Στενά του Ορμούζ: Η σημαντικότερη πετρελαϊκή αρτηρία του κόσμου στο Ιράν
Το Ισραήλ εξαπέλυσε επιθέσεις κατά του Ιράνστις 13 Ιουνίου, δηλώνοντας ότι στόχος του ήταν πυρηνικές εγκαταστάσεις, εργοστάσια βαλλιστικών πυραύλων και στρατιωτικοί διοικητές, στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας επιχείρησης με σκοπό να εμποδίσει την Τεχεράνη να κατασκευάσει ατομικό όπλο.
Το Ιράν, το οποίο αρνείται ότι έχει τέτοιες προθέσεις, έχει απειλήσει στο παρελθόν ότι θα κλείσει το στενό του Ορμούζ για την κυκλοφορία, ως αντίποινα στις πιέσεις της Δύσης. Εμπειρογνώμονες έχουν δηλώσει ότι οποιοδήποτε κλείσιμο του στενού θα μπορούσε να περιορίσει το εμπόριο και να επηρεάσει τις τιμές του
Ακολουθούν λεπτομέρειες σχετικά με το στενό:
Το στενό βρίσκεται μεταξύ του Ομάν και του Ιράν και συνδέει τον Κόλπο του Περσικού Κόλπου στα βόρεια με τον Κόλπο του Ομάν στα νότια και την Αραβική Θάλασσα πέρα από αυτόν. Έχει πλάτος 21 μίλια (33 χλμ.) στο στενότερο σημείο του, με τη ναυτιλιακή οδό να έχει πλάτος μόλις 2 μίλια (3 χλμ.) σε κάθε κατεύθυνση.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ;
Περίπου το ένα πέμπτο της συνολικής κατανάλωσης πετρελαίου στον κόσμο διέρχεται από το στενό. Μεταξύ των αρχών του 2022 και του περασμένου μήνα, περίπου 17,8 εκατομμύρια έως 20,8 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου, συμπυκνώματος και καυσίμων διέρχονταν καθημερινά από το στενό, σύμφωνα με στοιχεία της Vortexa.
Τα μέλη του ΟΠΕΚ, Σαουδική Αραβία, Ιράν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κουβέιτ και Ιράκ, εξάγουν το μεγαλύτερο μέρος του αργού πετρελαίου τους μέσω του στενού, κυρίως προς την Ασία.
Τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία έχουν προσπαθήσει να βρουν άλλες διαδρομές για να παρακάμψουν το στενό.
Περίπου 2,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από αχρησιμοποίητη χωρητικότητα των υφιστάμενων αγωγών των ΗΑΕ και της Σαουδικής Αραβίας θα μπορούσαν να διατεθούν για την παράκαμψη του Ορμούζ, σύμφωνα με την Αμερικανική Υπηρεσία Ενέργειας τον Ιούνιο του
Το Κατάρ, ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο, μεταφέρει σχεδόν το σύνολο του ΥΦΑ του μέσω του στενού. Το Ιράν απειλεί εδώ και χρόνια να αποκλείσει το στενό, αλλά δεν έχει ποτέ προχωρήσει σε αυτή την ενέργεια.
Η Πέμπτη Στόλος των ΗΠΑ, με βάση το Μπαχρέιν, έχει αναλάβει την προστασία της εμπορικής ναυτιλίας στην περιοχή.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΕΝΤΑΣΕΩΝ
Το 1973, οι παραγωγοί, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, επέβαλαν εμπάργκο πετρελαίου στους δυτικούς υποστηρικτές του Ισραήλ στον πόλεμο του με την Αίγυπτο.
Ενώ οι δυτικές χώρες ήταν οι κύριοι αγοραστές του αργού πετρελαίου που παρήγαγαν οι αραβικές χώρες εκείνη την εποχή, σήμερα η Ασία είναι ο κύριος αγοραστής του αργού πετρελαίου του ΟΠΕΚ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπερδιπλασίασαν την παραγωγή υγρών πετρελαίου τις τελευταίες δύο δεκαετίες και μετατράπηκαν από τον μεγαλύτερο εισαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο σε έναν από τους κορυφαίους εξαγωγείς.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ (1980-1988), οι δύο πλευρές προσπάθησαν να διαταράξουν τις εξαγωγές της άλλης σε αυτό που ονομάστηκε «Πόλεμος των Δεξαμενόπλοιων».
Τον Ιούλιο του 1988, ένα πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ κατέρριψε ένα ιρανικό αεροσκάφος, σκοτώνοντας και τους 290 επιβαίνοντες, σε ένα περιστατικό που η Ουάσιγκτον χαρακτήρισε ατύχημα και η Τεχεράνη σκόπιμη επίθεση.
Τον Ιανουάριο του 2012, το Ιράν απείλησε να αποκλείσει το στενό ως αντίποινα για τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις. Τον Μάιο του 2019, τέσσερα πλοία - μεταξύ των οποίων δύο σαουδικά πετρελαιοφόρα - δέχθηκαν επίθεση ανοικτά των ακτών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, έξω από το Στενό του Ορμούζ.
Τον Ιούλιο του 2021, ένα πετρελαιοφόρο υπό ισραηλινή διαχείριση δέχτηκε επίθεση ανοικτά των ακτών του Ομάν, με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο μελών του πληρώματος. Το Ισραήλ κατηγόρησε το Ιράν για το περιστατικό, το οποίο το Ιράν αρνήθηκε.
Τρία πλοία, δύο το 2023 και ένα το 2024, καταλήφθηκαν από το Ιράν κοντά ή εντός του Στενού του Ορμούζ.
Στις 17 Ιουνίου 2025, δύο πετρελαιοφόρα συγκρούστηκαν και πήραν φωτιά κοντά στο Στενό του Ορμούζ, όπου οι ηλεκτρονικές παρεμβολές έχουν αυξηθεί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, αλλά δεν αναφέρθηκαν τραυματίες μεταξύ των μελών του πληρώματος ούτε διαρροές.
34°
