Ναβάλναγια: Στη χήρα Ναβάλνι το Βραβείo Ελευθερίας του Λόγου της DW - Η ίδια έχει δηλώσει ότι συνεχίζει το έργο του συζύγου της
Τρεις ημέρες μετά τον θάνατο του Αλεξέι Ναβάλνισε στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων στη Σιβηρία, τον Φεβρουάριο του 2024, η σύζυγός του δήλωσε ότι θα αναλάβει τη διεύθυνση του «Ιδρύματος κατά της Διαφθοράς» (FBK), που είχε ιδρύσει εκείνος το 2011, ως μη κερδοσκοπική οργάνωση. Σκοπός του ιδρύματος είναι να δημοσιοποιεί κρούσματα διαφθοράς και κατάχρησης εξουσίας στις ρωσικές ελίτ.
Τώρα η Deutsche Welle τιμά την Γιούλια Ναβάλναγια και το «Ίδρυμα κατά της Διαφθοράς» με το Βραβείο Ελευθερίας του Λόγου (Freedom of Speech Award), που απονέμεται για δέκατη χρονιά. Αιτιολογώντας τη βράβευση, ο Γενικός Διευθυντής της DW Πέτερ Λίμπουργκ εξήρε το «ακλόνητο θάρρος» με το οποίο η Ναβάλναγια και οι συνεργάτες της αγωνίζονται για μία ελεύθερη Ρωσία. Η ίδια είχε υποστηρίξει την πολιτική δραστηριότητα του συζύγου της από την πρώτη στιγμή, παρά τους κινδύνους, τις συνεχείς απειλές και τους προσωπικούς περιορισμούς που αναγκαζόταν να υποστεί.
Η Γιούλια Ναβάλναγια δεν ήθελε να ασχοληθεί με την πολιτική
Αναλυτές εκτιμούν ότι, αποδεχόμενη την πολιτική κληρονομιά του συζύγου της, η Γιούλια Ναβάλναγια προαναγγέλλει τη δική της πολιτική σταδιοδρομία. Κάποιοι την βλέπουν ως το νέο πρόσωπο της ρωσικής αντιπολίτευσης. Κι όμως, η ίδια δεν ήθελε να ασχοληθεί με την πολιτική.
Με τον Αλεξέι Ναβάλνι γνωρίστηκαν το 1998, όταν και οι δύο έκαναν διακοπές στην Τουρκία. Το 2000 παντρεύτηκαν, έναν χρόνο αργότερα γεννήθηκε η κόρη τους, η Ντάρια, και το 2008 ο γιος τους, ο Σαχάρ. Η Ναβάλναγια έχει σπουδάσει Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πλεχάνοφ της Μόσχας. Αντί όμως να αφοσιωθεί στη δική της σταδιοδρομία, αποφάσισε να στηρίξει τις δραστηριότητες του συζύγου της.
Στη δεκαετία του 2000 το ζεύγος προσχώρησε στο φιλελεύθερο κόμμα Jabloko. Ενώ ο Αλεξέι Ναβάλνι γινόταν όλο και πιο γνωστός, η Γιούλια Ναβάλναγια ήταν η «αόρατη βοηθός» του, όπως δήλωσε η ίδια το 2014 στο περιοδικό Afisha. Το περιοδικό τής αφιέρωσε το εξώφυλλό του, με τον τίτλο: «Το πιο ισχυρό φύλο». Για πρώτη φορά ο ρωσικός τύπος είχε αναφέρει το όνομά της, όταν ο σύζυγός της είχε συλληφθεί από τη ρωσική αστυνομία λόγω της συμμετοχής του σε αντικυβερνητική διαδήλωση και εκείνη, μαζί με άλλους οπαδούς της αντιπολίτευσης, άρχισε να ψάχνει όλα τα σωφρονιστικά καταστήματα της Μόσχας για να τον εντοπίσει.
