Γκρίζοι Λύκοι: Οι στρατιώτες του Ερντογάν στην Ευρώπη

Το γαλλικό περιοδικό Le Point δημοσιεύει στο τελευταίο του τεύχος ένα εκτεταμένο ρεπορτάζ για το υπερεθνιστικό κίνημα του τουρκικού καθεστώτος, τους Γκρίζους Λύκους, και το πώς έχουν εισδύσει στην Ευρώπη δημιουργώντας πυρήνες και επηρεάζοντας τις τουρκικές κοινότητες. Πρόκειται για μια παραστρατιωτική οργάνωση με μακρά ιστορία βίας, αντισημιτισμού, αντι-κουρδικής και αντι-αρμενικής πολιτικής, που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της Τουρκίας. Η δολοφονία της 20χρονης Deniz Poyraz στις 17 Ιουνίου από μέλος των Γκρίζων Λύκων στο Ισμίρ ήταν η αφορμή του άρθρου στο Le Point: O δράστης, ο 27χρονος Onur Gencer, που την πυροβόλησε κατά τη διάρκεια επίθεσης στα γραφεία του κουρδικού κόμματος PKK επειδή, όπως δήλωσε, «μισούσε εκ γενετής τους Κούρδους», εμφανιζόταν στα κοινωνικά δίκτυα ως εθνικιστής αγωνιστής και πόζαρε σε αρρενωπές πόζες. Πέρυσι, διατυμπάνιζε ότι βρισκόταν «με αποστολή» στη βόρεια Συρία στο πλάι των Τούρκων στρατιωτών και των ισλαμιστών τρομοκρατών, ενώ έχει αναρτήσει φωτογραφίες του μπροστά στην κόκκινη σημαία με την ημισέληνο και το αστέρι κάνοντας με τα δάχτυλα το σήμα των Γκρίζων Λύκων.

Την οργάνωση ίδρυσε στη δεκαετία του 1960 ο συνταγματάρχης Alparslan Türkeş, θαυμαστής των ευρωπαϊκών φασιστικών κινημάτων και ιδεολόγος της «Μεγάλης Τουρκίας» που θα συνενώσει όλους τους τουρκόφωνους λαούς. Με το πέρασμα του χρόνου και την επέκταση της τουρκικής διασποράς, το κίνημα απέκτησε ερείσματα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα στη Γερμανία και τη Γαλλία: το πανεπιστήμιο του Στρασβούργου θεωρείται φυτώριο των Γκρίζων Λύκων, ενώ οι τουρκικές κοινότητες παντού στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, βρίσκονται υπό την επιρροή τους. Ανεπισήμως οι Γκρίζοι Λύκοι είναι η νεολαία του Τουρκικού Κόμματος του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) –το οποίο στηρίζει το 10% των Τούκρων ψηφοφόρων– καθώς και του Κόμματος της Μεγάλης Ενότητας (BBP): έτσι, αποτελούν τον σημαντικότερο παρακρατικό βραχίονα των κομμάτων που κυβέρνησαν και κυβερνούν την Τουρκία. Φαίνεται ότι η οργάνωση ιδρύθηκε με χρηματοδότηση των ΗΠΑ στο πλαίσιο μιας ψυχροπολεμικής επιχείρησης που είχε το όνομα Κόκκινη Προβιά και τροφοδοτούσε αντικομμουνιστικές ομάδες: δηλαδή έχουμε να κάνουμε με ένα ακόμη τέρας του Φρανκεστάιν. Οι Γκρίζοι Λύκοι ανέπτυξαν δράση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της Τουρκίας αριθμώντας περίπου 700 συνδικάτα, ομάδες αποστράτων, συνταξιούχων και «σωματεία μαρτύρων». Πολλά μέλη είναι συγγενείς Tούρκων στρατιωτών που υποτίθεται ότι σκοτώθηκαν σε μάχες με τους Kούρδους, παρότι το 1968, όταν οι Γκρίζοι Λύκοι άρχισαν την τρομοκρατική τους δράση, οι Κούρδοι δεν είχαν πάρει ακόμα τα όπλα. Μέλος των Γκρίζων Λύκων ήταν ο Mehmet Ali Ağca, που το 1981 επιχείρησε να δολοφονήσει τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄, ενώ μέλη των Γκρίζων Λύκων ενεπλάκησαν στη δολοφονία του Ελληνοκύπριου Τάσου Ισαάκ το 1996.

