Κοσμος

Γερμανικές εκλογές: Η παρακμή του Die Linke

Το κόμμα της άκρας αριστεράς απέσπασε το 4,9% και 39 έδρες

62224-137655.jpg
Newsroom
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
H Janine Wissler του κόμματος Die Linke σε συνέντευξη Τύπου
H Janine Wissler του κόμματος Die Linke © EPA/CLEMENS BILAN

Το ακροαριστερό κόμμα Die Linke είναι ο μεγάλος χαμένος των γερμανικών εκλογών χάνοντας 30 από τις 69 έδρες του στην ομοσπονδιακή Βουλή.

Το Die Linke είναι ο άμεσος απόγονος του μαρξιστικού-λενινιστικού κυβερνώντος κόμματος της πρώην Ανατολικής Γερμανίας (GDR), που έχει συγχωνευτεί με άλλα κόμματα της άκρας αριστεράς: μέχρι πρότινος η δημοτικότητά του κυμαινόταν γύρω στο 10%, με ιδιαίτερη δύναμη στο Βερολίνο και στη Βρέμη, όπου συμμετείχε σε τριμερή συνασπισμό με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και τους Πράσινους, καθώς και στη Θουριγγία, όπου ηγούνταν του συνασπισμού με το SPD και τους Πράσινους.

Το Die Linke («Η Αριστερά») ανήκει στην ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωμένης Αριστεράς-Σκανδιναβικής Πράσινης Αριστεράς (GUE/NGL) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ. Τον Δεκέμβριο του 2020, είχε 60.350 εγγεγραμμένα μέλη: ήταν το έκτο σε αριθμό μελών κόμμα στη Γερμανία. Η Die Linke θεωρείται αριστερό λαϊκιστικό κόμμα με εσωτερικές ομάδες, όπως η Κομμουνιστική Πλατφόρμα και η Σοσιαλιστική Αριστερά, οι οποίες χαρακτηρίζονται από εξτρεμιστικές τάσεις, νοσταλγία για το καθεστώς της πάλαι ποτέ Λαοκρατικής Γερμανίας και συμπάθεις προς την αριστερή τρομοκρατία.

Die Linke: Η ιστορία, η εξέλιξη και οι θέσεις του γερμανικού πολιτικού κόμματος

Η Die Linke ξεκίνησε ως το ανατογερμανικό ΚΚ με ένα πενιχρό 2,4% σε εθνικό επίπεδο στις ομοσπονδιακές εκλογές 1990, δηλαδή αμέσως μετά την επανένωση· το 1998 κέρδισε το 5,1% των ψήφων και το 2007 συνενώθηκε με άλλες ακροαριστερές ομάδες σε ενιαίο κόμμα. Για λίγο καιρό φαινόταν ότι θα ξεπερνούσε τους Πράσινους οι οποίοι ταυτίζονται λίγο-πολύ με τη γερμανική αριστερά. Παγιώθηκε ένα «πεντακομματικό σύστημα» σε ολόκληρη τη Γερμανία και η εκλογική ήττα του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στις ομοσπονδιακές εκλογές του 2009 οδήγησε την αύξηση της ψήφου της Αριστεράς στο 11,9%, ενισχύοντας την εκπροσώπησή της στην Μπούντεσταγκ από 54 σε 76 έδρες. Αλλά υπήρχε συνωστισμός στον χώρο της ευρύτερης αριστεράς και η σοσιαλδημοκρατική πολιτική του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος θόλωσε τις διαχωριστικές γραμμές των γερμανικών κομμάτων.

Η Die Linke συγκέντρωνε επί 15 χρόνια τους νοσταλγούς του κομμουνιστικού καθεστώτος: αν και κλήθηκε πολλές φορές να αποκηρύξει τον ολοκληρωτισμό, την παράδοση των μυστικών υπηρεσιών της Λαοκρατικής Γερμανίας και τους ηγέτες σαν τον Έριχ Χόνεκερ, το κόμμα επέμεινε στις θέσεις του. Αλλά, με το πέρασμα του χρόνου και τη φυσική αναχώρηση της γενιάς της Λαοκρατικής Γερμανίας -και παρά τις συμμαχίες με τους Πράσινους σε επίπεδο κρατιδίων- η Die Linke παρουσίαζε αστάθεια και μεγάλες διαφορές δημοφιλίας μεταξύ των κρατιδίων.