Η ίδια πάντως έλεγε ότι «η πιο δραματική μέρα» που θυμάται ήταν το 2013, όταν ο σύζυγός της καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης πέντε ετών για δήθεν οικονομικές ατασθαλίες. Η Γιούλια Ναβάλναγια βγήκε από την αίθουσα του δικαστηρίου σκυθρωπή, προετοιμασμένη για όλα τα ενδεχόμενα. Ωστόσο, λόγω των έντονων αντιδράσεων, οι δικαστές αποφάσισαν την αναστολή εκτέλεσης της ποινής.
Ουσιαστικά η πρώτη της εμφάνιση στην πολιτική σκηνή έγινε το 2013, όταν συμμετείχε στην προεκλογική καμπάνια του Αλεξέι Ναβάλνι, που διεκδικούσε τη δημαρχία της Μόσχας. Τελικά ήρθε δεύτερος με περίπου 27% των ψήφων, ενώ νικητής αναδείχθηκε ο Σεργκέι Σομπιάνιν. Εκείνη τη στιγμή η Γιούλια Ναβάλναγια καθιερώθηκε ως η first lady του νέου ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης.
Η επόμενη σκληρή δοκιμασία ήρθε το καλοκαίρι του 2020 στο Ομσκ, όταν ο Αλεξέι Ναβάλνι δηλητηριάστηκε με νευροτοξική ουσία.Ο γιατρός Αλεξάντρ Πολουπάν θυμάται ότι εκείνη την εποχή η Γιούλια Ναβάλναγια είχε επιδείξει ψυχραιμία και αυτοπεποίθηση. Θεωρεί μάλιστα ότι στην επιμονή της οφείλεται η απόφαση να μεταφερθεί ο Ναβάλνι στη Γερμανία για θεραπεία. Η ίδια είχε απευθύνει προσωπική έκκληση στον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν να επιτρέψει τη μεταφορά του συζύγου της. Αργότερα ο Πούτιν θα δηλώσει ότι παρενέβη ο ίδιος στην Εισαγγελία, ζητώντας να επιτραπεί στον Αλεξέι Ναβάλνι η έξοδος από τη χώρα.
Ο πολιτικός επιστήμων Ντμίτρι Ορέσκιν θεωρεί ότι η Γιούλια Ναβάλναγια θα μπορούσε να αναδειχθεί σε σύμβολο αντίστασης απέναντι στην «ανδρική τυραννία» που επικρατεί στη Ρωσία. Όπως γράφει ο ίδιος, οι περισσότερες γυναίκες στη χώρα βρίσκονται σε αδιέξοδο καθώς «οι άνδρες τους σκοτώθηκαν, τα αδέρφια τους έχουν καταταγεί στον στρατό, οι γιοι τους στάλθηκαν σε βέβαιο θάνατο στην Ουκρανία». Οι γυναίκες αυτές «δεν ακολουθούν ιδεολογίες, θέλουν απλά να επιστρέψουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα».
«Η Γιούλια Ναβάλναγια μπορεί να αναδειχθεί σε σύμβολο ηθικής αντίστασης» εκτιμά ο Αντρέι Κολέσνικοφ, συνεργάτης του ιδρύματος Carnegie στην Ουάσινγκτον. «Και αν κάποτε γίνει λόγος για μία γυναίκα υποψήφια στις προεδρικές εκλογές, με δημοκρατικές ιδέες, τότε ασφαλώς, για εκατομμύρια ανθρώπους η Γιούλια Ναβάλναγια θα είναι η καλύτερη επιλογή», σημειώνει.
Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η ίδια η Γιούλια Ναβάλναγια έλεγε ότι «σκοτώνοντας τον Αλεξέι, ο Πούτιν σκότωσε το ένα μου ήμισυ, τη μισή μου καρδιά, τη μισή ψυχή μου. Όμως η άλλη μισή είναι γεμάτη οργή και μίσος, που την παρακινούν να ολοκληρώσει το όνειρο» για την οικοδόμηση μίας Ρωσίας «με αξιοπρέπεια, δικαιοσύνη και αγάπη».
Το βραβείο Freedom of Speech Award θα απονεμηθεί στη Γιούλια Ναβάλναγια σε ειδική τελετή στις 5 Ιουνίου στο Βερολίνο. Την προσφώνηση θα κάνει ο υπουργός Οικονομικών και πρόεδρος του Κόμματος των Φιλελευθέρων (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ.