Τον Νοέμβριο του 2020 η οργάνωση τέθηκε εκτός νόμου στη Γαλλία: ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την τρομοκρατική φύση των Γκρίζων Λύκων, μετά την καταδίκη του Ahmet Cetin για ρητορική μίσους. Όχι ότι έγινε τίποτα εντυπωσιακό: απλώς όσοι Γαλλο-τούρκοι ανήκαν στην οργάνωση δεν το ομολογούν πια ανοιχτά και συνεχίζουν να ιδρύουν «εστίες», τζαμιά, πολιτιστικά κέντρα, εθνοτικές ενώσεις γύρω από τις οποίες συσπειρώνονται, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, σήμερα 2,7 εκατομμύρια Τούρκοι στη Γερμανία, 800.000 στη Γαλλία, 500.000 στη Βρετανία και 300.000 στο Βέλγιο. Ακριβώς επειδή σε όλα αυτά τα ιδρύματα η παρουσία τους είναι διακριτική, συσπειρώνουν πολλές ακροδεξιές και εθνικιστικές αποχρώσεις: αντι-Άραβες και αντι-Ρώσους, φανατικούς ισλαμιστές και Κεμαλιστές. Αλλά η δράση τους σκοντάφτει στον αντιρατσιστικό νόμο και στον νόμο περί παρότρυνσης στη βία: από το 2016 οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν καταδικάσει τοπικούς Τούρκους ηγέτες για ρητορική μίσους εναντίον των Κούρδων, των Αρμενίων και των Ελλήνων χωρίς ωστόσο να μπορούν να παρέμβουν στους θεσμούς που έχουν δημιουργήσει στο ευρωπαϊκό έδαφος – το στοίχημα να αποδειχθεί η σχέση τους με τις νεο-ναζιστικές οργανώσεις και τη μαφία βρίσκεται σε εξέλιξη. Στην Αυστρία, όπου έχουν απαγορευτεί τα σύμβολα των Γκρίζων Λύκων, τα ιδρύματά τους παραμένουν ανέπαφα.

Το πρόβλημα είναι ότι στην Ευρώπη υπάρχουν πολλοί εκλεγμένοι Τούρκοι, όπως για παράδειγμα ο Emir Kir, δήμαρχος της περιοχής Saint-Josse των Βρυξελλών ο οποίος δεν κρύβει τις ταυτοτικές και εθνικιστικές του ιδέες. Στο Στρασβούργο, στο Μετς, στη Λυόν, στο Μπορντό, στην Γκρενόμπλ, στην Νάντη, όπως και σε μικρότερες πόλεις σαν την Brive-la-Gaillarde, το Annecy, το Montereau-Fault-Yonne οι Γκρίζοι Λύκοι συμμετέχουν στα δημοτικά συμβούλια εκπροσωπώντας τις μουσουλμανικές κοινότητες, είτε πρόκειται για Τούρκους, είτε για Άραβες. Και παρότι η Ένωση της Γαλλο-τουρκικής Φιλίας έχει αυτό το καλόηθες όνομα δεν είναι παρά μια βιτρίνα των Γκρίζων Λύκων: όλοι το ξέρουν, κανείς δεν μιλάει.

