Οι βάλτοι στην πρώτη γραμμή: Πώς οι τύρφες μπορούν να σταματήσουν τα τανκς του Πούτιν

Σε έναν βάλτο της βορειοανατολικής Γερμανίας, ο Ολλανδός βιολόγος Χανς Γιόοστεν βουλιάζει στο μαλακό έδαφος και εξηγεί πώς το τοπίο αυτό μπορεί να σταματήσει όχι μόνο την κλιματική κρίση — αλλά και τα τανκς του Πούτιν.

Ο Γιόοστεν, γνωστός και ως «πάπας των τυρφώνων», προωθεί μια ιδέα που συνδυάζει άμυνα κατά της Ρωσίας του Πούτιν και οικολογία: την επαναφορά των αποξηραμένων υγροτόπων της Ευρώπης.

Οι τύρφες —εκτάσεις με μερικώς αποσυντεθειμένα φυτικά υλικά— είναι από τους πιο αποτελεσματικούς ταμιευτήρες άνθρακα. Όταν παραμένουν υγρές, παγιδεύουν CO₂. Όταν αποξηραίνονται, αρχίζουν να εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες. Η επαναύγρανση τους (rewetting) θεωρείται κρίσιμη για την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων.

Παράλληλα, οι βαλτώδεις περιοχές μπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικά αμυντικά εμπόδια. Όπως έδειξε και η περίπτωση της Ουκρανίας το 2022, τα πλημμυρισμένα εδάφη μπορούν να καθυστερήσουν την προέλαση στρατευμάτων. Ορισμένες χώρες, όπως η Εσθονία, έχουν ήδη συμπεριλάβει τέτοια φυσικά στοιχεία στα αμυντικά τους σχέδια. Ο Γιόοστεν βλέπει τις επαναυγρανθέντες τύρφες όχι ως πολεμικά μέσα, αλλά ως «αντι-όπλα».

Όμως η επιστροφή στους βάλτους δεν είναι απλή υπόθεση. Οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν. Ορισμένοι αγρότες διαμαρτύρονται για τα κουνούπια, την υγρασία στα σπίτια και τις απώλειες στις καλλιέργειες. Στο ίδιο το Κίσχοφερ Μουρ, η επαναύγρανση που είχε ξεκινήσει μετά την επανένωση της Γερμανίας σταμάτησε μετά από τοπικές πιέσεις.

Άλλες χώρες, όπως η Πολωνία, επιλέγουν σκληρότερα σύνορα: Η κατασκευή μεταλλικών φραγμάτων στην προστατευόμενη περιοχή Μπιάλοβιέζα διχάζει το πολύτιμο οικοσύστημα και αγνοεί, κατά τους επιστήμονες, την αμυντική δυναμική της φύσης.

Ορισμένες στρατιωτικές ηγεσίες εκφράζουν επιφυλάξεις — όχι πάντα αβάσιμες. Σε πρόσφατη άσκηση στη Λιθουανία, τέσσερις Αμερικανοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους όταν το όχημά τους παγιδεύτηκε σε βάλτο.

Πηγή: Financial Times