Το συνέδριο του κόμματος που είχε προγραμματιστεί για τις 30 Οκτωβρίου 2020, ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας: τελικά έγινε ηλεκτρονικά τον Φεβρουάριο του 2021 όπου η Die Linke δήλωνε ότι στόχος της είναι η υπέρβαση του καπιταλισμού και ο δημοκρατικός σοσιαλισμός, ενώ, βραχυπρόθεσμα, υποστηρίζει την αύξηση των κρατικών δαπανών στους τομείς των δημόσιων επενδύσεων, της εκπαίδευσης, της έρευνας και της ανάπτυξης, του πολιτισμού και των υποδομών, καθώς και την αύξηση των φόρων για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, η Die Linke ζητεί διεθνή αφοπλισμό, ενώ αποκλείει κάθε μορφή στρατιωτικής εμπλοκής της Γερμανίας. Διεκδικεί την αντικατάσταση του ΝΑΤΟ με ένα σύστημα συλλογικής ασφάλειας που περιλαμβάνει τη Ρωσία ως χώρα-μέλος, υποστηρίζει το αίτημα των διαγραφών χρέους των αναπτυσσόμενων χωρών, την αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας και τη μεταρρύθμιση των Ηνωμένων Εθνών «για μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών». Το πρόγραμμα της Die Linke κυριαρχείται από το προφίλ της ομάδας «Αντικαπιταλιστική Αριστερά» και της ορθόδοξης μαρξιστικής «Κομμουνιστικής Πλατφόρμας», αλλά στη μεταρρυθμιστική του πτέρυγα υπάρχουν δυο υπολογίσιμες δυνάμεις: το «Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Φόρουμ» και η «Οικολογική Πλατφόρμα» η οποία έχει πολύ περισσότερες διαφορές από τους Πράσινους απ’ όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά. Στο κόμμα συμμετέχει η «Αριστερά της Χειραφέτησης», ένα σοσιαλιστικό ρεύμα που συστάθηκε τον Μάιο του 2009 από τους Katja Kipping, Caren Lay και Julia Bonk, καθώς και ο «Σοσιαλιστικός διάλογος» που θεωρείται ανοιχτά εξτρεμιστική ομάδα η οποία αντιτίθεται, όπως και το «Μαρξιστικό Φόρουμ», σε οποιαδήποτε ρεφορμιστική τάση όπως είναι το «Μεταρρυθμιστικό Αριστερό Δίκτυο». Η εκπληκτική πολυμορφία της Die Linke συνεχίζεται με ομάδες κεϋνσιανών και τροτσκιστών.        

Τα δημογραφικά στοιχεία των ψηφοφόρων της Αριστεράς διαφέρουν έντονα από περιοχή σε περιοχή. Το 2018, στα ανατολικά, οι ψηφοφόροι και τα μέλη της Αριστεράς, το 44% των μελών του κόμματος στο Mecklenburg-Vorpommern ήταν πάνω από 76 ετών αλλά τα τελευταία χρόνια η Die Linke είχε αποκτήσει σημαντική δημοτικότητα στους νέους. Η μέση ηλικία των μελών του κόμματος μειώθηκε από 60 χρόνια το 2014 σε 56 το 2017, ενώ το 2016-2018, τα δύο τρίτα των νέων μελών του κόμματος ήταν κάτω των 35 ετών.

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Προστασία του Συντάγματος η οποία έχει ως καθήκον τη συλλογή πληροφοριών γύρω από τις απειλές στη δημοκρατική τάξη, την ύπαρξη και την ασφάλεια της ομοσπονδίας, δεν θεωρεί εξτρεμιστικό το κόμμα στο σύνολό του, αλλά παρακολουθεί με ανησυχία αρκετές από τις εσωτερικές παρατάξεις και ομάδες του. Παρά το χαμηλό ποσοστό στις εκλογές της Κυριακής, δεν αποκλείεται η Die Linke να παίξει ρυθμιστικό ρόλο στη συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