Η αυτοκρατορία των Ανιέλι: Oικογενειακή κληρονομιά, σκάνδαλα και ένας πόλεμος χωρίς τέλος

Η οικογένεια Ανιέλι, συνώνυμη με τη Fiat και τη Ferrari, υπήρξε για δεκαετίες το απόλυτο σύμβολο της ιταλικής ισχύος και της «Dolce Vita» αίγλης.

Από τον εμβληματικό Τζάνι Ανιέλι, τον επονομαζόμενο «ανεπίσημο βασιλιά της Ιταλίας», έως τον εγγονό και διάδοχο Τζον Ελκάν, η δυναστεία αυτή παραμένει κέντρο προσοχής όχι μόνο για τα οικονομικά της επιτεύγματα, αλλά και για τις οικογενειακές της τραγωδίες, που θυμίζουν περισσότερο τηλεοπτική σειρά παρά επιχειρηματικό χρονικό.

Η πιο πρόσφατη πράξη του δράματος είναι η συμφωνία του Τζον Ελκάν με τις φορολογικές αρχές, ώστε να αποφύγει δικαστική διαμάχη για υπόθεση φοροδιαφυγής. Ο 49χρονος κληρονόμος, επικεφαλής πλέον μιας αυτοκρατορίας 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων, υποχρεώθηκε να καταβάλει πρόστιμο 183 εκατ. ευρώ μαζί με τα δύο αδέλφια του και να εκτίσει δέκα μήνες κοινοφελούς εργασίας. Για έναν άνθρωπο με περιουσία 2,8 δισ. δολαρίων, το να περάσει μήνες σκουπίζοντας δάπεδα ή φροντίζοντας ηλικιωμένους μοιάζει παράδοξο, όμως αποτελεί το τίμημα για να τερματιστεί μια μακρόχρονη δικαστική αντιπαράθεση.

Η σύγκρουση με τη μητέρα του, Μαργαρίτα Ανιέλι ντε Πάχλεν, αποτελεί την καρδιά της οικογενειακής διαμάχης. Από το 2004, όταν εκείνη πούλησε το μερίδιό της στον όμιλο, οι δύο πλευρές έχουν εμπλακεί σε αλλεπάλληλες δίκες, με εκατέρωθεν κατηγορίες για απόκρυψη περιουσιακών στοιχείων και λανθασμένη φορολογική μεταχείριση. Ο ίδιος ο Τζον έχει δηλώσει ότι η μητέρα του ενήργησε «με τον χειρότερο τρόπο», προκαλώντας στα παιδιά της «μεγάλο πόνο με ρίζες βαθιές».

Η ιστορία της οικογένειας είναι γεμάτη σκοτεινά επεισόδια. Ο αδελφός του Τζον, Λάπο Ελκάν, έγινε πρωτοσέλιδο το 2005, όταν βρέθηκε αναίσθητος από υπερβολική δόση κοκαΐνης στο σπίτι μιας τρανσέξουαλ στην Τορίνο. Επιβίωσε, αλλά στιγματίστηκε ως ο «απείθαρχος γιος» της δυναστείας, συνεχίζοντας με νέες περιπέτειες και ακόμη και ψευδείς καταγγελίες απαγωγής στη Νέα Υόρκη το 2016. Η αδελφή τους, Τζινεβρα, ακολούθησε διαφορετικό δρόμο ως κινηματογραφίστρια, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Οι τραγωδίες, ωστόσο, δεν σταματούν εκεί. Ο θείος τους Εντοάρντο, μοναδικός γιος του Τζάνι Ανιέλι, αποξενώθηκε από την οικογένεια, ασπάστηκε το Ισλάμ και καταφέρθηκε δημόσια εναντίον του καπιταλισμού, πριν αυτοκτονήσει το 2000 πέφτοντας από γέφυρα έξω από την Τορίνο. Η μητέρα τους, Μαρέλα Καρατσόλο ντι Καστανιέτο, μέλος της θρυλικής παρέας των «Κύκνων» του Τρούμαν Καπότε, υπήρξε για χρόνια ο συνδετικός κρίκος, αλλά μετά τον θάνατό της το 2019 οι σχέσεις μάνας και γιου διαλύθηκαν οριστικά.

Ο ίδιος ο Τζάνι Ανιέλι, που κληρονόμησε τη Fiat μετά τον θάνατο του πατέρα του σε αεροπορικό δυστύχημα και της μητέρας του σε τροχαίο, υπήρξε εμβληματική μορφή. Στα νιάτα του πολέμησε στο ανατολικό μέτωπο, ενώ αργότερα έζησε ως διεθνής κοσμικός: φίλος του Τζον Κένεντι, του Χένρι Κίσινγκερ και του Ντέιβιντ Ροκφέλερ, εραστής της Τζάκι Κένεντι και της Ρίτα Χέιγουορθ, λάτρης της ταχύτητας και της πολυτέλειας. Ο ίδιος ανέδειξε τα εγγόνια του, κυρίως τον Τζον, ως συνεχιστές της αυτοκρατορίας.

Σήμερα, η δυναστεία Ανιέλι διαχειρίζεται όχι μόνο την Fiat και τη Ferrari, αλλά και επενδύσεις σε εταιρείες όπως η Philips και το περιοδικό Economist. Η αξία του χαρτοφυλακίου έχει αυξηθεί 2.700% από το 2003, όταν ο Τζον ανέλαβε. Παρά την επιχειρηματική επιτυχία, το τίμημα σε οικογενειακή συνοχή είναι τεράστιο. «Πόσα χρήματα είναι διατεθειμένος κανείς να θυσιάσει για την αγάπη; Και πόση αγάπη για τα χρήματα;» αναρωτιούνται σχολιαστές στην Ιταλία.

Το έπος των Ανιέλι δείχνει ότι τα δισεκατομμύρια δεν εξασφαλίζουν γαλήνη. Αντίθετα, οι δικαστικές αίθουσες, οι προσωπικές τραγωδίες και τα σκάνδαλα συνθέτουν μια ιστορία πιο θορυβώδη και πιο θεατρική από κάθε φανταστικό σενάριο. Και όσο η διαμάχη ανάμεσα στον Τζον Ελκάν και τη μητέρα του συνεχίζεται, η δυναστεία μοιάζει να κρατά ακόμη τους τίτλους μιας «ιταλικής όπερας» που δύσκολα θα φτάσει ποτέ σε τελικό φινάλε.

Πηγή: Τhe Times