Ανάλυση – Πολωνία στο επίκεντρο: Το ΝΑΤΟ δοκιμάζεται από τη νέα απειλή drones

Η Πολωνία βρέθηκε στο επίκεντρο της πιο σοβαρής έως τώρα «διάχυσης» του πολέμου στην Ουκρανία στα εδάφη του ΝΑΤΟ, όταν τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη αεροσκάφη της Συμμαχίας αναχαίτισαν 19 μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον πολωνικό εναέριο χώρο. Το περιστατικό χαρακτηρίστηκε από τη Συμμαχία ως «επιτυχής επιχείρηση», όμως άνοιξε νέο κύκλο συζητήσεων για το πώς το ΝΑΤΟ μπορεί να αντιμετωπίσει τη μαζική απειλή των drones.

Η Πολωνία κινητοποίησε μαζί με συμμάχους F-35 και F-16, ελικόπτερα Mi-24, Mi-17 και Black Hawk, καθώς και συστήματα Patriot, για να καταρρίψουν τα drones που θεωρήθηκαν απειλή. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, τόνισε ότι «οι αεράμυνες ενεργοποιήθηκαν και προστάτευσαν με επιτυχία το έδαφος της Συμμαχίας, όπως ακριβώς έχουν σχεδιαστεί να κάνουν».

Οι αμφιβολίες των αναλυτών

Πρώην διπλωμάτες και ειδικοί ασφαλείας ωστόσο αμφισβητούν κατά πόσο είναι αποδεκτό να διεισδύουν ξένα drones σε εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ, έστω κι αν καταρρίπτονται στη συνέχεια. Ο Σλοβάκος πρώην πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Πέτερ Μπάτορ, τόνισε ότι η Συμμαχία βρέθηκε σε θέση αντίδρασης και όχι αποτροπής, επισημαίνοντας: «Δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά αν μπαίνουν στρατεύματα ή drones».

Η πρόταση Μπάτορ για προληπτικές επιθέσεις σε ρωσικά drones εντός ουκρανικού εδάφους θεωρείται δύσκολο να προχωρήσει, καθώς οι αποφάσεις απαιτούν ομοφωνία και αρκετά κράτη-μέλη παραμένουν επιφυλακτικά απέναντι σε κινήσεις που θα μπορούσαν να τα εμπλέξουν άμεσα στον πόλεμο.

Στρατιωτικές πηγές ανέφεραν ότι αρκετά από τα drones ήταν του τύπου Gerbera, ένα ελαφρύ UAV από φελιζόλ με χαμηλό κόστος και μεγάλη εμβέλεια. Για την αναχαίτισή τους επιστρατεύθηκε πολυεθνική δύναμη, με συμμετοχή Πολωνίας, Ολλανδίας, Ιταλίας και Γερμανίας.

Η άνιση σχέση κόστους προκαλεί έντονους προβληματισμούς. Όπως σημειώνει ο ερευνητής Φάμπιαν Χιντς του International Institute of Strategic Studies, «τα δυτικά συστήματα αεράμυνας δεν έχουν σχεδιαστεί για μαζική χρήση φθηνών UAVs. Η κατάρριψή τους από μαχητικά ή ελικόπτερα είναι εφικτή αλλά απαιτεί εξαιρετικά υψηλούς ρυθμούς επιχειρήσεων».

Ο καθηγητής στρατηγικών σπουδών Φίλιπ Ο’Μπράιαν του Πανεπιστημίου St Andrews προειδοποίησε πως αν το ΝΑΤΟ χρειαστεί να αναχαιτίσει εκατοντάδες drones σε μία νύχτα, «οι δυσκολίες θα είναι τεράστιες».

Η Ρωσία αρνήθηκε οποιαδήποτε ευθύνη, υποστηρίζοντας ότι τα drones προήλθαν από την κατεύθυνση της Ουκρανίας. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας επιβεβαίωσε επιθέσεις σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις της δυτικής Ουκρανίας, αλλά υπογράμμισε ότι «δεν υπήρχε σχέδιο για πλήγματα σε πολωνικό έδαφος».

Το επόμενο βήμα

Παρά τις ανησυχίες, ο Ρούτε διαβεβαίωσε ότι «το ΝΑΤΟ είναι σε θέση να υπερασπιστεί κάθε σπιθαμή του εδάφους του». Ωστόσο, το περιστατικό έφερε στην επιφάνεια μια από τις μεγαλύτερες στρατηγικές προκλήσεις της Συμμαχίας: πώς να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και με λογικό κόστος μια νέα εποχή πολέμου με «σμήνη» φθηνών drones που ξεφεύγουν από τη λογική του Ψυχρού Πολέμου.

Πηγή: Reuters