Οι απειλές και η βία της Uber από τον Μπάιντεν ως τον Μακρόν - Το τελευταίο μεγάλο σκάνδαλο

Αντιμέτωπη με ένα παγκόσμιο σκάνδαλο φαίνεται πως έρχεται η Uber. Σύμφωνα με τα στοιχεία δημοσιογραφικής έρευνας η εταιρεία προσέγγιζε ηγέτες, ανώτατους αξιωματούχους, ολιγάρχες ακόμη και βαρόνους των ΜΜΕ προκειμένου να προωθηθούν τα συμφέροντά της.

Η εταιρεία Uber βρέθηκε χθες Κυριακή στο επίκεντρο ενός σκανδάλου μετά την τεράστια έρευνα που διεξήγαγαν δημοσιογράφοι οι οποίοι την κατηγόρησαν ότι στο παρελθόν «παραβίασε τη νομοθεσία» και χρησιμοποίησε βίαιες μεθόδους για να επιβληθεί στην αγορά, παρά τις επιφυλάξεις πολιτικών και εταιρειών ταξί.

«Δεν έχουμε δικαιολογήσει και δεν αναζητούμε δικαιολογίες για τις συμπεριφορές που δεν συνάδουν με τις τρέχουσες αρχές μας ως εταιρεία», επεσήμανε η Τζιλ Χέιζελμπέικερ αντιπρόεδρος της Uber αρμόδια για το Μάρκετινγκ και τις Δημόσιες Σχέσεις σε ανακοίνωσή της.

«Ζητάμε από το κοινό να μας κρίνει από τα όσα κάναμε τα πέντε τελευταία χρόνια και από τα όσα θα κάνουμε τα επόμενα», πρόσθεσε.

Uber Files

Η βρετανική εφημερίδα Guardian έλαβε από ανώνυμη πηγή και μοιράστηκε με τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και τα 42 ΜΜΕ-εταίρους της περίπου 124.000 έγγραφα που χρονολογούνται από το 2013 ως το 2017, μεταξύ των οποίων SMS και μέιλ στελεχών της Uber καθώς και παρουσιάσεις, σημειώσεις και τιμολόγια.

Την Κυριακή διεθνή ΜΜΕ (ανάμεσά τους η Washington Post, η Le Monde και το BBC) δημοσίευσαν τα πρώτα τους άρθρα για το σκάνδαλο βασιζόμενα στα Uber Files.

Σε αυτά παρουσιάζουν κάποιες πρακτικές της Uber στη διάρκεια των ετών της γρήγορης επέκτασης της εταιρείας, αλλά και σε μια περίοδο που βρέθηκε στο επίκεντρο πολλών αντιπαραθέσεων κυρίως με εταιρείες ταξί σε διάφορες πόλεις, από το Παρίσι ως το Γιοχάνσεμπουργκ.

«Η εταιρεία παραβίασε τη νομοθεσία, παραπλάνησε την αστυνομία και τις ρυθμιστικές αρχές, εκμεταλλεύθηκε τη βία εναντίον των οδηγών της και άσκησε μυστικά πίεση σε κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο», αναφέρει στην εισαγωγή του το άρθρο του Guardian.

«Διακόπτης ασφαλείας»

Τα άρθρα αναφέρονται κυρίως σε μηνύματα του Τράβις Κάλανικ, τότε επικεφαλής της εταιρείας με έδρα το Σαν Φρανσίσκο. Στελέχη της Uber τού είχαν εκφράσει την ανησυχία τους για τους κινδύνους που ενδέχεται να αντιμετώπιζαν οι οδηγοί της Uber, τους οποίους ενθάρρυναν να συμμετάσχουν σε διαδήλωση στο Παρίσι.

«Πιστεύω ότι αξίζει πολύ τον κόπο», τους απάντησε ο συνιδρυτής της εταιρείας. «Η βία εγγυάται την επιτυχία».

