να βάλει τέλος στη σύγκρουση. Θα μπορούσε επίσης – κατά την άποψη Αμερικανών αξιωματούχων – να ξεκλειδώσει ένα ευρύτερο σχέδιο που θα μεταμόρφωνε τη Μέση Ανατολή, πιθανώς ανοίγοντας τον δρόμο για την επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ, με τις οποίες το Ισραήλ εξομάλυνε τις σχέσεις του με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν. Οι συμφωνίες αυτές αποτέλεσαν το κορυφαίο επίτευγμα εξωτερικής πολιτικής της πρώτης θητείας του Τραμπ.

Πριν από την ανακοίνωση της Δευτέρας, ο Τραμπ προέβαλλε δημόσια εμπιστοσύνη ότι μια συμφωνία ήταν κοντά, ακόμη κι αν ο Νετανιάχου απέφευγε να υποστηρίξει ανοιχτά την πρόταση. «Το δουλεύουμε», είπε το Σαββατοκύριακο ο Νετανιάχου. «Δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη». Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου περιέγραψαν την πρόταση ως το καλύτερο σχέδιο που θα μπορούσαν να περιμένουν είτε το Ισραήλ είτε η Χαμάς.

Η νέα ώθηση της κυβέρνησης Τραμπ για κατάπαυση πυρός στη Γάζα έρχεται καθώς αρκετές δυτικές χώρες αναγνώρισαν παλαιστινιακό κράτος την περασμένη εβδομάδα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Ένα προηγούμενο σχέδιο, που κυκλοφόρησε από την κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες, προέβλεπε την απελευθέρωση και των 48 υπόλοιπων ομήρων – εκ των οποίων 20 πιστεύεται ότι είναι ακόμη ζωντανοί – με αντάλλαγμα τον τερματισμό του πολέμου και τη σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα. Εκείνο το σχέδιο, όπως και το σημερινό, αρνιόταν στη Χαμάς οποιονδήποτε μελλοντικό ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας, ζητώντας αντ’ αυτού δύο επίπεδα προσωρινής διοίκησης: ένα διεθνές όργανο και μια παλαιστινιακή επιτροπή.

Το σχέδιο της Δευτέρας περιγράφει το διεθνές όργανο ως «Συμβούλιο Ειρήνης», με πρόεδρο τον Τραμπ, «και άλλα μέλη και αρχηγούς κρατών που θα ανακοινωθούν», συμπεριλαμβανομένου του πρώην Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ.

Ο Τραμπ είπε ότι δεν ήταν δική του απόφαση να ηγηθεί του οργάνου — «Πιστέψτε με, είμαι πολύ απασχολημένος», είπε — αλλά συμφώνησε τελικά.

«Οι ηγέτες του αραβικού κόσμου και του Ισραήλ και όλοι οι εμπλεκόμενοι μου ζήτησαν να το κάνω», είπε.

Ο τελευταίος γύρος διαπραγματεύσεων στα τέλη Ιουλίου, που επίσης συνοδευόταν από σημαντική αισιοδοξία, κατέρρευσε όταν οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν απροσδόκητα από τις συνομιλίες, ακολουθούμενες αμέσως μετά από το Ισραήλ. Και οι δύο χώρες κατηγόρησαν τη Χαμάς ότι δεν διαπραγματευόταν με καλή πίστη.

Για μήνες, ο Τραμπ είχε γίνει όλο και πιο εκνευρισμένος με την αντίσταση του Νετανιάχου στον τερματισμό του πολέμου και τις συνεχώς διευρυνόμενες στρατιωτικές του επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου. Αρχικά πεπεισμένος ότι η προσωπική του σχέση με τον Νετανιάχου θα τον έσπρωχνε προς μια λύση, ο Τραμπ αναρωτήθηκε ανοιχτά τους τελευταίους μήνες αν τον «παίζει» ένας άνθρωπος που ο ίδιος έχει περιγράψει ως φίλο.

