Ρουάντα: Τύμπανα πολέμου με το Κονγκό - Επιστρέφει ο εφιάλτης του 1998
Μαχητές της υποστηριζόμενης από τη Ρουάνταομάδας ανταρτών M23 στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ισχυρίζονται ότι κατέλαβαν την ανατολική πόλη Γκόμα, μετά από μια αστραπιαία προέλαση τις τελευταίες εβδομάδες που ανάγκασε χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, κινδυνεύοντας να αναζωπυρώσει έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο.
Το πρωί της Δευτέρας δεν ήταν σαφές πόσο μεγάλο μέρος της Γκόμα, της πρωτεύουσας της πολιτείας Βόρειο Κίβου στην ανατολική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ελέγχονταν από τους αντάρτες, αλλά μάρτυρες στην πόλη δήλωσαν ότι στο κέντρο της πόλης διακρίνονταν μαχητές των ανταρτών. Οι κάτοικοι δήλωσαν ότι ακούγονταν πυροβολισμοί κοντά στο αεροδρόμιο, στο κέντρο της πόλης και κοντά στα σύνορα με τη Ρουάντα.
Οι αντάρτες είχαν διατάξει τους κυβερνητικούς στρατιώτες να παραδοθούν και 100 στρατιώτες του Κονγκό παρέδωσαν τα όπλα τους στα στρατεύματα της Ουρουγουάης που συμμετέχουν στην ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ. Το προσωπικό και οι οικογένειές τους απομακρύνονταν το πρωί της Δευτέρας από τα σύνορα προς τη Ρουάντα, όπου τους περίμεναν 10 λεωφορεία για να τους παραλάβουν.
Τα ανατολικά σύνορα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό βρίθουν από φέουδα ανταρτών και πολιτοφυλακών που προέρχονται από δύο περιφερειακούς πολέμους μετά τη γενοκτονία της Ρουάντα το 1994, όταν οι εξτρεμιστές Χούτου δολοφόνησαν σχεδόν 1 εκατομμύριο Τούτσι και μετριοπαθείς Χούτου. Το M23 είναι το τελευταίο σε μια μακρά σειρά επαναστατικών κινημάτων υπό την ηγεσία των Τούτσι.
Την Κυριακή, ο ειδικός αντιπρόσωπος του ΟΗΕ Μπιντού Κεϊτά δήλωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι παρά την υποστήριξη των ειρηνευτικών δυνάμεων προς τις ένοπλες δυνάμεις του Κονγκό, οι δυνάμεις του M23 και της Ρουάντα είχαν εισέλθει στη συνοικία Munigi στα περίχωρα της Γκόμα, «προκαλώντας μαζικό πανικό».
Η M23 λέει ότι προστατεύει τον πληθυσμό Τούτσι στo Koνγκό. Οι αντάρτες κατέλαβαν για λίγο την Γκόμα το 2012, αλλά αποσύρθηκαν αφού οι διεθνείς δωρητές διέκοψαν τη βοήθεια προς τη Ρουάντα λόγω της υποστήριξής της προς την ομάδα. Η επίθεση της M23 κινδυνεύει να επιδεινώσει μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις στον κόσμο. Περισσότερο από το ένα τρίτο του πληθυσμού της πολιτείας του Βόρειου Κίβου είναι εκτοπισμένοι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Το M23, ή Κίνημα 23ης Μαρτίου, είναι μία από τις περισσότερες από 100 ένοπλες ομάδες που πολεμούν τις δυνάμεις του Κονγκό στην πλούσια σε ορυκτά χώρα. Έχει παρουσία στην επαρχία Βόρειο Κίβου σε περιοχές που συνορεύουν με τη Ρουάντα και την Ουγκάντα και διαθέτει περισσότερους από 8.000 μαχητές, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Πήρε το όνομά της από την ημερομηνία που υπογράφηκε το 2009 η συμφωνία μεταξύ του Εθνικού Κογκρέσου για την Άμυνα του Λαού (CNDP), μιας αντάρτικης ομάδας υπό την ηγεσία των Τούτσι, και της κυβέρνησης του Κονγκό για τον τερματισμό της εξέγερσης υπό την ηγεσία των Τούτσι στην ανατολική ΛΔΚ.
Η M23 δημιουργήθηκε το 2012 μετά την εξέγερση πρώην στρατιωτών κατά της κυβέρνησης του Κονγκό, κατηγορώντας την ότι δεν εφάρμοσε τη συμφωνία του 2009 με την ενσωμάτωση μαχητών Τούτσι στον στρατό, την προστασία των μειονοτήτων και την ομοιόμορφη κατανομή των πόρων.
Λέει ότι στόχος του είναι να διασφαλίσει τα συμφέροντα των Τούτσι του Κονγκό και άλλων μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας τους από τις ομάδες ανταρτών Χούτου που διέφυγαν στη ΛΔΚ μετά τη συμμετοχή τους στη γενοκτονία του 1994 που είχε ως στόχο τους Τούτσι.
Το 2012, η πολιτοφυλακή σημείωσε σημαντικά εδαφικά κέρδη στην ανατολική ΛΔΚ, συμπεριλαμβανομένης της σύντομης κατάληψης της Γκόμα πριν αποσυρθεί 10 ημέρες αργότερα μετά από συμφωνία που επετεύχθη με τη μεσολάβηση γειτονικών κρατών. Σε μια αναζωπύρωση που ξεκίνησε το 2022, η ομάδα εξαπέλυσε επίθεση στο Βόρειο Κίβου εναντίον των ενόπλων δυνάμεων της ΛΔΚ και της αποστολής του ΟΗΕ στη χώρα. Η Μ23 πήρε τον έλεγχο της Ρουμπάγια, μιας πόλης-κλειδί για την εξόρυξη κολτάνου, πέρυσι. Εισπράττει 800.000 δολάρια (644.800 λίρες) μηνιαίως από φόρους στην παραγωγή και το εμπόριο του ορυκτού, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Αυτόν τον μήνα, η ομάδα των ανταρτών σημείωσε περαιτέρω εδαφικά κέρδη, καταλαμβάνοντας τις πόλεις Κατάλε, Μασίσι, Μινόβα και Σάκε, και τώρα την πόλη Γκόμα.
Πώς εμπλέκεται η Ρουάντα στη σύγκρουση στην ανατολική ΛΔΚ;
Η ΛΔΚ, ο ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και άλλες χώρες κατηγορούν τη γειτονική Ρουάντα ότι υποστηρίζει την M23, κάτι που η Ρουάντα αρνείται. Το 2022, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ ανέφερε σε έκθεσή της ότι είχε «αδιάσειστα στοιχεία» ότι στρατιώτες της Ρουάντα συνεργάζονταν με την M23. Τον περασμένο Ιούλιο, εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ ανέφεραν σε έκθεσή τους ότι 3.000 έως 4.000 κυβερνητικές δυνάμεις της Ρουάντα επιχειρούσαν με την M23 στην ανατολική ΛΔΚ.
Ποιος βοηθά τις δυνάμεις του Κονγκό στην ανατολική ΛΔΚ;
Υπάρχουν περίπου 11.000 κυανόκρανοι στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, οι περισσότεροι από αυτούς στα ανατολικά της χώρας, στο πλαίσιο της Αποστολής Σταθεροποίησης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ή Monusco. Η Αποστολή της Κοινότητας Ανάπτυξης της Νότιας Αφρικής στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ή SAMIDRC, διαθέτει επίσης στρατεύματα στη χώρα.
13°
