Βέλγιο-Κονγκό: Παραδόθηκε ένα λείψανο του Πατρίς Λουμούμπα στην οικογένειά του.
Ο βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντε Κρο ζήτησε και πάλι σήμερα «συγγνώμη» εκ μέρους του Βελγίου για την ευθύνη ορισμένων ηγετών και δημόσιων λειτουργών αυτής της πρώην αποικιοκρατικής δύναμης στη δολοφονία του ήρωα της ανεξαρτησίας του Κονγκό Πατρίς Λουμούμπα, το 1961 στην Κατάνγκα.
«Αυτή την ηθική ευθύνη της βελγικής κυβέρνησης, την έχουμε αναγνωρίσει και την επαναλαμβάνω και πάλι αυτή την επίσημη ημέρα αποχαιρετισμού του Βελγίου προς τον Πατρίς Εμερί Λουμούμπα. Θα επιθυμούσα εδώ, παρουσία της οικογένειάς του, να ζητήσω με τη σειρά μου συγγνώμη εκ μέρους της βελγικής κυβέρνησης για τον τρόπο με τον οποίο αυτή βάρυνε στην απόφαση να μπει τέλος στις ημέρες του πρώτου πρωθυπουργού της χώρας», δήλωσε ο Ντε Κρο με την ευκαιρία της επιστροφής στους οικείους του Πατρίς Λουμούμπα ενός δοντιού αυτού του τελευταίου.
Το Βέλγιο παρέδωσε στην οικογένεια του Πατρίς Λουμούμπα το δόντι, το οποίο είναι το μοναδικό γνωστό λείψανο του δολοφονημένου ήρωα της ανεξαρτησίας του Κονγκό, στη διάρκεια μιας τελετής που πραγματοποιήθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες. Ο βέλγος πρωθυπουργός έκανε δηλώσεις ενώπιον του κονγκολέζου ομολόγου του Ζαν-Μισέλ Σάμα Λουκόντε και των παιδιών του Πατρίς Λουμούμπα, μπροστά από ένα φέρετρο στο οποίο επρόκειτο να τοποθετηθεί το κουτί που περιέχει το δόντι.
Το δόντι είχε κατασχεθεί από τη βελγική δικαιοσύνη το 2016, από το σπίτι της κόρης ενός βέλγου αστυνομικού ο οποίος είχε συμμετάσχει στην εξαφάνιση του πτώματος του Πατρίς Λουμούμπα.
Ένας βέλγος αξιωματούχος παρέδωσε σήμερα το μπλε κουτί, που περιείχε το δόντι, σε μέλη της οικογένειας του Πατρίς Λουμούμπα στο Ανάκτορο Έγκμοντ στο κέντρο των Βρυξελλών. «Υπάρχει ένα αίσθημα ικανοποίησης έπειτα από αρκετά χρόνια», είπε πριν από την τελετή στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο RTBF ένας από τους γιούς του, ο Ρολάν Λουμούμπα.
Μετά την τελετή αυτή, θα ακολουθήσει η επιστροφή του φερέτρου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η οποία προβλέπεται να πραγματοποιηθεί, αύριο, Τρίτη, το βράδυ. Έτσι θα καταστεί δυνατή η ανέγερση ενός μνημείου του εθνικού ήρωα στην Κινσάσα.
Τρεις ημέρες «εθνικού πένθους» έχουν προγραμματιστεί στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό από τις 27 ως τις 30 Ιουνίου, ημερομηνία κατά την οποία έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί η ταφή στην Κινσάσα και η οποία είναι η ημέρα της 62ης επετείου της ανεξαρτησίας της χώρας.
H ιστορία του δοντιού
Το δόντι διατηρείται — το έφερε στο Βέλγιο ένας Βέλγος αστυνομικός ονόματι Γκέραρντ Σότε ως αυτό που αργότερα περιγράφει ως «ένα είδος κυνηγετικού τροπαίου».
Για σχεδόν 40 χρόνια, το δόντι είναι εκτός δημόσιας θέας, μέχρι τη στιγμή που ο Σότε βγαίνει στην τηλεόραση, παραδέχεται τη συμμετοχή του στη δολοφονία του Λουμούμπα και το επιδεικνύει. Χρόνια αργότερα, κατάσχεται από το σπίτι της κόρης του Σότε και αρχίζει το επόμενο — και πιθανότατα τελευταίο — κεφάλαιο στην ιστορία του.
