Αμφισβητήσεις για τις εικόνες από τη Γάζα: Προπαγάνδα ή μαρτυρία;

Οι δραματικές φωτογραφίες που κατακλύζουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης από τη Λωρίδα της Γάζας, με λιποβαρή παιδιά, απελπισμένους πολίτες με άδεια σκεύη και εικόνες πόνου, έχουν προκαλέσει παγκόσμια συγκίνηση και πολιτικές αντιδράσεις.

Είναι ωστόσο όλες αυτές οι εικόνες αυθεντικές μαρτυρίες της πραγματικότητας στη Γάζα ή μήπως πρόκειται για μέρος μιας στρατηγικής προπαγάνδας;

Σύμφωνα με αποκαλύψεις της Süddeutsche Zeitung, ορισμένες φωτογραφίες που προέρχονται από τη Γάζα ενδέχεται να είναι σκηνοθετημένες ή επιλεγμένες με τρόπο που εξυπηρετεί πολιτικά συμφέροντα.

Η δύναμη της εικόνας υπό αμφισβήτηση

Η εφημερίδα εξετάζει το έργο του φωτογράφου Άνας Ζαγιέντ Φτεϊχά (Anas Zayed Fteiha), ο οποίος εργάζεται για το τουρκικό πρακτορείο Anadolu και έχει φωτογραφίσει σκηνές έντονης συναισθηματικής φόρτισης, τις οποίες αναπαρήγαγαν μεγάλα διεθνή δίκτυα όπως το CNN, το BBC και το New York Magazine.

Η Bild επισημαίνει πως πολλές από τις φωτογραφίες που απεικονίζουν γυναίκες και παιδιά σε συνθήκες εξαθλίωσης φαίνεται να έχουν επιμεληθεί ως προς τον φωτισμό και τη σύνθεση, ενώ ερωτήματα γεννώνται για την επιλεκτική απόκρυψη εικόνων ενηλίκων ανδρών σε πιο λιγότερο δραματικές σκηνές.

Το ερώτημα που θέτει η εφημερίδα είναι: Μήπως επιλέγεται συστηματικά ένα συγκεκριμένο αφηγηματικό πλαίσιο που εξυπηρετεί την προπαγάνδα της Χαμάς;

View this post on Instagram

A post shared by HonestReporting (@honestreporting)

Καθοδηγούμενη απεικόνιση και επιλεκτική χρήση φωτογραφιών

Το ζήτημα δεν αφορά μόνο την αυθεντικότητα των εικόνων αλλά και τη χρήση τους για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Ο Γερμανικός Δημοσιογραφικός Σύλλογος (DJV) προειδοποιεί ότι «σε πολέμους, οι εικόνες χρησιμοποιούνται από όλες τις πλευρές ως εργαλείο χειραγώγησης».

Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο ιστορικός και ειδικός στη φωτογραφία Γκέρχαρντ Πάουλ, ο οποίος δηλώνει στην Süddeutsche Zeitung πως η Χαμάς «ελέγχει 100% την παραγωγή εικόνας στο νότιο τμήμα της Γάζας» με σκοπό να προκαλέσει συμπόνια και να αποπροσανατολίσει τη διεθνή κοινή γνώμη από τη βία της 7ης Οκτωβρίου.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Κρίστοφερ Ρες από την οργάνωση "Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα", δεν θα πρέπει να εξισώνονται όλοι οι φωτογράφοι της Γάζας με την προπαγάνδα. Ο ίδιος σημειώνει ότι η δυσπιστία προς τα φωτορεπορτάζ θέτει σε κίνδυνο τους φωτογράφους, οι οποίοι λαμβάνουν συχνά απειλές για τη ζωή τους.

Τέλος, ανεξάρτητα από την προέλευση ή την επεξεργασία ορισμένων εικόνων, η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα παραμένει αδιαμφισβήτητη. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ και δεκάδες ΜΚΟ, ο πληθυσμός αντιμετωπίζει σοβαρή επισιτιστική κρίση, και οι διεθνείς αντιδράσεις εντείνονται.

Η δύναμη της εικόνας είναι τεράστια. Μπορεί να ευαισθητοποιήσει, αλλά και να παραπλανήσει. Ο διάλογος που άνοιξαν οι Bild και Süddeutsche Zeitung υπογραμμίζει την ανάγκη για κριτική προσέγγιση της οπτικής πληροφορίας, ειδικά σε πολεμικά περιβάλλοντα όπου η αλήθεια είναι πάντα το πρώτο θύμα.

(Πηγές: Bild, Süddeutsche Zeitung)