Κοσμος

Σαν σήμερα, 18 Νοεμβρίου, γεννιέται ο Έλληνας δημιουργός του Mini Cooper Αλέξανδρος Ισιγώνης

Η ιστορία του «πατέρα» ενός διαχρονικού βρετανικού συμβόλου

Γεωργία Ζερβογιάννη
10’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Σαν σήμερα: Το 1906 γεννιέται ο Αλέξανδρος Ισιγώνης, ο δημιουργός του θρυλικού Mini Cooper - Μια ματιά στη ζωή του ανθρώπου που το δημιούργησε

Το Mini Cooper προκάλεσε άμα τη εμφανίσει του αίσθηση και ενθουσιασμό λόγω του ιδιαίτερου σχεδιασμού και του μικρού του μεγέθους στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Ο δημιουργός του, ο ελληνικής καταγωγής Αλέξανδρος Ισιγώνης γεννήθηκε μια ημέρα σαν σήμερα, στις 18 Νοεμβρίου το 1906.

Το να κατορθώσει να δημιουργήσει το θρυλικό Mini Cooper δεν ήταν καθόλου εύκολο. Ωστόσο, η ιστορία του Αλέξανδρου Ισιγώνη αποδεικνύει ακριβώς αυτό: «Μην εγκαταλείπεις ποτέ τα όνειρά σου ακόμα κι αν η ζωή σου βάζει εμπόδια».

O Αλέξανδρος Ισιγώνης και το BMC Mini που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 1959 © ΜΙΝΙ

Κατά τη διάρκεια μίας παραγωγής που κράτησε 41 έτη, συνολικά 5.505.874 αντίτυπα όλων των εκδοχών του Mini κατασκευάστηκαν, με αποτέλεσμα να γίνει το νούμερο 1 σε πωλήσεις βρετανικό αυτοκίνητο στην ιστορία της αυτοκίνησης. Τα 1,6 εκατομμύρια από αυτά, πωλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αλέξανδρος Ισιγώνης: Ποιος ήταν ο δημιουργός του Mini Cooper

Ο Αλέξανδρος Ισιγώνης γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 18 Νοεμβρίου 1906. Ο Έλληνας πατέρας του, επιτυχημένος και πλούσιος μηχανικός ναυπηγικής, είχε δημιουργήσει με τον παππού του Ισιγώνη ένα εργοστάσιο παραγωγής λεβήτων. Η μητέρα του ήταν από τη Βαυαρία. Ο Αλέξανδρος δεν είχε δει αυτοκίνητο μέχρι την ηλικία των 12 ετών.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922, η οικογένειά του αναγκάστηκε να καταφύγει στη Μάλτα αλλά ο πατέρας του πέθανε εκεί. Τότε η μητέρα του τον πήγε στην Αγγλία, όπου δύο χρόνια αργότερα κατάφερε να αγοράσει το πρώτο του αυτοκίνητο, ένα Singer με αμάξωμα Weymann, με το οποίο ταξίδεψε στην Ευρώπη.

Ο Ισιγώνης είχε το όνειρο να γίνει μηχανικός αυτοκινήτων από μικρή ηλικία. Το 1925 και για τα επόμενα τρία χρόνια σπούδασε μηχανικός στο Battersea Polytechnic του Λονδίνου. Ήταν άριστος στο μηχανικό σχέδιο, αλλά απέτυχε τρεις φορές στις εξετάσεις των μαθηματικών. Κατάφερε να πάρει το Δίπλωμά του, ωστόσο δεν έγινε δεκτός σε ανώτερες σπουδές.

Το 1928 η πρώτη του δουλειά ήταν στο γραφείο σχεδιασμού της Gillett, μιας εταιρείας μηχανικών στο Λονδίνο. Το 1934 προσκλήθηκε να εργαστεί στο γραφείο σχεδίων της Humber Ltd στο Κόβεντρι. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου άρχισε να κατασκευάζει έναν ειδικό δρομέα ταχύτητας με έναν φίλο.

Η πρώτη επιτυχία και η νέα αποστολή

Σε ηλικία 30 ετών εργάστηκε στο Τμήμα Μηχανικών της Morris και γιόρτασε την πρώτη του επιτυχία με την κατασκευή του Morris Minor. Όταν ο Morris και ο Austin συγχωνεύθηκαν για να σχηματίσουν τη British Motor Corporation το 1952, ο Ισιγώνης αποφάσισε να εγκαταλείψει την εταιρεία, αφού δεν έβλεπε περαιτέρω προοπτικές για τις δημιουργικές ανησυχίες του.

