Τραμπ: Επιτρέπεται να δεχτεί ένα πολυτελές αεροσκάφος αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων;
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η κυβέρνησή του επιθυμεί να δεχτεί ένα αεροσκάφος αξίας περίπου 400 εκατομμυρίων δολαρίων (303 εκατομμύρια λίρες) ως δώρο από το Κατάρ, χαρακτηρίζοντάς το «μεγάλη χειρονομία» που θα ήταν «ανόητο» να απορρίψει.
Η ενδεχόμενη κίνηση έχει χαρακτηριστεί «εξωφρενικά παράνομη» από ορισμένα μέλη του αντίπαλου Δημοκρατικού Κόμματος – κάτι που αρνείται ο Λευκός Οίκος – και έχει προκαλέσει κριτική από ορισμένους υποστηρικτές του Τραμπ.
Το ίδιο το Κατάρ δήλωσε νωρίτερα ότι οι αναφορές σχετικά με το αεροσκάφος είναι «ανακριβείς» και ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται. Η είδηση έρχεται την ώρα που ο Τραμπ επισκέπτεται διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής, μεταξύ των οποίων και το Κατάρ.
Το BBC Verify διερεύνησε τη νομιμότητα της αποδοχής δώρων από προέδρους.
Τι γνωρίζουμε για το αεροσκάφος;
Την Κυριακή, αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η κυβέρνηση Τραμπ ετοιμαζόταν να δεχτεί ένα jumbo jet της Boeing από την βασιλική οικογένεια του Κατάρ, αναφέροντας ότι το αεροσκάφος θα ανακαινιζόταν και θα χρησιμοποιούνταν προσωρινά ως Air Force One, το όνομα του αεροσκάφους που χρησιμοποιούν οι πρόεδροι.
Ο Τραμπ δημοσίευσε αργότερα στο Truth Social: «Το Υπουργείο Άμυνας λαμβάνει δωρεάν ένα αεροσκάφος 747 για να αντικαταστήσει προσωρινά το 40ετές Air Force One, σε μια πολύ δημόσια και διαφανή συναλλαγή».
Όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους, ο Τραμπ είπε: «Είναι μια υπέροχη χειρονομία από το Κατάρ. Το εκτιμώ πολύ. Δεν θα ήμουν ποτέ αυτός που θα αρνηθεί μια τέτοια προσφορά».
Τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ δήλωσε ότι «δεν είναι ευχαριστημένος με την Boeing» για τις καθυστερήσεις στην παράδοση δύο νέων αεροσκαφών Air Force One που αναμένει να παραλάβει απευθείας από την εταιρεία. Πρόσθεσε ότι ο Λευκός Οίκος θα μπορούσε αντ' αυτού «να αγοράσει ένα αεροσκάφος ή να προμηθευτεί ένα αεροσκάφος ή κάτι άλλο».
Το αεροσκάφος του Κατάρ φωτογραφήθηκε στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα τον Φεβρουάριο, όπου το επιθεώρησε ο Τραμπ. Σύμφωνα με το έγγραφο με τις προδιαγραφές του από το 2015, διαθέτει τρία υπνοδωμάτια, ένα ιδιωτικό σαλόνι και ένα γραφείο.
Ένας αξιωματούχος του Κατάρ δήλωσε στο CNN ότι το αεροσκάφος θα δοθεί από το υπουργείο Άμυνας του Κατάρ στο Πεντάγωνο και θα τροποποιηθεί ώστε να πληροί τα πρότυπα ασφάλειας και προστασίας του Air Force One.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η διαδικασία αυτή θα διαρκέσει χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι το αεροσκάφος ενδέχεται να μην είναι έτοιμο για χρήση μέχρι το τέλος της θητείας του Τραμπ.
Ωστόσο, η κίνηση αυτή προκάλεσε κριτική από τους Δημοκρατικούς, αλλά και από ορισμένους μακροχρόνιους υποστηρικτές του Τραμπ, μεταξύ των οποίων και η Λόρα Λούμερ, η οποία δήλωσε: «Αν αυτό είναι αλήθεια, θα είναι πραγματικά ένα στίγμα για την κυβέρνηση».
Είναι νόμιμο το δώρο;
Αρκετοί ανώτεροι Δημοκρατικοί ισχυρίστηκαν ότι η αποδοχή του δώρου θα ήταν παράνομη.
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Άνταμ Σιφ ανέφερε ένα απόσπασμα του Συντάγματος των ΗΠΑ που αναφέρει ότι κανένας εκλεγμένος αξιωματούχος δεν μπορεί να δεχτεί «οποιοδήποτε δώρο... οποιουδήποτε είδους» από τον ηγέτη ενός ξένου κράτους χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου.
Ο Φρανκ Κογκλιάνο, καθηγητής αμερικανικής ιστορίας και συνταγματικός εμπειρογνώμονας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, λέει ότι αυτή η ρήτρα «αποσκοπούσε στην πρόληψη της δωροδοκίας για την επηρεασμό της κυβέρνησης».
«Σίγουρα πρόκειται για παραβίαση του Συντάγματος και δεν έχουμε ξαναδεί δώρο τέτοιας κλίμακας ή φύσης», λέει ο καθηγητής Άντριου Μοράν, συνταγματικός εμπειρογνώμονας στο London Metropolitan University.
Ο Κογκρέσος έχει ψηφίσει μια σειρά άλλων νόμων σχετικά με την αποδοχή ξένων δώρων, όπως ο Νόμος περί Ξένων Δώρων και Διακρίσεων του 1966, ο οποίος ορίζει ότι απαιτείται η συγκατάθεση του Κογκρέσου για την αποδοχή ξένων δώρων που υπερβαίνουν μια ορισμένη αξία.
Αν και ο Τραμπ ανέφερε ότι το αεροσκάφος θα καταλήξει στην «βιβλιοθήκη» του, οι ειδικοί υποθέτουν ότι εννοεί στην πραγματικότητα το μουσείο που έχει ιδρύσει.
Οι πρώην πρόεδροι έχουν συνήθως μια βιβλιοθήκη που στεγάζει το αρχείο των εγγράφων τους και ένα μουσείο - που συνήθως χρηματοδοτείται από ιδιωτικές δωρεές - γεμάτο αναμνηστικά και ανοιχτό στο κοινό.
Εμπειρογνώμονες με τους οποίους μίλησε το BBC Verify δήλωσαν ότι το γεγονός ότι το αεροπλάνο θα μπορούσε να δοθεί στην κυβέρνηση - και όχι απευθείας στον πρόεδρο - πριν μεταφερθεί στο μουσείο του, ενδέχεται να μην παρακάμπτει την πιθανή παραβίαση του Συντάγματος.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει συντάξει ένα υπόμνημα στο οποίο εξηγεί τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι η αποδοχή του αεροσκάφους είναι επιτρεπτή, αν και αυτό δεν έχει δημοσιοποιηθεί.
Όταν ρωτήθηκε για τη νομιμότητα της συμφωνίας, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου απάντησε: «Οι νομικές λεπτομέρειες εξακολουθούν να επεξεργάζονται, αλλά φυσικά, κάθε δωρεά προς την κυβέρνηση γίνεται πάντα σε πλήρη συμμόρφωση με το νόμο».
14°
