Explainer: Γιατί το Ντονέτσκ έχει τόσο μεγάλη σημασία για την άμυνα της Ουκρανίας

O Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, φέρεται να θέλει να παγώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία κατά μήκος της τρέχουσας γραμμής του μετώπου της, με αντάλλαγμα την παράδοση της υπόλοιπης περιοχής του Ντονέτσκ. Η Ρωσία κατέχει περίπου το 70% της περιοχής, μετά από περισσότερο από μια δεκαετία μαχών, στις οποίες το Ντόνετσκ και το γειτονικό Λουχάνσκ ήταν η καρδιά της σύγκρουσης.

Το να κερδίσει η Ρωσία όλο το Ντονέτσκ θα εδραίωνε τη διεθνώς μη αναγνωρισμένη αξίωσή της στην περιφέρεια, καθώς και θα απέφευγε περαιτέρω βαριές στρατιωτικές απώλειες. Για την Ουκρανία, η αποχώρηση από το δυτικό Ντονέτσκ θα σήμαινε τη σοβαρή απώλεια όχι μόνο γης, με την προοπτική μιας νέας εξόδου προσφύγων, αλλά και την πτώση ενός προμαχώνα ενάντια σε οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική προέλαση.

Τι ελέγχει ακόμα η Ουκρανία;

Σύμφωνα με εκτίμηση του πρακτορείου ειδήσεων Reuters, η Ουκρανία εξακολουθεί να κατέχει περίπου 6.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα (2.548 τετραγωνικά μίλια) εδάφους στο Ντονέτσκ. Τα σημαντικότερα αστικά κέντρα περιλαμβάνουν το Kramatorsk, Slovyansk, Kostyantynivka και Druzhkivka. Αποτελεί μέρος της κύριας βιομηχανικής περιοχής της Ουκρανίας, του Ντονμπάς (λεκάνη του Ντόνετς), αν και η οικονομία της έχει καταστραφεί από τον πόλεμο. «Η πραγματικότητα είναι ότι αυτοί οι πόροι πιθανότατα δεν θα είναι προσβάσιμοι για τουλάχιστον μια δεκαετία λόγω των ναρκών...», δήλωσε στο Reuters η Δρ. Μάρνι Χάουλετ, λέκτορας Ρωσικής και Ανατολικοευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Αυτές οι εκτάσεις έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, αυτές οι πόλεις έχουν ισοπεδωθεί ολοσχερώς».

Ποια είναι η στρατιωτική αξία της περιοχής;

Μια πρόσφατη έκθεση του αμερικανικού Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) περιγράφει μια «ζώνη φρουρίου», που εκτείνεται σε μήκος 50 χιλιομέτρων (31 μίλια) μέσα από το δυτικό Ντονέτσκ. «Η Ουκρανία έχει αφιερώσει τα τελευταία 11 χρόνια αφιερώνοντας χρόνο, χρήματα και προσπάθεια στην ενίσχυση της ζώνης φρουρίου και στη δημιουργία σημαντικής αμυντικής βιομηχανικής και αμυντικής υποδομής», γράφει.

Αναφορές από την περιοχή κάνουν λόγο για χαρακώματα, καταφύγια, ναρκοπέδια, αντιαρματικά εμπόδια και συρματοπλέγματα. «Το έδαφος είναι αρκετά αμυντικό, ιδιαίτερα το υψόμετρο Τσάσιβ Γιαρ, το οποίο αποτελεί τη βάση της ουκρανικής γραμμής», λέει στο BBC News ο Νικ Ρέινολντς, ερευνητής για τον χερσαίο πόλεμο στο Βασιλικό Ινστιτούτο Ενωμένων Υπηρεσιών (Rusi) με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, προσθέτει: «Αν κοιτάξετε την τοπογραφία του Ντονμπάς, της ανατολικής Ουκρανίας γενικότερα, συνολικά το έδαφος δεν ευνοεί πραγματικά τους Ουκρανούς. Η πόλη του Ντονέτσκ είναι σε ένα υψωμένο έδαφος. Είναι όλο κατηφορικό καθώς πηγαίνεις δυτικά, κάτι που δεν είναι καλό για τους Ουκρανούς όσον αφορά τη διεξαγωγή αμυντικών επιχειρήσεων».

Το Τσάσιβ Γιαρ, το οποίο οι Ρώσοι ισχυρίστηκαν πρόσφατα ότι κατέλαβαν, «είναι ένα από τα τελευταία κομμάτια ορεινού εδάφους που ελέγχουν οι Ουκρανοί», λέει.

Χρειάζεται ρωσικός στρατός σε όλο το Ντονέτσκ;

Το δυτικό Ντονέτσκ είναι μόνο ένα μικρό μέρος μιας γραμμής που εκτείνεται σε μήκος περίπου 1.100 χιλιομέτρων, αλλά έχει δει μερικές από τις πιο σφοδρές ρωσικές επιθέσεις αυτό το καλοκαίρι. Αλλά αν η Μόσχα διοχετεύσει τις χερσαίες δυνάμεις της σε διαφορετική κατεύθυνση, είναι αμφίβολο αν θα σημειώσουν καλύτερη πρόοδο. «Στο νότο, η πρώτη γραμμή στη Ζαπορίζια είναι πλέον παρόμοια με αυτή στο Ντονμπάς, οπότε αυτό θα σήμαινε απλώς ότι θα διεξάγονταν μάχες μέσω εκτεταμένων αμυντικών θέσεων», λέει ο Ρέινολντς.

Θα μπορούσε η Ουκρανία να ανοικοδομήσει τις άμυνές της δυτικότερα;

Θεωρητικά, σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας, οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να μετακινήσουν τη γραμμή τους δυτικότερα. Θα υπήρχε, φυσικά, το ζήτημα του δυσμενούς εδάφους και η κατασκευή μεγάλων αμυντικών έργων θα απαιτούσε χρόνο.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η χώρα του θα απορρίψει οποιαδήποτε ρωσική πρόταση για παραχώρηση της περιοχής Ντονμπάς με αντάλλαγμα μια εκεχειρία, υποστηρίζοντας ότι η ανατολική περιοχή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εφαλτήριο για μελλοντικές επιθέσεις.

Πηγή: BBC