Κάτι έχει αλλάξει. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς κοινωνιολόγος, τουρκολόγος ή εθισμένος στις θεωρίες συνωμοσίας για να αντιληφθεί ότι η αλλαγή που συντελείται στην Τουρκία, αν και υπολανθάνουσα, αρχίζει και γίνεται ορατή. Η θεαματική άνοδος των γυναικών που φορούν μαντήλα, η αύξηση του κόσμου που πηγαίνει στο Τζαμί, αλλά και η μετατροπή του Ταγίπ Ερντογάν σε ένα είδος πολιτικού μεσσία για τις μάζες, δεν αφήνει πολλά περιθώρια εφησυχασμού στους θιασώτες μιας Τουρκίας που κοιτάζει προς την Δύση, χωρίς να έχει καλλυμένο το πρόσωπό της.
Κανείς όμως δεν μπορεί να πει ότι δεν γνώριζε ή ότι δεν έβλεπε τα πράγματα να οδεύουν προς αυτό το σημείο. Ο κοινωνικός και πολιτικός αποκλεισμός, αν δεν αντιμετωπισθούν θεσμικά, μετουσιώνονται σε εύφλεκτο υλικό προς εκμετάλλευση από κάθε είδους λαϊκιστές. Κάποιοι στην Τουρκία άργησαν να καταλάβουν ότι η απαξία στην περιθωριοποίηση δεν οδηγεί μόνο στην πολιτική και κοινωνική της κατάρρευση, αλλά και στον αποσυντονισμό ολόκληρου του οικοδομήματος πάνω στο οποίο έχει στηριχθεί η χώρα. H πλειοψηφία στην Τουρκία έχει αρχίσει να θεωρεί τη θρησκεία το μοναδικό όχημα αυτο-προσδιορισμού και κοινωνικής ανέλιξης σε ένα σύστημα που αρχίζει να κατασκευάζεται, και δημιουργεί την δική του ισχυρή νομεκλαντούρα στην οικονομία, με επιχειρήσεις στον πολιτισμό, με καλούς δημοσιογράφους και συγγραφείς· και στην πολιτική με την κυριαρχία του πολιτικού άνδρα Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός, μετά τη σαρωτική νίκη στο δημοψήφισμα για την αλλαγή του Συντάγματος, προχωράει στην ανατροπή του κοσμικού κατεστημένου της Άγκυρας και την εγκαθίδρυση ενός σκληρού κατεστημένου που ''κλείνει το μάτι'' στον θρησκευτικό και κοινωνικό συντηρητισμό, στην αμάθεια και τον τραμπουκισμό ως πολιτική πρακτική, αλλά και στην προώθηση αναγκαίων, γενναίων αλλά από άποψη ρίσκου πολιτικά ανώδυνων μέτρων εκδημοκρατισμού, που δεν φθάνουν στον πυρήνα των προβλημάτων του κοινωνικού αποκλεισμού. Την ίδια στιγμή, η ανοχή στον θρησκευτικό
εθισμό των χαμηλών κοινωνικά στρωμάτων αποτελεί για ορισμένους αναλυτές τον εξυπνότερο τρόπο κατεστημένης διαφυγής από μια πραγματικότητα που δεν θέλουν να ανατρέψουν.
Όπως και να έχει, το μέλλον θα έχει ενδιαφέρον και ένας ταλαντούχος και επικοινωνιακά δεινότατος πολιτικός παίζει μια δύσκολη παρτίδα με έναν μόνο νικητή και με έναν σίγουρα χαμένο.
Η διεθνής κατάσταση, όπως διαμορφώνεται στο τέλος του τρέχοντος έτους, θυμίζει έντονα την τελευταία χρονιά πριν από την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
12°
