Διεθνής Αμνηστία: Η Ευρώπη - Φρούριο έχει αποτύχει

Νέα έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας κατηγορεί τη μεταναστευτική πολιτική των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για «επαίσχυντη αδράνεια», η οποία συμβάλλει στη ραγδαία αύξηση του αριθμού των νεκρών στην κεντρική Μεσόγειο, με χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες να χάνουν τη ζωή τους σε μια απελπισμένη προσπάθεια να φτάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές.

Η νέα έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας περιγράφει λεπτομερώς τα ευρήματα των πρόσφατων επισκέψεων στην Ιταλία και τη Μάλτα, συμπεριλαμβανομένου ερευνητικού ταξιδιού σε ιταλικό πλοίο του πολεμικού ναυτικού. Οι συνεντεύξεις με επιζώντες από τα ναυάγια, με εμπειρογνώμονες και με τις αρχές, εκθέτουν, σύμφωνα με την οργάνωση, «την πραγματικότητα των κινδύνων που αντιμετωπίζουν όσοι δραπετεύουν από τον πόλεμο, τη δίωξη και τη φτώχεια, καθώς και τη θλιβερή ανταπόκριση» των περισσότερων ευρωπαϊκών κρατών.

«Καθώς η Ε.Ε. χτίζει όλο και υψηλότερα τείχη, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες διασχίζουν ολοένα και περισσότερο τη Μεσόγειο, σε μια απελπισμένη προσπάθεια να φτάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές. Στοιβαγμένοι σε ετοιμόρροπες βάρκες από αδίστακτους λαθρεμπόρους, κάθε εβδομάδα εκατοντάδες παραπαίουν ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, ανάμεσα στην ελπίδα και την απελπισία», δήλωσε ο Τζον Νταλχούιζεν, διευθυντής της Δ.Α. για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.

«Από την αρχή του έτους, περισσότεροι από 2.500 άνθρωποι πνίγηκαν ή εξαφανίστηκαν στη Μεσόγειο στο δρόμο από τη Βόρεια Αφρική. Η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοήσει την τραγωδία που εκτυλίσσεται στο κατώφλι της. Η ΕΕ και τα μέλη της πρέπει επειγόντως να διαθέσουν περισσότερα πλοία για έρευνα και διάσωση στην κεντρική Μεσόγειο, με τη σαφή εντολή να σώζουν ζωές στην ανοικτή θάλασσα καθώς και επαρκείς πόρους για το σκοπό αυτό», πρόσθεσε.

Οι συγκρούσεις και οι διώξεις στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η οικονομική στέρηση και η σφράγιση των χερσαίων συνόρων στη νοτιοανατολική Ευρώπη, έχουν ωθήσει πολλούς ανθρώπους προς τη θάλασσα. Υπάρχει επίσης μια σημαντική αύξηση των αφίξεων στα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία.

Οι αριθμοί της Διεθνούς Αμνηστίας

Θάνατοι στη θάλασσα

Μεταξύ του 1988 και της 15ης Σεπτεμβρίου 2014, υπολογίζεται ότι 21.344 άνθρωποι έχουν πνιγεί στη Μεσόγειο στην προσπάθεια τους να φτάσουν στην Ευρώπη. Το 2011 ο αριθμός των θανάτων ήταν περίπου 1.500, το 2012 περίπου 500 και το 2013 πάνω από 600.

Περισσότεροι από 2. 500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα το 2014 μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 2,200 από τις αρχές Ιουνίου. Σχεδόν το 2% των ανθρώπων που επιχείρησαν το ταξίδι μέσα στο 2014 πνίγηκαν.

Επιχειρήσεις διάσωσης

Μεταξύ της 18ης Οκτώβριου 2013 (ημέρα που τέθηκε σε ισχύ η Επιχείρηση Mare Nostrum) και της 18ης Σεπτεμβρίου 2014, το Ιταλικό Ναυτικό έχει διασώσει 138,866 άτομα. Η περιοχή που περιπολεί η Επιχείρηση Mare Nostrum, περίπου 43,000 km², εκτείνεται 400 ναυτικά μίλια νότια της Λαμπεντούζα και 150 ναυτικά μίλια ανατολικά ενώ συμπίπτει με τις ζώνες έρευνας και διάσωσης της Μάλτας και της Λιβύης.

Η Ιταλία αναφέρεται πως ξοδεύει περίπου 9 εκ. € ανά μήνα για την λειτουργία της επιχείρησης. Καθώς έχουν διασωθεί 138,866 άτομα κατά την διάρκεια των πρώτων 11 μηνών, υπολογίζεται ότι η διάσωση του κάθε ατόμου κοστίζει 712€. Από την αρχή του έτους και μέχρι το τέλος Αυγούστου 2014, 565 άτομα διασώθηκαν και μεταφέρθηκαν στη Μάλτα από τις ένοπλες δυνάμεις της Μάλτας.

Τα θαλάσσια ταξίδια

Μεταξύ του 1998 και του 2013, εκτιμάται ότι 623,118 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φτάσει παράτυπα στα σύνορα της ΕΕ, κατά μέσο όρο, περίπου 40,000 άνθρωποι το χρόνο. Στις 15 Σεπτεμβρίου 2014, ο αριθμός τους ήταν πάνω από 118,000 από τις 130,000 που διέσχισαν τα νότια σύνορα της Ευρώπης.

Οι λόγοι για την αυξημένη εισροή από τη θάλασσα

Οι συγκρούσεις και οι διώξεις στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, η οικονομική στέρηση και η σφράγιση των χερσαίων συνόρων

Το 2013, ο αριθμός των κρατουμένων παράτυπων μεταναστών στα σύνορα της Ελλάδα, της Βουλγαρίας και της Κύπρου μειώθηκε από 37,224 σε 24,799, ή κατά 33%. Κατά μήκος αυτής της διαδρομής, η μείωση στον εντοπισμό των παράτυπων διελεύσεων στα χερσαία σύνορα ήταν 61%, από 32.854 σε 12.986, ενώ ο εντοπισμός των παράτυπων θαλάσσιων διόδων κατά μήκος της ίδιας διαδρομής αυξήθηκε κατά 171%, από 4.370 σε 11.831.

Ιθαγένεια των ανθρώπων που διασχίζουν

Το 2013, 48% του συνόλου των παράτυπα εισελθόντων και 63% από όλους εκείνους που έφτασαν παράτυπα μέσω θαλάσσης στην ΕΕ προερχόταν από τη Συρία, την Ερυθραία, το Αφγανιστάν και τη Σομαλία: χώρες που σπαράσσονται από συγκρούσεις και εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2014, περίπου το 40% των ανθρώπων που φθάνουν παράτυπα στην Ευρώπη, μέσω της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου ήταν από την Ερυθραία (23%) και τη Σύρια(17%).