Ο Ερντογάν έχει εκφράσει πολλές φορές τον θαυμασμό του για τον ιδρυτή των Γκρίζων Λύκων και διατηρεί στενές σχέσεις με τον σημερινό ηγέτη Devlet Bahçeli με τον οποίον δεν τον χωρίζει τίποτα από ιδεολογική άποψη. Η οργάνωση έχει πολλά πλοκάμια: είναι δομημένη σαν ρωμαϊκή στρατιά, με αυστηρά ιεραρχημένη πυραμίδα και με ευρωπαϊκή έδρα τη Φρανκφούρτη όπου βρίσκεται και το τυπογραφείο όπου βγαίνει η προπαγανδιστική εφημερίδα «Τουρκία» η οποία διανέμεται σε όλη τη διασπορά. Στη Γαλλία η έδρα βρίσκεται στο παρισινό προάστιο Παντέν και έχει ως επικεφαλής τον 51χρονο εργολάβο οικοδομών Orhan Ilhan που έχει έρθει από το Μετς. Το Παρίσι έχει πικρή πείρα από την τρομοκρατική δράση των Γκρίζων Λύκων: ήδη από τη δεκαετία του 1980 έχουν συμβεί μαφιόζικες δολοφονίες και βανδαλισμοί αρμενικών νεκροταφείων. Γενικά, θεωρείται ότι η οργάνωση χρησιμοποιεί εκτελεστές κι ότι συνεπικουρείται από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες μέσω των οποίων τα μέλη της εισέδυσαν στην ταξιαρχία Sultan Murad που, με τη σειρά της, έχει συνενωθεί με τους τζιχαντιστές στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας. Η χάρη των Γκρίζων Λύκων φτάνει μέχρι την Ινδονησία: η ινδονησιακή κυβέρνηση τούς ενοχοποιεί για τη βομβιστική επίθεση στην Μπανγκόκ το 2015 κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 20 άτομα.

Μέσω των ιδρυμάτων τους οι Γκρίζοι Λύκοι οργανώνουν γάμους, κατασκηνώσεις παιδιών και νέων, θρησκευτικές και πατριωτικές γιορτές, ενώ διδάσκουν τη νεολαία, τη δεύτερη και τρίτη γενιά των μεταναστών, πώς και γιατί «αν το τουρκικό κράτος έρθει σε σύγκρουση με τη χώρα υποδοχής, θα συνταχθούν χωρίς δισταγμό με την Τουρκία». Υπάρχουν δύο ρεύματα: οι εθνικιστές που δεν πολυενδιαφέρονται για το Ισλάμ –που προωθούν μονάχα τον παντουρκισμό– και οι ισλαμιστές οι οποίοι υποστηρίζουν άνευ όρων τον Ερντογάν• εξάλλου, σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα δραστηριοποιούνται με διαφορετικά ονόματα και αντλούν πόρους από διαφορετικές παρανομίες. Το 2018 η γερμανική δικαιοσύνη διέλυσε μια ομάδα των Γκρίζων Λύκων με το όνομα Osmanen Germania, η οποία είχε κατηγορηθεί για φόνους και λαθρεμπόριο ναρκωτικών.

Κάποτε οι Γκρίζοι Λύκοι θεωρούσαν τον Ερντογάν υπερβολικά δυτικόφιλο: το κόμμα του Devlet Bahçeli ήταν εναντίον των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση και κάθε δημοκρατικής μεταρρύθμισης στο εσωτερικό της Τουρκίας. Αλλά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, συσπειρώθηκαν γύρω από τον Ερντογάν ο οποίος έκανε, από την πλευρά του, κάποιες υποχωρήσεις έναντι του Bahçeli, μεταξύ άλλων διατάσσοντας την αποφυλάκιση του αρχιμαφιόζου Alaattin Çakici, που ήταν υπεύθυνος για 41 δολοφονίες. Ο Alaattin Çakici συμπυκνώνει ό,τι είναι οι Γκρίζοι Λύκοι: κατά συρροήν δολοφόνος και μαφιόζος που καταδικάστηκε σε 36 χρόνια κράτηση, αλλά τον οποίον επισκέφτηκε ο Devlet Bahçeli στη φυλακή, στήριξε ανοιχτά ο Eyüp Aşık από το Κόμμα της Πατρίδας και απελευθέρωσε ο Ερντογάν.