Από το «goblin mode» και την «permacrisis» στο «power bank» και στο «αλάτι»
Ενώ τα μεγάλα λεξικά ανακοίνωσαν τις φετινές τους «λέξεις της χρονιάς» (το Λεξικό της Οξφόρδης επέλεξε το «goblin mode», που δεν το λες ακριβώς «λέξη», έναν αργκοτικό τύπο, όπως διαβάζουμε, «που περιγράφει την ανεπιτήδευτη, ράθυμη, ατημέλητη ή άπληστη συμπεριφορά για την οποία δεν χρειάζεται να απολογηθείς», και το Collins Dictionary, με τη σειρά του, τη λέξη «permacrisis», «που περιγράφει την αίσθηση του να ζεις σε παρατεταμένη περίοδο πολέμου, κρίσης κ.τ.π.» — εντελώς άκυρες και οι δύο, και να μας συγχωρούν οι σούπερ ειδικοί), κι ενώ, με την εξαίρεση κάποιων παραδοσιακών επεισοδίων, όλοι ετοιμάζονται για τις γιορτές των Χριστουγέννων, κάποιοι άλλοι έχουν τις δικές τους λέξεις της χρονιάς. Και είναι οι δικές τους λέξεις της χρονιάς, γιατί τα πράγματα που ονοματίζουν αυτές οι λέξεις αγοράστηκαν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στη χώρα τους τους προηγούμενους μήνες, αν εξαιρέσεις το ψωμί.
Νά τες, λοιπόν, οι λέξεις της χρονιάς (εκτός από μία) για την Ουκρανία το σωτήριον έτος 2022:
Γεννήτρια
Αλάτι
Αλεξίσφαιρο γιλέκο
Κεριά
Ιωδιούχο κάλιο
Power bank
Τα άλλα τα κατάλαβα, αλλά ομολογώ ότι δεν ήξερα τι είναι το ιωδιούχο κάλιο, και το γκούγκλαρα. Σωστά, το ’χα ξεχάσει, το ιωδιούχο κάλιο «μπλοκάρει την απορρόφηση ραδιενεργού ιωδίου από τον θυρεοειδή», αν και η χρήση του, προειδοποιούν οι γιατροί, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες. Μάλιστα, όχι στην Ουκρανία, αλλά σε πολλές χώρες τα συμπληρώματα διατροφής που περιλαμβάνουν ιωδιούχο κάλιο έχουν ξεπουλήσει σε κάτι περίεργα διαδικτυακά φαρμακεία — κάποιοι θα πάρουν κόσμο στον λαιμό τους, όπως καταλαβαίνουμε. Έτσι πάνε αυτά.
Το έμαθα εν πάση περιπτώσει κι αυτό, ή τέλος πάντων το θυμήθηκα. Ιωδιούχο κάλιο: Η ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ! Γιατί μπορεί ο Πούτιν να σηκωθεί αύριο και να διατάξει να σβήσει από τον χάρτη το Παγκράτι του Κιέβου, π.χ., ή τη Χαριλάου της Οδησσού. Μ’ αυτά τα μικρά πυρηνικά, που δεν χρειάζονται δα και το Enola Gay να τα κουβαλήσει. Είναι ματζόβολα.
Γεννήτρια: Η ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ! Γιατί πώς να παίρνει ρεύμα το ψυγείο με το γάλα, ο αναπνευστήρας, το καλοριφέρ, και τα πάντα όταν οι πύραυλοι κατέστρεψαν, όχι δυο κολόνες, αλλά το δίκτυο;
Αλάτι: Η ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ! Γιατί πώς αλλιώς να νοστιμίσει το φαγητό, πώς μπορείς να μαγειρέψεις μια σούπα με χωρίς αλάτι; Γίνεται; Δεν γίνεται.
Αλεξίσφαιρο: Η ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ! Γιατί ξέρεις πόσοι σώθηκαν έτσι; Ή πόσοι έμειναν με δυο, άντε τρία διαλυμένα πλευρά αντί να τους βγουν τα άντερα έξω, αντί να τους διαλυθεί η καρδιά, αντί να τους ανοίξει το στομάχι στα δυο; Πολλοί. Αν και τα καλά είναι πανάκριβα, μη νομίζεις, αυτά που παίρνεις κοψοχρονιά από το Amazon δεν κρατάνε ούτε στρακαστρούκα.
Κεριά: Η ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ! Γιατί πώς αλλιώς να κοιταζόμαστε; Πώς αλλιώς να βλέπουμε πού πατάμε; Πώς αλλιώς να βλέπω τα μάτια σου και το στόμα σου όταν τα θέλω;
Power bank: Η ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ! Γιατί πώς αλλιώς να φορτίζουμε τα κινητά όταν κόβεται το ρεύμα —και κόβεται συχνά, κόβεται κάθε μέρα, το αυριανό μπλακάουτ ίσως κρατήσει για πάντα— για να ακούμε την κόρη και τον γιο μας που τσακίζουν τον εισβολέα πέρα στα ανατολικά; Που τον παίρνουν φαλάγγι; Που τον λιανίζουν; Πώς θα μας πουν —εκείνοι που τα λένε κάτι τέτοια— ότι έπεσαν κι αυτοί στις λάσπες, κομμένοι στα δυο από τους όλμους του εχθρού;
Αυτές λοιπόν είναι οι λέξεις της χρονιάς για την Ουκρανία. Δηλαδή για την Ευρώπη. Γιατί η Ουκρανία ΕΙΝΑΙ Ευρώπη, και η Ευρώπη θα ζήσει μόνο αν γίνει Ουκρανία.
* * *
Είπαμε όμως στην αρχή, «…οι λέξεις της χρονιάς, εκτός από μία». Νά τη κι αυτή η μία:
15°
