Πόση ζημιά έχουν προκαλέσει οι ισραηλινές επιθέσεις στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν;
Το Ισραήλ πραγματοποίησε εκτεταμένες στρατιωτικές επιθέσεις κατά του Ιράν, χτυπώντας στόχους που περιλαμβάνουν μερικές από τις πιο σημαντικές πυρηνικές εγκαταστάσεις της χώρας.
Ακολουθεί μια σύνοψη του Reuters των γνωστών στοιχείων σχετικά με τις ζημίες που προκλήθηκαν στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, με βάση τα στοιχεία της τελευταίας τριμηνιαίας έκθεσης της Επιτροπής Ελέγχου Πυρηνικών Όπλων του ΟΗΕ, που δημοσιεύθηκε στις 31 Μαΐου.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο σε καθαρότητα έως και 60%. Αυτό θα μπορούσε εύκολα να εξευγενιστεί περαιτέρω σε περίπου 90%, που είναι βαθμός καθαρότητας κατάλληλος για όπλα.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας, ο οποίος επιθεωρεί τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων εμπλουτισμού, δηλώνει ότι αυτό αποτελεί «σοβαρό λόγο ανησυχίας», καθώς καμία άλλη χώρα δεν έχει εμπλουτίσει ουράνιο σε τέτοιο βαθμό χωρίς να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα. Οι δυτικές δυνάμεις δηλώνουν ότι δεν υπάρχει πολιτικός λόγος για εμπλουτισμό σε τέτοιο βαθμό.
Το Ιράν αρνείται ότι επιδιώκει την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Επικαλείται το δικαίωμά του στην πυρηνική τεχνολογία για ειρηνικούς σκοπούς, συμπεριλαμβανομένου του εμπλουτισμού, ως συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων.
Μια τεράστια υπόγεια εγκατάσταση σχεδιασμένη να φιλοξενήσει 50.0000 φυγοκεντρικούς διαχωριστές, τις μηχανές που εμπλουτίζουν το ουράνιο.
Εδώ και καιρό υπάρχουν εικασίες μεταξύ στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων σχετικά με το αν οι ισραηλινές αεροπορικές επιθέσεις θα μπορούσαν να καταστρέψουν την εγκατάσταση, δεδομένου ότι βρίσκεται σε βάθος αρκετών ορόφων κάτω από τη γη.
Εκεί έχουν εγκατασταθεί περίπου 17.000 φυγοκεντρωτές, εκ των οποίων περίπου 13.500 λειτουργούσαν κατά την τελευταία καταμέτρηση, εμπλουτίζοντας ουράνιο έως και 5%.
Η υποδομή ηλεκτρικής ενέργειας στο Νατάνζ καταστράφηκε, δήλωσε ο επικεφαλής της ΔΟΑΕ Ραφαέλ Γκρόσι στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την Παρασκευή, συγκεκριμένα ένας υποσταθμός ηλεκτρικής ενέργειας, το κύριο κτίριο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας έκτακτης ανάγκης και οι εφεδρικές γεννήτριες.
Αν και δεν υπήρχαν ενδείξεις φυσικής επίθεσης στην υπόγεια αίθουσα που περιείχε το FEP, «η απώλεια ρεύματος... μπορεί να έχει προκαλέσει ζημιά στους φυγοκεντρωτές που βρίσκονται εκεί», είπε.
Ο Γκρόσι επικαλέστηκε «πληροφορίες που διαθέτει η ΔΟΑΕ», χωρίς να τις προσδιορίσει. Αν και το Ιράν έχει παράσχει ορισμένες πληροφορίες στον οργανισμό, η ΔΟΑΕ χρησιμοποιεί γενικά εκτενώς δορυφορικές εικόνες.
* Το πιλοτικό εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμων (PFEP) στο Νατάνζ (καταστράφηκε)
Η μικρότερη και, καθώς είναι υπεράνω του εδάφους, η πιο ευάλωτη από τις τρεις εγκαταστάσεις εμπλουτισμού. Μακροχρόνιο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης, χρησιμοποιούσε λιγότερους φυγοκεντρωτές από τις άλλες εγκαταστάσεις, οι οποίοι συχνά συνδέονταν σε μικρότερες ομάδες μηχανημάτων γνωστές ως «καταρράκτες».
Ωστόσο, διέθετε δύο διασυνδεδεμένους καταρράκτες πλήρους μεγέθους με έως 164 προηγμένους φυγοκεντρωτές ο καθένας, που εμπλούτιζαν ουράνιο έως και 60 %. Εκτός από αυτό, στο PFEP λειτουργούσαν μόνο έως 201 φυγοκέντρες που εμπλούτιζαν έως 2%.