Σύμφωνα με τον Guardian, η Uber υιοθέτησε αντίστοιχες τακτικές σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Ολλανδία, Ισπανία, Ιταλία), κινητοποιώντας τους οδηγούς της και ωθώντας τους να διαμαρτύρονται στην αστυνομία όταν έπεφταν θύματα επιθέσεων, με στόχο η εταιρεία να εκμεταλλευθεί την κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης για να αποσπάσει υποχωρήσεις από τις αρχές.

«Ο Κάλανικ ποτέ δεν υπονόησε ότι η Uber εκμεταλλεύεται τη βία εις βάρος της ασφάλειας των οδηγών», αντέδρασε ο Ντέβον Σπέρτζον, εκπρόσωπος του πρώην επικεφαλής της εταιρείας, σε ανακοίνωσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα από την ICIJ.

Μετά τις κατηγορίες εναντίον του ότι ενθάρρυνε αμφιλεγόμενες και βίαιες πρακτικές από τους επικεφαλής της εταιρείας, υπό το φόντο σεξισμού και παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, ο Κάλανικ αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη θέση του γενικού διευθυντή τον Ιούνιο του 2017.

Όταν ανακοίνωσε την παραίτησή του από το διοικητικό συμβούλιο της Uber, στα τέλη του 2019, δήλωσε «περήφανός για τα όσα πέτυχε η εταιρεία».

Ο εκπρόσωπός του απέρριψε χθες όλες τις κατηγορίες των εφημερίδων, περιλαμβανομένης αυτής περί παρακώλυσης της δικαιοσύνης.

Η Uber είχε υιοθετήσει διάφορες στρατηγικές για να αποφεύγει τις προσπάθειες παρέμβασης των δυνάμεων της τάξης, ανάμεσά τους και αυτή του «διακόπτη ασφαλείας» που συνίστατο στο να διακόπτεται άμεσα η πρόσβαση ενός γραφείου στις βάσεις δεδομένων του διαδικτύου σε περίπτωση έρευνας.

Παράλληλα, η εταιρεία πρόσφερε μετοχές της σε πολιτικές προσωπικότητες στη Ρωσία και τη Γερμανία και πλήρωσε ερευνητές «εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για να δημοσιεύσουν έρευνες για τα οφέλη του οικονομικού της μοντέλου», αναφέρει η βρετανική εφημερίδα.

«Εκτός νόμου»

Ο Guardian επικαλείται διάφορα αποσπάσματα συνομιλιών μεταξύ στελεχών, στα οποία σχολιάζουν ότι δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για τις δραστηριότητές της Uber.

«Κάποιες φορές έχουμε προβλήματα, διότι είμαστε εντελώς εκτός νόμου», είχε γράψει η διευθύντρια επικοινωνίας της Uber Νάιρι Χουρνταζιάν στους συναδέλφους της το 2014, όταν απειλούνταν η ύπαρξη της εταιρείας στην Ταϊλάνδη και την Ινδία.

Στη χθεσινή της ανακοίνωση, η Uber υπενθυμίζει ότι τα μέσα ενημέρωσης είχαν καλύψει επαρκώς τα «λάθη» της εταιρείας πριν το 2017.

«Σήμερα η Uber (…) αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας 100 εκατομμυρίων ανθρώπων», τόνισε η Χέιζελμπέκερ. «Περάσαμε από μια εποχή αντιπαράθεσης σε μια εποχή συνεργασίας».

Ο ρόλος του Μακρόν

Η Uber, αρχικά, χρειάστηκε να δώσει μάχη για να γίνει αποδεκτή από τους καταναλωτές. Η εταιρεία βρήκε συμμάχους στην εξουσία, όπως τον Εμανουέλ Μακρόν, την εποχή που ήταν υπουργός Οικονομίας (2014-16), ο οποίος φέρεται να βοήθησε διακριτικά στην εταιρεία.

