Explainer: Γιατί οι συνομιλίες Τραμπ - Πούτιν είναι απίθανο να φέρουν γρήγορο τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία

Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναμένεται να συναντηθούν τις επόμενες ημέρες. Πρόκειται για μία συνάντηση που κρίνεται κρίσιμη για την επόμενη ημέρα του πολέμου στην Ουκρανία, όμως, μοιάζει απίθανο να φέρει το τέλος του πολέμου που μετρά 3 και πλέον χρόνια. 

Σύμφωνα με το BBC, στα ανατολικά της Ουκρανίας, η Ρωσία προελαύνει σθεναρά και αιματηρά. Φονικές αεροπορικές επιδρομές καταγράφονται κάθε βράδυ σε όλη τη χώρα, ενώ τα διυλιστήρια και οι ενεργειακές εγκαταστάσεις της Ρωσίας δέχονται τακτικές επιθέσεις από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του Κιέβου. Σε αυτό το πλαίσιο, το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε ότι σχεδιάζεται και πρόκειται να πραγματοποιηθεί σύντομα μια συνάντηση μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν. «Είμαι εδώ για να τελειώσω με τον πόλεμο», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ την Τετάρτη.

Γιατί δεν μπορεί ο Τραμπ να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ Κιέβου και Μόσχας

Τρεις γύροι συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας που πραγματοποιήθηκαν κατόπιν εντολής του μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου δεν κατάφεραν να φέρουν τις δύο πλευρές πιο κοντά στην ειρήνη, και ο Τραμπ μπορεί να ελπίζει ότι η ανάληψη της κατάστασης στα χέρια του θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε κατάπαυση του πυρός. Αλλά το χάσμα μεταξύ Κιέβου και Μόσχας είναι τόσο μεγάλο που ακόμη και οι συνομιλίες με τη μεσολάβηση του Τραμπ θα μπορούσαν να δυσκολέψουν τη γεφύρωσή του.

Σε υπόμνημα που παρουσίασε η Ρωσία στους Ουκρανούς τον Ιούνιο, η Μόσχα περιέγραψε τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της για μια «τελική διευθέτηση» της σύγκρουσης. Αυτές περιλαμβάνουν την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας επί των ουκρανικών περιοχών της Κριμαίας, του Ντόνετσκ, του Λουχάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, καθώς και τη συμφωνία της Ουκρανίας για αποστρατιωτικοποίηση, ουδετερότητα, μη ξένη στρατιωτική εμπλοκή και νέες εκλογές.

«Η ρωσική πλευρά μπορεί να το παρουσιάσει αυτό με δώδεκα διαφορετικούς τρόπους, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η Μόσχα είναι ανοιχτή σε παραχωρήσεις και σοβαρές διαπραγματεύσεις», έγραψε η Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια. «Αλλά η βασική θέση παραμένει αμετάβλητη: Η Ρωσία θέλει το Κίεβο να παραδοθεί».

Είναι η Μόσχα έτοιμη να υποχωρήσει; 

Μετά από συνάντηση μεταξύ του Πούτιν και του απεσταλμένου των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε την Τετάρτη ότι η Ουάσινγκτον έχει καλύτερη κατανόηση των συνθηκών υπό τις οποίες η Ρωσία θα ήταν έτοιμη να τερματίσει τον πόλεμο. Δεν γνωρίζουμε αν αυτές οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Ωστόσο, μόλις την περασμένη εβδομάδα ο Πούτιν -πιθανώς αναφερόμενος στο μνημόνιο- δήλωσε ότι η Ρωσία είχε γνωστοποιήσει τους στόχους της τον Ιούνιο και ότι αυτοί οι στόχοι παρέμειναν οι ίδιοι.

Επομένως, παρά το γεγονός ότι το Κρεμλίνο συμφώνησε σε μια συνάντηση Τραμπ-Πούτιν, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να υποχωρήσει από τις δύσκολες προϋποθέσεις της.

Γιατί λοιπόν ο Πούτιν να συμφωνήσει σε συνομιλίες σε αυτό το στάδιο;

Μια πιθανότητα είναι ότι η εμπλοκή σε διάλογο θα μπορούσε να αποτρέψει τις δευτερεύουσες κυρώσεις που ο Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει στους εμπορικούς εταίρους της Μόσχας ήδη από την Παρασκευή. Το Κρεμλίνο μπορεί επίσης να αισθάνεται ότι θα μπορούσε να πείσει τον Τραμπ για την αξία των όρων του για τον τερματισμό του πολέμου. Στην αρχή της δεύτερης θητείας του, ο Τραμπ φάνηκε να είναι περισσότερο ευθυγραμμισμένος με τη Ρωσία παρά με την Ουκρανία, χαρακτηρίζοντας τον Ζελένσκι «δικτάτορα» και υπονοώντας ότι φέρει την ευθύνη για τον πόλεμο με τη Ρωσία.

Ο Τραμπ αρνήθηκε να πει αν ένιωθε ότι ο Ρώσος ηγέτης του έλεγε ψέματα σχετικά με την ετοιμότητά του να προχωρήσει προς μια εκεχειρία. Ο Τραμπ δίστασε να καταδικάσει πλήρως τον Πούτιν για τις πράξεις του.

Όταν οι δύο συναντήθηκαν στο Ελσίνκι το 2018 – κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ ως προέδρου – πολλοί έμειναν έκπληκτοι βλέποντας τον Τραμπ να τάσσεται υπέρ του Κρεμλίνου σχετικά με τις κατηγορίες για ρωσική ανάμειξη στις εκλογές του 2016 στις ΗΠΑ και να αναλαμβάνει την ευθύνη για την τεταμένη κατάσταση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας.

Μέσω του απεσταλμένου του, Στιβ Γουίτκοφ, ο Τραμπ πρότεινε επίσης τη διεξαγωγή τριμερούς συνάντησης με τον Πούτιν και τον Ζελένσκι. Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος απέρριψε αυτές τις προτάσεις, λέγοντας ότι οι συνθήκες για μια συνάντηση είναι ακόμη πολύ μακριά. Τώρα, ορισμένοι στην Ουκρανία ανησυχούν ότι μια συνάντηση Τραμπ-Πούτιν μπορεί να οδηγήσει στην υποχώρηση του Αμερικανού προέδρου στις απαιτήσεις του Πούτιν.

Η Ουκρανή βουλεύτρια Ιρίνα Χεραστσένκο δήλωσε ότι γίνεται φανερό ότι θα υποβληθούν αιτήματα για εδαφικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία και πρόσθεσε ότι η απουσία της από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα ήταν «πολύ επικίνδυνη» για το Κίεβο. «Η Ουκρανία δεν φοβάται τις συναντήσεις και αναμένει την ίδια τολμηρή προσέγγιση από τη ρωσική πλευρά», δήλωσε ο Ζελένσκι την Πέμπτη.

Αλλά το χάσμα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας παραμένει. Και σε περίπτωση που το Κρεμλίνο τελικά συμφωνήσει σε μια τριμερή συνάντηση, οι απαιτήσεις της Μόσχας για κατάπαυση του πυρός έχουν αποδειχθεί τόσο δυσεπίλυτες που δεν είναι σαφές τι θα μπορούσε να επιτύχει η συνάντηση του Ζελένσκι και του Πούτιν πρόσωπο με πρόσωπο.

Πηγή: BBC