Η αντιμετώπιση του δοντιού του Λουμούμπα από τη βελγική κυβέρνηση είναι κατά κάποιο τρόπο ενδεικτική της αργής, διστακτικής προόδου.
Μόλις το 2016 — αφού τα παιδιά του Λουμούμπα υπέβαλαν καταγγελία εναντίον 12 Βέλγων αξιωματούχων οι οποίοι ήταν ύποπτοι για συμμετοχή στη δολοφονία του — το δόντι του ανακτήθηκε από την οικογένεια του Σότε, του αστυνομικού που είχε ξεφορτωθεί το σώμα του.
Το 2020, κατά τη διάρκεια του παγκόσμιου κινήματος Black Lives Matter, η κόρη του Λουμούμπα, Τζουλιάνα, απηύθυνε επιστολή στον βασιλιά ζητώντας του να παραδώσει τα λείψανα του πατέρα της.
Αυτό ώθησε την εισαγγελία να ενημερώσει την οικογένεια ότι το δόντι ήταν στη διάθεσή τους. Όμως, μη επιθυμώντας απλά να τους επιτραπεί να παραλάβουν τα λείψανα, η οικογένεια και άλλα μέλη της διασποράς διεξήγαγαν εκστρατεία για μια επίσημη τελετή παράδοσης.
«Θέλαμε πραγματικά να επιστρέψουμε τα [λείψανα] του Λουμούμπα με τιμή και όλες τις αναγνωρίσεις εκ μέρους του Βελγίου», δήλωσε ο Ζαν-Μαρί Μοσένγκο, Κονγκολέζος καλλιτέχνης που ζει επί του παρόντος στο Παρίσι, ο οποίος έχει ταχθεί υπέρ της διεξαγωγής τελετής για την περίσταση.
«Ο Λουμούμπα αποτελεί μέρος της κονγκολέζικης κληρονομιάς μέχρι σήμερα», ανέφερε. «Όλοι τον ξέρουν, είναι εθνικός ήρωας».
Ποιος ήταν ο Πατρις Λουμούμπα
Ο Λουμούμπα είχε γίνει στις 30 Ιουνίου 1960 ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρωθυπουργός του Κονγκό (το πρώην Ζαΐρ, σήμερα Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) μετά την ανεξαρτησία της χώρας από το Βέλγιο, το 1960, όμως προκάλεσε ανησυχίες στη Δύση με τα ανοίγματά του προς τη Μόσχα σε μια περίοδο που είχε κορυφωθεί ο Ψυχρός Πόλεμος.
Ερχόμενη στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, η άνοδος του Λουμούμπα πυροδότησε φόβους στη Δύση ότι θα μπορούσε να στρέψει τη χώρα του προς τη Σοβιετική Ένωση, στο βαθμό που η CIA σχεδίαζε να τον δολοφονήσει.
Τη σύντομη, ταραχώδη θητεία του ακολούθησε πραξικόπημα τον Σεπτέμβρη και η σύλληψή του αργότερα το ίδιο έτος. Σκοτώθηκε τον Ιανουάριο του 1961 από τις αρχές της Κατάνγκα, ενός αποσχισμένου κονγκολέζικου κράτους, αφού βασανίστηκε παρουσία Βέλγων αξιωματικών.
Για δεκαετίες μετά τη δολοφονία του Λουμούμπα, το Βέλγιο διατηρούσε επίσημη σιωπή σχετικά με τις συνθήκες που περιβάλλουν τον θάνατό του. Όμως το 2001, καθώς η χώρα άρχισε να αντιμετωπίζει τη βάναυση ιστορία της ως αποικιοκράτης, μια κοινοβουλευτική έρευνα διαπίστωσε ότι η βελγική κυβέρνηση ήταν «ηθικά υπεύθυνη» για τη δολοφονία του Λουμούμπα.
Η έρευνα δεν βρήκε «κανένα μεμονωμένο έγγραφο» που να αποδεικνύει ότι η βελγική κυβέρνηση έδωσε την εντολή να σκοτώσουν τον Λουμούμπα, αλλά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι Βέλγοι αξιωματούχοι είχαν προηγουμένως σχεδιάσει να τον απαγάγουν και ενδεχομένως να τον δολοφονήσουν τους μήνες που προηγήθηκαν του θανάτου του, και η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να προσπαθήσει να σταματήσει τη δολοφονία του όταν τον παρέδωσαν στις αρχές της Κατάνγκα.
22°
