Σαν σήμερα: Τσέζαρε Λομπρόζο, ο θεμελιωτής της εγκληματολογίας - Οι μελέτες και η σύνθεση της «εγκληματολογικής ανθρωπολογίας»
Ο κλάδος της εγκληματολογίας αποτελεί πάντα ένα ενδιαφέρον πεδίο προς εξερεύνηση. Μελετά το έγκλημα ως ανθρώπινη συμπεριφορά, αλλά και ως κοινωνικό φαινόμενο και διερευνά τα αίτια, τις συνέπειες και τους τρόπους πρόληψης ή αντιμετώπισής του. Πώς ξεκίνησαν όλα όμως; Ποιος είναι ο θεμελιωτής της εγκληματολογίας και πάνω σε τι έρευνες βασίστηκε η μελέτη αυτής της επιστήμης; Η απάντηση σε αυτές τις δύο ερωτήσεις, έχει ονοματεπώνυμο, Τσέζαρε Λομπρόζο.
Ποιος ήταν ο Τσέζαρε Λομπρόζο, ο θεμελιωτής της εγκληματολογίας
O Τσέζαρε Λομπρόζο, ιταλός πανεπιστημιακός καθηγητής και εγκληματολόγος, έγινε παγκοσμίως γνωστός για τις μελέτες και τις θεωρίες του πάνω στο πεδίο της χαρακτηρολογίας ή, αλλιώς, της σχέσης ανάμεσα στα πνευματικά και στα σωματικά χαρακτηριστικά. Τόνισε τη σημασία της επιστημονικής μελέτης του εγκληματικού μυαλού, η οποία αργότερα έγινε γνωστή ως «εγκληματολογική ανθρωπολογία».
Έτσι ξεκίνησε λεπτομερείς ανθρωπομορφικές μελέτες σε πτώματα και επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στο σχήμα του κρανίου ως ένδειξη ύπαρξης κάποιας ανωμαλίας.
Οι μελέτες του τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν συσχετίσεις μεταξύ των χαρακτηριστικών του κρανίου και των εγκληματικών ιδιοσυγκρασιών. Ο εγκληματίας για το Λομπρόζο είναι περισσότερο «άρρωστος» παρά ένοχος. Ο Λομπρόζο κατέταξε τους εγκληματίες σε τέσσερις κατηγορίες:
τους εκ γενετής, που χαρακτηρίζονται από ανατομικά φυσιολογικά και ψυχολογικά στίγματα,
τους ψυχοπαθείς,
τους από τις περιστάσεις,
τους εγκληματίες από πάθος.
Το σημαντικότερο έργο του, «Ο Εγκληματίας άνθρωπος»
Το κυριότερο έργο του, «Ο Εγκληματίας άνθρωπος», εκδόθηκε το 1876. Στο βιβλίο του (”L'Uomo delinquente»), πρότεινε ότι υπήρχε ξεχωριστή βιολογική κατηγορία ανθρώπων που ήταν επιρρεπείς στην εγκληματικότητα.
Οι άνθρωποι αυτοί παρουσίαζαν «αταβιστικά» (δηλαδή πρωτόγονα) χαρακτηριστικά. Το «αταβιστικό» προέρχεται από τη λέξη «avatus», που στα λατινικά σημαίνει πρόγονος.
Αυτά τα αταβιστικά χαρακτηριστικά, υποστήριξε, υποδήλωναν το γεγονός ότι οι παραβάτες βρίσκονταν σε ένα πιο πρωτόγονο στάδιο εξέλιξης από τους μη παραβάτες- ήταν «γενετικά αναποδογυρισμένοι».
Αυτό υπονοεί ότι η εγκληματικότητα είναι κληρονομική και ότι μπορεί να εντοπιστεί από σωματικά ελαττώματα. Αν η εγκληματικότητα ήταν χαρακτηριστικό που μεταβιβάζεται μέσω κληρονομικότητας, τότε ο εκ γενετής εγκληματίας θα μπορούσε να γίνει αντιληπτός από σωματικά, εξωτερικά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα τα μεγάλα σαγόνια, τα ψηλά ζυγωματικά, η γαμψή μύτη, τα σαρκώδη χείλη κ.ο.κ.
Στο έργο αυτό προχώρησε ακόμα παραπέρα, σε διαχωρισμό των βιολογικών στιγμάτων ανάλογα με το είδος του εγκλήματος (λ.χ. οι δράστες εγκλημάτων κατά της ζωής έχουν κοντόχοντρα χέρια, ενώ οι δράστες κλοπών, απατών και βιασμών έχουν μακριά χέρια).
Η θεωρία αυτή επηρεάστηκε από τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου.
Ο Λομπρόζο εξέτασε περισσότερους από 4.000 παραβάτες (ζωντανούς και νεκρούς) για να εντοπίσει σωματικά σημάδια ενδεικτικά της αταβιστικής μορφής.
Παραδείγματα πραγμάτων που μέτρησε ο Lombroso ήταν το ύψος των ανθρώπων, το βάρος τους, το άνοιγμα των χεριών τους, το μέσο ύψος του σώματός τους όταν κάθονται, το μέγεθος των χεριών, του λαιμού, των μηρών, των ποδιών και των ποδιών τους, το χρώμα των ματιών τους κ.ο.κ.
Σε μια μελέτη 383 νεκρών Ιταλών εγκληματιών και 3839 ζωντανών διαπίστωσε ότι το 40% από αυτούς είχαν αταβιστικά χαρακτηριστικά.
Στην 6η επαυξημένη έκδοση του έργου, αναφέρεται διεξοδικά στις κοινωνικές αιτίες του εγκλήματος σε συνδυασμό με ορισμένες ψυχολογικές εμμονές, καθώς και στο γεγονός ότι η εγκληματικότητα δεν είναι μόνο ένα εκ γενετής χαρακτηριστικό.
8°
