Γιατί οι θεωρίες συνωμοσίας για την υγεία του Τραμπ γιγαντώθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Η πολιτική επιτυχία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ οφειλόταν εν μέρει στο ότι ήταν πανταχού παρών σε κάθε οθόνη. Έτσι, η πρόσφατη απουσία του από τη δημόσια σφαίρα προκάλεσε κάθε λογής εικασίες – που τροφοδοτήθηκαν από αλγόριθμους των social media, οι οποίοι προώθησαν θεωρίες συνωμοσίας σε τεράστιο αριθμό ανθρώπων.

Το CNN αναφέρει σε άρθρο του ότι το θέμα «TRUMP DEAD» (Ο Τραμπ νεκρός) έγινε τάση κατά τη διάρκεια του τριημέρου της Γιορτής της Εργασίας, τροφοδοτούμενο, ίσως, από την ευχή κάποιων φιλελεύθερων και από την ανία διαδικτυακών «influencers». Βλέποντας ευκαιρία για κέρδος, δημιουργοί περιεχομένου χωρίς καμία πραγματική πληροφόρηση για την υγεία του Τραμπ άρχισαν να αναρτούν υποθετικά σενάρια για πιθανό τραυματισμό ή χειρουργείο.

Η κορύφωση του διαδικτυακού θορύβου αποτυπώθηκε σε αναρτήσεις μιας αυτοαποκαλούμενης μέντιουμ με περισσότερους από 125.000 ακολούθους στο TikTok. «Ο Τραμπ στην πραγματικότητα θα πεθάνει στις 28 Αυγούστου», προέβλεψε σε ένα βίντεο την περασμένη εβδομάδα, πριν διαφημίσει ένα προϊόν ομορφιάς.

Η απουσία που προκάλεσε φρενίτιδα

Φωτογραφίες έδειξαν τον Τραμπ να φεύγει από τον Λευκό Οίκο για να επισκεφθεί ένα από τα γήπεδα γκολφ του στις 30 Αυγούστου, όμως αυτό δεν απέτρεψε τη μέντιουμ. Ανάμεσα σε άλλες διαφημίσεις προϊόντων, επέμενε ότι έχει δίκιο και αμφισβήτησε την εγκυρότητα των φωτογραφιών.

Δεν ήταν η μόνη. Αναζητώντας το όνομα του Τραμπ στο TikTok εμφανίζονταν σχετικές αναζητήσεις όπως «είναι ο Τραμπ νεκρός ή όχι» και «συμπτώματα υγείας Τραμπ». Κάποιοι δημιουργοί βίντεο φαίνονταν να ρωτούν ειλικρινά για την υγεία του προέδρου, ενώ άλλοι έμοιαζαν να δρουν πονηρά, σπέρνοντας σύγχυση για πολιτικούς ή οικονομικούς λόγους.

Όπως συμβαίνει με πολλές θεωρίες συνωμοσίας, αυτή ξεκίνησε από μερικά «ψίχουλα» αλήθειας, μεταξύ αυτών οι εμφανείς μελανιές στο χέρι του Τραμπ. «Όλο και περισσότερα ερωτήματα τίθενται για την υγεία του Ντόναλντ Τραμπ», είπε ο φιλοδημοκρατικός δημιουργός περιεχομένου Χάρι Σίσον σε ένα βίντεο την περασμένη εβδομάδα, μεγεθύνοντας φωτογραφίες από τα χέρια του Τραμπ σε διαφορετικές γωνίες.

Στη συνέχεια, όπως ανέφερε η Μπέτσι Κλάιν του CNN, «το δημόσιο πρόγραμμα του Τραμπ ήταν ασυνήθιστα άδειο» την Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή.

Μερικοί αντίπαλοι του Τραμπ μετατράπηκαν σε «ερευνητές», δημοσιεύοντας δυσμενείς φωτογραφίες του προέδρου και επισημαίνοντας πρόσφατες δηλώσεις του για την επιθυμία του να «φτάσει στον Παράδεισο αν είναι δυνατόν», προωθώντας τη θεωρία ότι ήταν μυστικά άρρωστος. Αυτό που ακολούθησε ήταν το φαινόμενο της «χιονοστιβάδας» – μικρές λεπτομέρειες διογκώθηκαν σε μια μεγάλη, φανταστική συγκάλυψη από τον Λευκό Οίκο.

Ο πυρετός αυτός κατέκλυσε το X, το TikTok και άλλα κοινωνικά δίκτυα το Σαββατοκύριακο. Η ένταση όμως ήταν ιδιαίτερα αισθητή στο Bluesky. Πολλοί αντι-Τραμπ χρήστες που απωθήθηκαν από την εξαγορά του Twitter (νυν X) από τον Έλον Μασκ στράφηκαν στο Bluesky ως εναλλακτική, και ο αλγόριθμός του προέβαλε αναρτήσεις χρηστών που φαντασιώνονταν τον θάνατο του Τραμπ.

