«Αντίο Τραμπ, γεια σου Ασία» - Θα λειτουργήσει η νέα εμπορική στρατηγική της ΕΕ;

Η Ευρώπη έχει βαρεθεί τις εμπορικές απειλές του Ντόναλντ Τραμπ και εξετάζει μια αρκετά τολμηρή κίνηση κοιτώντας προς την ανατολή αντί για τη δύση, ώστε να βρει εταίρους που θέλουν να παίξουν σύμφωνα με τους κανόνες.

Οι μονομερείς και αυθαίρετοι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ - οι οποίοι θα μπορούσαν να φτάσουν έως και 50% από τις 9 Ιουλίου εάν οι διαπραγματευτές της ΕΕ και των ΗΠΑ δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε εμπορική συμφωνία - έχουν δοκιμάσει την υπομονή και την αποφασιστικότητα της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η απάντησή της; Να συνεργαστεί με την CPTPP, μια εμπορική ομάδα με επίκεντρο τον Ειρηνικό που περιλαμβάνει χώρες όπως η Ιαπωνία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και το Μεξικό.

Μεταξύ τους, οι 39 χώρες της ΕΕ και η Ολοκληρωμένη και Προοδευτική Συμφωνία για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση (CPTPP) αντιπροσωπεύουν το 30% του παγκόσμιου εμπορίου. Ο σχηματισμός ενός συνασπισμού των προθύμων θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ένα πρώτο βήμα προς την αναδιάρθρωση της διεθνούς εμπορικής τάξης και την αποφυγή της θεσμικής παράλυσης που μαστίζει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Σε μια ομιλία προς τους ηγέτες της ΕΕ, η φον ντερ Λάιεν μετέτρεψε τα προηγούμενα σχόλια για πιθανή συνεργασία με την CPTPP σε πραγματικότητα. Η νέα ομάδα θα επανασχεδιάσει τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου, είπε, μεταρρυθμίζοντας ή ίσως ακόμη και αντικαθιστώντας τους.

Ένα τέτοιο σχέδιο θα «έδειχνε στον κόσμο ότι το ελεύθερο εμπόριο με μεγάλο αριθμό χωρών είναι δυνατό όταν βασίζεται σε κανόνες», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν μετά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ την προηγούμενη Πέμπτη. «Πρόκειται για ένα έργο στο οποίο νομίζω ότι θα πρέπει πραγματικά να συμμετάσχουμε, επειδή η CPTPP και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ισχυρές».

Αλλά πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει ο σχηματισμός ενός τέτοιου συνασπισμού πρόθυμων;

Μια ιδέα θα ήταν να δοθεί μια δέσμευση για την τήρηση των καθιερωμένων κανόνων του παγκόσμιου εμπορίου, δήλωσαν οι βετεράνοι διαπραγματευτές Tim Groser, Steve Verheul και John Clarke σε αποκλειστικό σχόλιο που κοινοποιήθηκε στο politico.

Ο Groser, πρώην υπουργός εμπορίου της Νέας Ζηλανδίας, ο Verheul, πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής εμπορίου του Καναδά και ο Clarke, μέχρι πρόσφατα ανώτερος διαπραγματευτής εμπορίου της ΕΕ, δήλωσαν ότι οι 39 χώρες της ΕΕ και της CPTPP θα πρέπει, σε πρώτο βήμα, να δεσμευτούν σε μια «Συμφωνία Αναστολής» για να διατηρήσουν τις αγορές τους ανοιχτές.

«Αυτή η συμφωνία μπορεί να στείλει ένα τεράστιο μήνυμα στην Ουάσιγκτον ότι ένα πολύ σημαντικό μέρος της παγκόσμιας οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των παραδοσιακά στενότερων εταίρων των Ηνωμένων Πολιτειών, παραμένει προσηλωμένο στο σύστημα που βασίζεται σε κανόνες», δήλωσαν.

Οι ΗΠΑ είχαν την ευκαιρία να ενταχθούν στην CPTPP, παλαιότερα γνωστή ως Trans-Pacific Partnership, κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπαράκ Ομπάμα. Αλλά ο Τραμπ αποσύρθηκε το 2017, αφού ανέλαβε τα καθήκοντά του για πρώτη φορά, προτού η συμφωνία οριστικοποιηθεί.