Βασιζόμενη στις μαρτυρίες διαφόρων προσώπων και σε ντοκουμέντα, συμπεριλαμβανομένων πολλών SMS που είχαν ανταλλαχθεί, η Le Monde συμπέρανε πως είχε συναφθεί μυστική «συμφωνία» ανάμεσα στην Uber και τον κ. Μακρόν.

Γαλλία: Οι σχέσεις Μακρόν – Uber και η οργή της Αριστεράς

Το Ελιζέ από την πλευρά του διαβεβαίωσε το Γαλλικό Πρακτορείο ότι ο κ. Μακρόν, ως υπουργός Οικονομίας, «φυσικά» είχε επαφές «με διάφορες εταιρείες οι οποίες εμπλέκονταν σε βαθιές αλλαγές σε τομείς των υπηρεσιών που συνέβησαν τα χρόνια που αναφέρονται», τις οποίες «διευκόλυνε αίροντας διοικητικά και ρυθμιστικά προσκόμματα».

Όμως η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της Ανυπότακτης Γαλλίας (La France Insoumise, LFI, ριζοσπαστική αριστερά), η Ματίλντ Πανό, κατήγγειλε μέσω Twitter τη «λεηλασία της χώρας», καθώς ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν τόσο «σύμβουλος και υπουργός του Φρανσουά Ολάντ» όσο και «λομπίστας για λογαριασμό αμερικανικής πολυεθνικής που είχε σκοπό να απορυθμιστεί στο διηνεκές η εργατική νομοθεσία».

Ενώ ο επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος (PCF) Φαμπιάν Ρουσέλ χαρακτήρισε απίστευτες τις «αποκαλύψεις για τον ενεργό ρόλο που διαδραμάτισε ο Εμανουέλ Μακρόν, τότε υπουργός, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη της Ούμπερ στη Γαλλία», «ενάντια σε όλους τους κανόνες μας, ενάντια σε όλα τα κοινωνικά κεκτημένα μας και ενάντια στα δικαιώματα των εργαζομένων».

Για την Uber θα όφειλε να συγκροτηθεί «εξεταστική επιτροπή» στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, έκρινε ο κομμουνιστής βουλευτής Πιερ Νταρεβίλ.

Στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος, ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού (Rassemblement national, RN, άκρα δεξιά), έκρινε ότι «η διαδρομή του Εμανουέλ Μακρόν είχε έναν συνεκτικό παράγοντα, ένα κοινό νήμα: την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, συχνά ξένων, πριν από τα εθνικά συμφέροντα».

Ερωτηθείς σχετικά από το Γαλλικό Πρακτορείο, ο πρώην βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος (Parti socialiste, PS) Τομά Τεβνού, που έδωσε το όνομά του στον νόμο του Οκτωβρίου του 2014 που οριοθέτησε πιο συγκεκριμένα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των ταξί και των οχημάτων μεταφοράς με οδηγό, εκτίμησε πως ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν «προνομιακός συνομιλητής» της Uber

Είχαν συζητήσει για το θέμα την άνοιξη του 2014, όταν ήταν αναπληρωτής γενικός γραμματέας στο Ελιζέ. «Επιδίωκε πάντα να στρώσει κόκκινο χαλί στην Uber», εκτίμησε.

Ο πρώην βουλευτής διερωτήθηκε επίσης για τον ρόλο της Ελιζαμπέτ Μπορν, η οποία «γνώριζε πολύ καλά τα θέματα αυτά». Η επικεφαλής της κυβέρνησης ήταν υπουργός Μεταφορών όταν εγκρίθηκε νέα νομοθεσία για τις οδικές μεταφορές, κατόπιν υπουργός Εργασίας όταν προωθήθηκε κοινωνικός διάλογος στον τομέα των μεταφορών με αυτοκίνητα με οδηγούς, πάντως «χωρίς να δοθεί καθεστώς μισθωτών στους οδηγούς της Uber», επισήμανε ο κ. Τεβνού.