Η συζήτηση «είναι ο Τραμπ νεκρός;» φαινόταν να κυριαρχεί το βράδυ της Παρασκευής, με ανθρώπους να μοιράζονται αστεία και μιμίδια με ανθρώπους να χορεύουν πάνω σε ανύπαρκτο τάφο.

Ο Ντέιβιντ Ντόγεν, εκτελεστικός διευθυντής του The American Prospect, αναφέρθηκε στα σχέδια του Τραμπ για την κατασκευή μιας αίθουσας χορού στον Λευκό Οίκο και είπε: «Η αίθουσα χορού… είναι μαυσωλείο!».

Μια δημοφιλής φιλελεύθερη influencer, γνωστή ως JoJo From Jerz, παρατηρώντας τον καταιγισμό των αναρτήσεων, έγραψε: «Ζήσε τη ζωή σου έτσι ώστε όταν νομίζουν ότι πέθανες, να μη διοργανώνει το μισό ίντερνετ πάρτι».

Τι τροφοδοτεί τις θεωρίες συνωμοσίας

Τα κίνητρα ήταν ξεκάθαρα: μιμίδια και αστεία εις βάρος του Τραμπ ανταμείβονταν με κλικ, κοινοποιήσεις και σχόλια – με τον ίδιο τρόπο που οι φιλοτραμπικές φιγούρες των ΜΜΕ ανταμείβονται όταν εξυμνούν κάθε του κίνηση.

Μέχρι το Σάββατο, όταν ο Τραμπ εμφανίστηκε σε δημοσιογράφους και φωτογράφους, Δημοκρατικοί πολιτικοί άρχισαν να «παίζουν» με την εικασία για την υγεία του, γνωρίζοντας ότι αυτό θα προκαλούσε προσοχή.

Όταν ο Τραμπ προσέβαλε τον κυβερνήτη του Ιλινόις, Τζέι Μπι Πρίτζκερ, σε ανάρτηση στο Truth Social, ο Πρίτζκερ απάντησε: «Γιατί δεν στέλνεις πρώτα σε όλους μια απόδειξη ζωής;».

Συντηρητικοί στο X επέκριναν τον Πρίτζκερ γι’ αυτό, επικαλούμενοι τις απόπειρες δολοφονίας κατά του Τραμπ το 2024.

Καθώς διαδικτυακοί «ντετέκτιβ» έψαχναν φωτογραφίες του Τραμπ για σημάδια αδυναμίας, ο πολιτικός επιστήμονας Ίαν Μπρέμερ επισήμανε ότι η εμμονική παρακολούθηση της υγείας ενός ηγέτη είναι χαρακτηριστικό των αυταρχικών χωρών.

«Τόσες φορές», έγραψε στο X, το διαδίκτυο «έχει τρελαθεί με τις φήμες ότι ο Πούτιν πέθανε ή ότι ο Σι είναι νεκρός».

Το ότι τώρα συμβαίνει με τον Τραμπ «λέει πολλά περισσότερα για την κατάσταση δυσπιστίας απέναντι στην πληροφόρηση και τους θεσμούς στις ΗΠΑ, παρά για την υγεία του προέδρου», έγραψε ο Μπρέμερ.

Κρίση εμπιστοσύνης και παραπληροφόρηση

Ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε επίσης αντιμετωπίσει έντονη εξέταση από τα ΜΜΕ για την υγεία του. Αλλά εκείνος ήταν πολύ λιγότερο διαθέσιμος στα μέσα και έκανε λιγότερες δημόσιες εμφανίσεις από ό,τι ο Τραμπ.

Ίσως αυτό ενίσχυσε τα ρεπορτάζ πολλών ΜΜΕ που αναγνώριζαν τη διαδικτυακή φρενίτιδα και προσέφεραν πραγματικά στοιχεία για τα σχέδια του Τραμπ το Σαββατοκύριακο.

Όμως, ίσως αυτά τα ρεπορτάζ ήταν πολύ λιγότερο ενδιαφέροντα – και για τους αντιπάλους του Τραμπ, λιγότερο ικανοποιητικά – από την ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση σε πλατφόρμες όπως το X.

Χρήστες που ήλπιζαν στον θάνατο του Τραμπ, και άλλοι που τους κατέκριναν ως «σαδιστές», γέμισαν τις σελίδες «trending» του X, δημιουργώντας τεράστιο ποσό περιεχομένου που μπορούσε να αποφέρει έσοδα για τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης – αλλά ελάχιστο απτό όφελος για το κοινό.

Πηγή: CNN