Έτσι, προσχώρησε στην Alvis με στόχο την εξέλιξη ενός πολυτελούς αυτοκινήτου υψηλών επιδόσεων. Αλλά επειδή αυτό το πρόγραμμα κατασκευής δεν ολοκληρώθηκε για οικονομικούς λόγους, η British Motor Corporation (BMC) προσέλαβε εκ νέου τον Ισηγώνη το 1955, ως αναπληρωτή τεχνικό διευθυντή στο εργοστάσιο της Austin στο Λόνγκμπριτζ.

Αποστολή του, αυτή τη φορά, ήταν η δημιουργία τριών νέων μοντέλων, για τη μικρή, μεσαία και πολυτελή/υψηλών επιδόσεων κατηγορία αντίστοιχα, προκειμένου να διασφαλιστεί το μέλλον της μεγαλύτερης, εκείνη την εποχή, ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Η πετρελαϊκή κρίση που πυροδότησε την ιδέα

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Βρετανία είχε τον έλεγχο της διώρυγας του Σουέζ, η οποία χρησίμευε ως σημαντική πηγή πετρελαίου, αλλά αυτό άλλαξε με την κρίση του Σουέζ το 1956. Η απώλεια της βρετανικής κυριαρχίας οδήγησε όχι μόνο σε πολιτική ήττα αλλά και σε μια πετρελαϊκή κρίση.

Για τον Ισιγώνη αυτή ήταν η ευκαιρία να αποδείξει όσα μπορούσε να κάνει: ένα αυτοκίνητο ευρύχωρο στο εσωτερικό με μικρές διαστάσεις, καθίσματα για τέσσερις επιβάτες, άψογα χαρακτηριστικά οδήγησης, υψηλή οικονομία καυσίμου και πολύ προσιτή τιμή.

© ΜΙΝΙ

Το προϊόν αυτής της συντονισμένης προσπάθειας ήταν το BMC Mini, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 1959. Ο τότε 52χρόνος Σερ Άλεκ Ισηγώνης φιγουράρει περήφανος ανάμεσα στις σιλουέτες των σύγχρονων Austin 7 και Morris Minor, για ένα μικροσκοπικό, με μόλις 3.054 χιλιοστά μήκος και 620 κιλά βάρος, έξυπνο αυτοκίνητο πόλης με μπροστινή κίνηση και για πρώτη φορά εγκάρσια τοποθέτηση ενός τετρακύλινδρου κινητήρα (φωτογραφία εξωφύλλου).

Το βασικό πλεονέκτημά του ήταν η απόλυτη μεγιστοποίηση του εσωτερικού χώρου, ακόμη και ανάμεσα στα πόδια οδηγού και συνοδηγού η οποία μαζί με μια σαφώς έντονα ελκυστική αισθητική, του προσέδωσε κορυφαία εξοικονόμηση χώρου ως προς τις μικρές του εξωτερικές διαστάσεις.

Το διαχρονικό βρετανικό σύμβολο με τιμή αγοράς £496

Στις 26 Αυγούστου 1959, το Mini Classic παρουσιάστηκε επίσημα σε όλες τις χώρες στις οποίες είχε εκπροσώπηση η British Motor Corporation. Αρχικά το αυτοκίνητο κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις, ως Morris Mini-Minor και Austin Seven, αν και τα μόνα στοιχεία διαφοροποίησης ήταν η μάσκα, οι αποχρώσεις του αμαξώματος και οι καλύπτρες στις ζάντες.

Αρχικά το αυτοκίνητο κυκλοφόρησε σε δύο εκδόσεις, ως Morris Mini-Minor και Austin Seven © ΜΙΝΙ

Τα δύο μοντέλα συμπτωματικά προέρχονταν από διαφορετικά εργοστάσια παραγωγής, με το Austin να κατασκευάζεται στο Μπέρμιγχαμ και το Morris στην Οξφόρδη, αν και αργότερα η BMC κατασκεύαζε και τις δύο εκδόσεις και στα δύο εργοστάσια. Με τιμή αγοράς £ 496 στη χώρα παραγωγής του, το Mini ήταν το δεύτερο πιο οικονομικό αυτοκίνητο που κυκλοφορούσε εκείνη την εποχή.