Αυτά τα συναισθήματα εντάθηκαν όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε επιθέσεις στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα, για να εξοντώσει ηγετικά στελέχη της Χαμάς νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Ο Τραμπ ήταν έξαλλος με την επιχείρηση, ανησυχώντας ότι θα μπορούσε να εμποδίσει τις προσπάθειες μεσολάβησης για τον τερματισμό του πολέμου, ειδικά λίγες ημέρες μετά την παρουσίαση μιας προηγούμενης πρότασης κατάπαυσης πυρός από την κυβέρνησή του, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα. Τη Δευτέρα, πριν την ανακοίνωση με τον Τραμπ, ο Νετανιάχου «εξέφρασε τη βαθιά του λύπη» σε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρωθυπουργό του Κατάρ για το γεγονός ότι η επίθεση σκότωσε έναν Καταριανό στρατιώτη, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Ωστόσο, ο Τραμπ μέχρι στιγμής έχει αποφύγει μια δημόσια ρήξη με τον Νετανιάχου και δεν έχει αποσύρει τη στρατιωτική ή οικονομική υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ, που θα μπορούσε να αποτελέσει μοχλό πίεσης προς τον Ισραηλινό ηγέτη.

Ο Τραμπ έχει εκφραστεί ανοιχτά αισιόδοξος για μια κατάπαυση πυρός και στο παρελθόν, προβλέποντας αρκετές φορές ότι η παύση των εχθροπραξιών ήταν θέμα ημερών ή εβδομάδων. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι προβλέψεις του δεν έχουν επαληθευτεί και ο πόλεμος συνεχίζεται αδιάκοπα. Τον Αύγουστο, το ισραηλινό συμβούλιο ασφαλείας ενέκρινε την κατάληψη και κατοχή της Πόλης της Γάζας, την οποία ο Νετανιάχου χαρακτήρισε ως ένα από τα τελευταία προπύργια της Χαμάς.

Η μαζική στρατιωτική επίθεση στη μεγαλύτερη αστική περιοχή της Γάζας διέλυσε τις ελπίδες για άμεσο τέλος του πολέμου.

Περισσότεροι από 66.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από την αρχή του πολέμου, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Παλαιστίνης, μεταξύ των οποίων πάνω από 17.000 παιδιά. Στην επίθεση που πυροδότησε τη σύγκρουση στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Χαμάς και άλλες ένοπλες οργανώσεις σκότωσαν περίπου 1.200 ανθρώπους στο Ισραήλ και απήγαγαν περισσότερους από 250.

Έκτοτε, υπήρξαν μόνο δύο καταπαύσεις του πυρός. Η πρώτη εκεχειρία τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2023, αλλά κράτησε μόλις μία εβδομάδα. Εκείνο το διάστημα, 105 όμηροι απελευθερώθηκαν από τη Γάζα με αντάλλαγμα δεκάδες Παλαιστίνιους κρατουμένους.

Μια δεύτερη κατάπαυση πυρός επιτεύχθηκε μόλις τον Ιανουάριο του 2025, λίγο πριν από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Σε λίγο παραπάνω από οκτώ εβδομάδες – την πρώτη «φάση» της εκεχειρίας – η Χαμάς απελευθέρωσε 33 ομήρους, με το Ισραήλ να αποφυλακίζει περίπου 50 Παλαιστίνιους κρατούμενους για κάθε Ισραηλινό που ελευθερωνόταν.

Στο πλαίσιο της προγραμματισμένης δεύτερης φάσης, το Ισραήλ υποτίθεται ότι θα συμφωνούσε σε μόνιμη κατάπαυση πυρός. Όμως, το Ισραήλ ξανάρχισε την επίθεση στις 18 Μαρτίου, διαλύοντας την εκεχειρία και εκτροχιάζοντας τις συνομιλίες, λέγοντας ότι το έκανε για να πιέσει τη Χαμάς να απελευθερώσει τους υπόλοιπους ομήρους.

Πηγή: CNN