Όταν ρωτήθηκε την Πέμπτη αν οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν στη νέα πρωτοβουλία μεταξύ της ΕΕ και της CPTPP, η φον ντερ Λάιεν απάντησε: «Από όσο καταλαβαίνω, οι Αμερικανοί αποχώρησαν σε ένα συγκεκριμένο σημείο». Πρόσθεσε ότι εναπόκειται στα δύο μπλοκ να αποφασίσουν αν θέλουν να τους επιτρέψουν να συμμετάσχουν.

Ο Ignacio García Bercero, πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το εμπόριο, πιστεύει ότι η πιθανή συνεργασία δεν θα πρέπει να κλείσει την πόρτα στους Αμερικανούς προς το παρόν, ούτε θα πρέπει να θεωρηθεί ως κίνηση για να αντιπαρατεθεί ο Τραμπ.

Ωστόσο, «αν οι ΗΠΑ δεν είναι έτοιμες να συμμετάσχουν επειδή δεν πιστεύουν ότι η λύση σε αυτά τα προβλήματα είναι οι κανόνες, οι υπόλοιποι θα πρέπει να προχωρήσουν χωρίς τις ΗΠΑ».

Το Ηνωμένο Βασίλειο ηγήθηκε επίσης των προσπαθειών ως νεότερο μέλος της CPTPP για να καλωσορίσει την προσπάθεια της ΕΕ να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ των δύο πιθανών εταίρων.

«Έχω μιλήσει με τους ηγέτες στην Ιαπωνία, στη Σιγκαπούρη, στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, στον Καναδά, για το πώς εμείς, το Ηνωμένο Βασίλειο, μπορούμε να κάνουμε εμπόριο με έναν ευκολότερο και καλύτερο τρόπο μαζί τους», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ την Πέμπτη κατά την παρουσίαση της πρώτης Εμπορικής Στρατηγικής του Ηνωμένου Βασιλείου από την εποχή του Brexit.

Αυτές οι χώρες είναι όλες μέλη του μπλοκ Ασίας-Ειρηνικού, στο οποίο το Ηνωμένο Βασίλειο εντάχθηκε τον Δεκέμβριο.

Η κυβέρνηση Στάρμερ ήταν ανοιχτή στην ιδέα της συνεργασίας μεταξύ του μπλοκ και της ΕΕ. «Πιστεύω ότι είναι ένα δύσκολο περιβάλλον, αλλά υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες αν είμαστε ευέλικτοι σε αυτό, αν κατανοήσουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε και προηγηθούμε των εξελίξεων», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

Εάν η ΕΕ και η CPTPP μπορέσουν να συνεργαστούν, αυτό θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για την αντιμετώπιση των εμπορικών προκλήσεων που έχουν συσσωρευτεί από την ίδρυση του ΠΟΕ πριν από 30 χρόνια - αλλά τις οποίες δεν έχει καταφέρει να επιλύσει.

«Αυτό πρέπει να ξεκινήσει εκτός Γενεύης με μια ομάδα χωρών που μπορούν να κινηθούν πιο αποφασιστικά», υποστήριξαν οι Groser, Verheul και Clarke. «Μεσοπρόθεσμα, υποστηρίζουμε ότι αυτή η ομάδα θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο εστίασης για την ανάπτυξη νέων κανόνων και δεσμεύσεων για ένα εμπορικό σύστημα που μπορεί να προσφέρει συνεχή ανάπτυξη και ευημερία στους λαούς τους».

Η φον ντερ Λάιεν ήδη φλερτάρει με τους ηγέτες των χωρών της CPTPP, εκδίδοντας κοινή δήλωση με τον πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας, Christopher Luxon, μετά τη συνάντησή τους αυτή την εβδομάδα, στην οποία και οι δύο υποστήριξαν την έναρξη διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της CPTPP «το συντομότερο δυνατό».

Μια συνάντηση σε υπουργικό επίπεδο έχει προγραμματιστεί τον Ιούλιο, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο της ΕΕ. «Για να είμαστε σαφείς, η ΕΕ δεν συμμετέχει [στην CPTPP] ως τέτοια, αλλά χτίζουμε γέφυρες μεταξύ των δύο μπλοκ», δήλωσε ο αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας όπως συνηθίζεται στις Βρυξέλλες, πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.

Με πληροφορίες από politico