Πολύ σύντομα, η μεγάλη επιτυχία του Mini έκανε και τον «πατέρα» του αυτοκινήτου διάσημο σε όλο τον κόσμο. Αλλά ο Ισηγώνης τόνιζε συνεχώς «Δεν εφηύρα εγώ το Μίνι, το σχεδίασα». Το Mini έγινε το βρετανικό αυτοκίνητο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία και κατασκευαζόταν μέχρι το 2000.

Στη γραμμή παραγωγής έχουν ήδη κυλήσει 1.000.000 Mini Cooper © ΜΙΝΙ

Το μεγάλο ελληνικό μυαλό που έγινε Sir

Δεκαετίες αργότερα, παρά τις τεράστιες περαιτέρω εξελίξεις, το όχημα δεν έχει χάσει τίποτα από την αρχική του γοητεία. Στις τιμητικές απονομές των γενεθλίων του 1964, ο Ισηγώνης διορίστηκε Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας σε αναγνώριση του ρόλου του ως Τεχνικού Διευθυντή της British Motor Corporation.

Στα γενέθλια της βασίλισσας του 1969 , διορίστηκε ιερέας Knight Bachelor σε αναγνώριση του ρόλου του ως Τεχνικού Διευθυντή της British Leyland Motor Corporation Ltd , και ως εκ τούτου πήρε τον τίτλο «Sir». Στις 22 Ιουλίου 1969, τιμήθηκε από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β' κατά τη διάρκεια τελετής στο παλάτι του Μπάκιγχαμ ως δημιουργός του MINI Classic.

© ΜΙΝΙ

Ακόμα και όταν πήρε σύνταξη, το 1971, ο σερ Αλέξανδρος Ισιγώνης συνέχισε να εργάζεται για την εταιρία ως σύμβουλος μέχρι το 1987. Απεβίωσε έναν χρόνο αργότερα, στις 2 Οκτωβρίου, λίγο πριν τα 82α του γενέθλια.

Το Mini θεωρείται πια ένα διαχρονικό βρετανικό σύμβολο και μια ιδιαίτερα αναγνωρίσιμη φιγούρα της τότε εποχής, με υψηλή δημοτικότητα ακόμα και σήμερα. Με τα υψηλά στάνταρ που έθεσε στον χωροταξικό και μηχανολογικό σχεδιασμό, εκτιμήθηκε ως ένα επαναστατικό «πλήρες αυτοκίνητο σε μίνι συσκευασία», με καινοτόμες σχετικές ιδέες που έχουν πλέον υιοθετηθεί από όλα τα αυτοκίνητα, και θεωρείται ως ένα από τα μοντέλα - ορόσημα με καθοριστική συμβολή στην εξέλιξη της παγκόσμιας αυτοκίνησης.

Επιπρόσθετα, σημείωσε αρκετές επιτυχίες και ως αγωνιστικό αυτοκίνητο στα ράλλυ. Το τελευταίο αντίτυπο, ένα κόκκινο Mini Cooper Sport, κύλησε από τη γραμμή παραγωγής στις 4 Οκτωβρίου 2000 και κατέληξε απευθείας στο Βρετανικό Μουσείο Αυτοκινήτου.

