Κοσμος

Γιατί το 2021 είναι η χρονιά του τρένου

2021 «έτος των σιδηροφρόμων»: αναβαθμίσεις, εκσυγχρονισμός, συντήρηση ― το τρένο γίνεται το πιο hot μέσο μεταφοράς

A.V. Team
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Οικολογικό, γρήγορο και άνετο: Το 2021 είναι η χρονιά του τρένου καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση ονόμασε το 2021 «έτος των σιδηροδρόμων»

Την Κυριακή 2 Μαΐου, το 99,4% των ελβετικών τρένων ήταν στην ώρα τους με ακρίβεια δευτερολέπτων -δεν συμβαίνει το ίδιο σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η ΕΕ, ανακοινώνοντας το «έτος των σιδηροδρόμων», κάτι που φαίνεται κάπως παράλογο φέτος δεδομένων των περιορισμών στα ταξίδια, θέλησε να υπογραμμίσει την ανάγκη της επιστροφής στο τρένο: στο πιο ασφαλές μέσο μεταφοράς που, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι και το πιο γρήγορο. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για «δεκαετία των σιδηροδρόμων», λέει ο Matthias Ruete από το Ινστιτούτο Jacques-Delors, γνώστης των ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών δικτύων: ο σιδηρόδρομος πρέπει να επιστρέψει στην καθημερινότητα των Ευρωπαίων που παίρνουν το αεροπλάνο υπερβολικά συχνά ή χρησιμοποιούν ΙΧ, δυο μέσα μεταφοράς τα οποία εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες CO2 και πρέπει να θεωρούνται πλέον αναχρονιστικά. Τα αεροδρόμια έχουν γίνει εξαιρετικά χρονοβόρα ήδη από το 2001 εξαιτίας των αυστηρών μέτρων ασφαλείας· τα ΙΧ είναι ακριβά από τη φύση τους και επίσης χρονοβόρα μιας και ο οδηγός πρέπει να οδηγεί, δεν μπορεί να κάνει τίποτ’ άλλο -αντιθέτως, στο τρένο ο ταξιδιώτης έχει όλο τον χρόνο δικό του, άνεση χώρου και μια σειρά ευκολίες· θέση για ποδήλατο, μπαρ, εστιατόριο και τα λοιπά.

Προβλέπεται μείωση 55% των εκπομπών CO2 των σιδηροδρόμων μέχρι 2030 με στόχο μηδενικές εκπομπές το 2050. Σήμερα τα τρένα είναι υπεύθυνα μόνο το 0,4% των συνολικών εκπομπών έναντι 71,8% των τροχοφόρων, 14,1% των πλοίων και 13,2% των αεροπλάνων. Αλλά χρειάζεται δουλίτσα: η χρονική ακρίβεια των ευρωπαϊκών τρένων δεν έχει βελτιωθεί από το 2015 και υπάρχουν πολλά παράπονα για καθυστερήσεις. Στη Γαλλία, το 2015 το 93% των τρένων αναχωρούσαν και έφταναν με καθυστέρηση 5’ το πολύ. Αλλά το ποσοστό έπεσε στο 90% το 2018 για τα τοπικά και περιφερειακά τρένα, ενώ δεν ξεπερνούσε το 79% για τις διευρωπαϊκές διαδρομές.

Γενικά, οι ευρωπαϊκοί νόμοι προστατεύουν τους επιβάτες: αν η καθυστέρηση ξεπερνά τα 60 λεπτά, μπορούν να ζητήσουν επιστροφή χρημάτων -πράγμα που συμβαίνει συχνά εξαιτίας των απεργιών σε ορισμένες χώρες, ιδιαίτερα στη Γαλλία. Φαίνεται δίκαιο αλλά αυτή η δίκαιη προστασία επιβαρύνει τα ήδη προβληματικά ταμεία των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων τα οποία αδειάζουν κι από τα μειωμένα εισιτήρια για τους seniors, τους αναπήρους και τα παιδιά. Εξάλλου, η συντήρηση και η αναβάθμιση των σιδηροδρόμων είναι εξαιρετικά δαπανηρή ιδιαίτερα εν όψει της αντικατάστασης των παλιών τρένων με τα bullet trains που ανταγωνίζονται σε ταχύτητα τις αερομεταφορές.

Η χρήση του τρένου διαφέρει από χώρα σε χώρα: στην Αυστρία το χρησιμοποιεί το 12,1% των ταξιδιωτών, στην Ολλανδία το 11,1% και στη Γαλλία το 10,5%. Στη μεταφορά εμπορευμάτων, πρώτες στη χρήση του τρένου είναι οι Βαλτικές χώρες με ποσοστό 45%, ενώ στη Γαλλία μόνο 9,93% των εμπορευμάτων μεταφέρονται με τρένο και στην Ισπανία το ποσοστό κυμαίνεται γύρω στο 4,97%. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 18,7%, αλλά ο στόχος είναι το 30% το 2030. Είμαστε ακόμα πολύ μακριά, φαίνεται όμως ότι η ευρωπαϊκή προσπάθεια να ενισχυθεί το τρένο αντιπροσωπεύει μια παγκόσμια τάση: στις ΗΠΑ, ο Joe Biden έχει ανακοινώσει την αντικατάσταση παλιών αργών τρένων με bullet trains με σκοπό να αποσυμφορηθούν οι αεροπορικές πτήσεις ανάμεσα σε πόλεις που απέχουν λιγότερο από χίλια χιλιόμετρα.