Το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών έρευνας και ανάπτυξης που αποδίδονταν στο PFEP είχε πρόσφατα μεταφερθεί υπόγεια στο FEP, όπου περισσότερες από 1.000 προηγμένες φυγοκέντρες εμπλούτιζαν έως 5%. Το PFEP καταστράφηκε κατά την ισραηλινή επίθεση, δήλωσε ο Γκρόσι.
* Το εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμων Fordow (χωρίς ορατές ζημιές)
Ο πιο βαθιά θαμμένος χώρος εμπλουτισμού του Ιράν, σκαμμένος σε ένα βουνό, δεν υπέστη ορατές ζημιές, επανέλαβε ο Γκρόσι τη Δευτέρα.
Αν και διαθέτει μόνο περίπου 2.000 φυγοκεντρωτές σε λειτουργία, παράγει το μεγαλύτερο μέρος του εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν σε ποσοστό έως 60%, χρησιμοποιώντας περίπου τον ίδιο αριθμό φυγοκεντρωτών με το PFEP, επειδή τροφοδοτεί με εμπλουτισμένο ουράνιο σε ποσοστό έως 20% σε αυτές τις κασκάδες, σε σύγκριση με 5% στο PFEP.
Ως εκ τούτου, το Fordow παρήγαγε 166,6 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου έως και 60% το τελευταίο τρίμηνο. Σύμφωνα με ένα κριτήριο της ΔΟΑΕ, αυτό αρκεί, κατ' αρχήν, εάν εμπλουτιστεί περαιτέρω, για λίγο λιγότερο από τέσσερα πυρηνικά όπλα, σε σύγκριση με τα 19,2 κιλά του PFEP, που αντιστοιχούν σε λιγότερο από το μισό μιας βόμβας.
ΆΛΛΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Οι ισραηλινές επιθέσεις κατέστρεψαν τέσσερα κτίρια στο πυρηνικό συγκρότημα στο Ισφαχάν, σύμφωνα με την IAEA, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης μετατροπής ουρανίου (UCF) και εγκαταστάσεων όπου διεξάγονταν εργασίες με μεταλλικό ουράνιο.
Αν και έχει και άλλες χρήσεις, η εξειδίκευση στην τεχνολογία του μεταλλικού ουρανίου αποτελεί σημαντικό βήμα για την κατασκευή του πυρήνα ενός πυρηνικού όπλου. Αν το Ιράν προσπαθούσε να κατασκευάσει πυρηνικό όπλο, θα χρειαζόταν να μετατρέψει ουράνιο κατάλληλο για όπλα σε μεταλλικό ουράνιο.
Η μετατροπή του ουρανίου είναι η διαδικασία με την οποία το «κίτρινο κέικ» ουρανίου μετατρέπεται σε εξαφθοριούχο ουράνιο, την πρώτη ύλη για τους φυγοκεντρωτές, ώστε να μπορεί να εμπλουτιστεί. Εάν το UCF τεθεί εκτός λειτουργίας, το Ιράν θα εξαντλήσει τελικά το ουράνιο που διαθέτει για εμπλουτισμό, εκτός εάν βρει εξωτερική πηγή εξαφθοριούχου ουρανίου.
ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΟΥΡΑΝΙΟΥ
Το Ιράν διαθέτει μεγάλα αποθέματα ουρανίου εμπλουτισμένου σε διάφορα επίπεδα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΔΟΑΕ, στις 17 Μαΐου το Ιράν διέθετε επαρκή ποσότητα ουρανίου εμπλουτισμένου έως και 60% για την κατασκευή εννέα πυρηνικών όπλων.
Σε χαμηλότερα επίπεδα εμπλουτισμού, διαθέτει αρκετό για περισσότερες βόμβες, αν και θα χρειαστεί περισσότερη προσπάθεια: αρκετό εμπλουτισμένο έως 20% για δύο ακόμη και αρκετό εμπλουτισμένο έως 5% για 11 ακόμη.
Μεγάλο μέρος των αποθεμάτων του Ιράν σε ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού αποθηκεύεται στην Ισφαχάν υπό τη σφραγίδα της ΔΟΑΕ, σύμφωνα με αξιωματούχους. Η ΔΟΑΕ δεν αναφέρει πού αποθηκεύεται, ούτε έχει δηλώσει εάν επηρεάστηκε από τις επιθέσεις.
14°