Γεγονότα σαν σήμερα 18 Νοεμβρίου

1095 - Αρχίζει η σύνοδος του Κλερμόν: Συγκλήθηκε από τον Πάπα Ουρβανό Β΄ και οδήγησε στην Α΄ Σταυροφορία στους Αγίους Τόπους.
1105 – Ο Ματζινούλφο εκλέγεται Αντίπαπας ως Σιλβέστρος Δ΄.
1210 - Ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ αφορίζει τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Όθωνα Δ΄.
1302 – Ο Πάπας Βονιφάτιος Η΄ εκδίδει την παπική Βούλα Unam sanctam, ισχυριζόμενος την πνευματική υπεροχή του παπισμού.
1626 - Εγκαινιάζεται η νέα Βασιλική του Αγίου Πέτρου.
1809 - Κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, οι γαλλικές φρεγάτες νικούν τον στόλο της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών σε ναυμαχία στον κόλπο της Βεγγάλης.
1863 - Ο βασιλιάς Χριστιανός Θ΄ της Δανίας υπογράφει το σύνταγμα του Νοεμβρίου που δηλώνει ότι το Σλέσβιχ αποτελεί τμήμα της Δανίας. Αυτό θεωρείται παραβίαση του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου από τη Γερμανική Συνομοσπονδία και θα οδηγήσει σε πόλεμο τις δύο χώρες.
1905 - Ο πρίγκιπας Κάρολος της Δανίας γίνεται βασιλιάς της Νορβηγίας ως Χάακον Ζ΄.
1909 - Δύο αμερικανικά πολεμικά πλοία αποστέλλονται στη Νικαράγουα μετά από την εκτέλεση 500 επαναστατών (συμπεριλαμβανομένων δύο Αμερικανών).
1916 - Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Μάχη του Σομμ. Στη Γαλλία, ο διοικητής της βρετανικής εκστρατευτικής δύναμης Ντάγκλας Χέιγκ δίνει τέλος στη μάχη που ξεκίνησε την 1η Ιουλίου του 1916.
1918 - Η Λετονία κηρύσσει την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία.
1928 – Κάνει πρεμιέρα η μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων Το ατμόπλοιο του Γουίλι (Steamboat Willie), η πρώτη του είδους με πλήρως συγχρονισμένο ήχο, με την τρίτη εμφάνιση των χαρακτήρων Μίκυ Μάους και Μίννι Μάους. Αυτή θεωρείται από την εταιρεία του Γουώλτ Ντίσνεϋ ως η γενέθλια μέρα του Μίκυ Μάους.
1929 - Σεισμός μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, στα ανοικτά των νότιων ακτών της Νέας Γης στον Ατλαντικό Ωκεανό, καταστρέφει 12 υποθαλάσσια υπερατλαντικά τηλεγραφικά καλώδια και ενεργοποιεί τσουνάμι.
1940 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Γκαλεάτσο Τσιάνο συναντώνται για να συζητήσουν για τον καταστροφικό για τον Μπενίτο Μουσολίνι ελληνοϊταλικό πόλεμο.
1943 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Μάχη του Βερολίνου. 440 αεροπλάνα της βρετανικής Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF) βομβαρδίζουν το Βερολίνο. Η RAF χάνει εννέα αεροπλάνα.
1947 - Πυρκαγιά σε πολυκατάστημα στο Κράισττσερτς της Νέας Ζηλανδίας σκοτώνει 41 άτομα. Είναι η χειρότερη καταστροφή από πυρκαγιά στην ιστορία της Νέας Ζηλανδίας.
1978 - Στο Τζόουνσταουν, στη Γουιάνα, ο Τζιμ Τζόουνς οδηγεί τα μέλη του Ναού του Λαού σε μαζική δολοφονία-αυτοκτονία 918 ανθρώπων, 909 εκ των οποίων στην ίδια την Τζόουνσταουν, συμπεριλαμβανομένων άνω των 270 παιδιών. Ώρες νωρίτερα, μέλη του Ναού του Λαού δολοφόνησαν τον Λίο Ράιαν, μέλος του Κογκρέσου των Η.Π.Α.
1991 - Μετά από πολιορκία 87 ημερών, η κροατική πόλη Βούκοβαρ συνθηκολογεί με τον γιουγκοσλαβικό λαϊκό στρατό και τις συμμαχικές σερβικές παραστρατιωτικές δυνάμεις.
1992 - Ισχυρός σεισμός μεγέθους 5,7 Ρίχτερ με επίκεντρο το Γαλαξίδι.
1996 - Εκδηλώνεται πυρκαγιά σε τρένο που διέρχεται τη σήραγγα της Μάγχης από τη Γαλλία προς την Αγγλία, προκαλώντας αρκετούς τραυματισμούς και καταστρέφοντας περίπου 500 μέτρα σήραγγας.

Γεννήσεις σαν σήμερα 18 Νοεμβρίου

1522 - Λάμοραλ, κόμης του Έχμοντ
1568 - Αύγουστος, δούκας του Μπράουνσβαϊγκ
1783 - Σαντόρε ντι Σανταρόζα, Ιταλός φιλέλληνας
1786 - Καρλ Μαρία φον Βέμπερ, Γερμανός συνθέτης
1860 - Ιγκνάτσι Γιαν Παντερέφσκι, Πολωνός πολιτικός
1888 - Φράνσις Μάριον, Αμερικανίδα σεναριογράφος
1889 - Χάνες Μάγερ, Ελβετός αρχιτέκτονας
1897 - Πάτρικ Μπλάκετ, Άγγλος φυσικός
1898 - Γιόρις Ίβενς, Ολλανδός σκηνοθέτης
1903 - Δόρα Στράτου, Ελληνίδα χορογράφος
1906 - Άλεκ Ισσιγόνης, Έλληνας σχεδιαστής αυτοκινήτων
1907 - Κομπάι Σεγκούντο, Κουβανός μουσικός
1909 - Τζόνι Μέρσερ, Αμερικανός τραγουδοποιός
1918 - Ιλχάν Μπερκ, Τούρκος ποιητής
1934 - Βασίλης Βασιλικός, Έλληνας συγγραφέας
1938 - Νορμπέρ Ρατσιραχονάνα, πρόεδρος της Μαδαγασκάρης
1939 - Μάργκαρετ Άτγουντ, Καναδή συγγραφέας και κριτικός
1940 - Καμπούς μπιν Σαΐντ, σουλτάνος του Ομάν
1945 - Μαχίντα Ραγιαπάκσε, πρόεδρος της Σρι Λάνκα
1950 - Ρούντι Σάρζο, Κουβανός μπασίστας (Quiet Riot, Whitesnake, Dio, Blue Öyster Cult και Queensrÿche)
1953 - Άλαν Μουρ, Άγγλος συγγραφέας και εικονογράφος
1960 - Γιεσίμ Ουστάογλου, Τουρκάλα σκηνοθέτρια και σεναριογράφος
1962 - Κερκ Χάμμετ, Αμερικανός μουσικός (Metallica)
1963 - Πέτερ Σμάιχελ, Δανός ποδοσφαιριστής
1968 - Όουεν Γουίλσον, Αμερικανός ηθοποιός
1974 - Πέτερ Σόλμπεργκ, Νορβηγός οδηγός αγώνων
1978 - Ζούλιο Σέζαρ Σάντος Κορέια, Βραζιλιάνος ποδοσφαιριστής
1992 - Νέιθαν Κρες, Αμερικανός ηθοποιός

Θάνατοι σαν σήμερα 18 Νοεμβρίου

1154 - Αδελαΐδα του Μωριέν, βασίλισσα της Γαλλίας
1189 - Γουλιέλμος Β΄, βασιλιάς της Σικελίας
1305 - Ιωάννης Β΄, δούκας της Βρετάνης
1349 - Φρειδερίκος Β', μάργραβος του Μάισσεν
1472 - Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, Βυζαντινός καρδινάλιος
1724 - Μπαρτολομέου ντε Γκουσμάο, Πορτογάλος ιερέας και φυσιοδίφης
1785 - Λουδοβίκος Φίλιππος Α΄, δούκας της Ορλεάνης
1830 - Άνταμ Βάισχαουπτ, Γερμανός φιλόσοφος
1870 - Θεοβάλδος Πισκατορύ, Γάλλος πολιτικός
1886 - Τσέστερ Άρθουρ, 21ος πρόεδρος των Η.Π.Α.
1920 - Ματτίας Γιόχουμσσον, Ισλανδός συγγραφέας
1922 - Μαρσέλ Προυστ, Γάλλος συγγραφέας
1941 - Χριστόδουλος Μπρωκούμης, Έλληνας πολιτικός
1941 - Εμίλ Νελλιγκάν, Καναδός ποιητής
1941 - Βάλτερ Νερνστ, Γερμανός χημικός
1952 - Πωλ Ελυάρ, Γάλλος ποιητής
1962 - Νιλς Μπορ, Δανός φυσικός
1965 - Χένρι Ουάλας, Αμερικανός πολιτικός
1969 - Τζόζεφ Πάτρικ Κένεντι, Αμερικανός πολιτικός
1976 - Μαν Ραίη, Αμερικανός φωτογράφος και ζωγράφος
1977 - Κουρτ φον Σούσνιγκ, Αυστριακός πολιτικός
1978 - Τζιμ Τζόουνς, Αμερικανός ηγέτης αίρεσης
1981 - Κώστας Χιωτάκης, Έλληνας αντιστασιακός και πολιτικός
1985 - Δημήτρης Γκόγκος, Έλληνας τραγουδοποιός
1986 - Τζία Καράντζι, Αμερικανίδα μοντέλο
1994 - Καμπ Κάλογουεϊ, Αμερικανός τραγουδιστής
2002 - Τζέιμς Κόμπερν, Αμερικανός ηθοποιός
2007 - Έλεν Πράις, Αυστριακή ξιφομάχος
2016 - Χρήστος Ιωάννου, Έλληνας πολιτικός
2016 - Ντέντον Κούλεϊ, Αμερικανός ιατρός
2017 - Μάλκολμ Γιανγκ, Αυστραλός μουσικός
2017 - Φώτης Καφάτος, Έλληνας βιολόγος
2017 - Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου, Τούρκος αρσιβαρίστας