Brexit: Οι επόμενοι σταθμοί μετά τις βρετανικές εκλογές

Έπειτα από όλα τα επιχειρήματα και τις μαζικές πορείες, οι αντίπαλοι του Brexit βρίσκονται σήμερα αντιμέτωποι με μια σκληρή αλήθεια, μετά την πιθανή σαρωτική νίκη του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον: Δεν θα υπάρξει δεύτερο δημοψήφισμα· το διαζύγιο από την Ευρώπη είναι αναπόφευκτο.

Με τους Συντηρητικούς έτοιμους να κερδίσουν τη μεγαλύτερη πλειοψηφία τους από το 1987, ο Τζόνσον θα μπορέσει να περάσει από το κοινοβούλιο τη συμφωνία του για το διαζύγιο, επιτρέποντας στη Βρετανία να αποχωρήσει από την ΕΕ τον ερχόμενο μήνα.

Θα είναι η πιο σημαντική γεωπολιτική κίνηση της χώρας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Κατέρρευσε το όνειρο για δεύτερο δημοψήφισμα

Μερικοί υποστηρικτές ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit κατηγόρησαν τον εαυτό τους για τη συντριπτική ήττα. Η κύρια οργάνωση που έκανε εκστρατεία για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, η People's Vote, κατέρρευσε, ενώ ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος ήταν αμφίσημος, καθώς υποσχέθηκε να παραμείνει ουδέτερος σε μια νέα ψηφοφορία.

«Είμαι αναστατωμένος και όπως όλοι στην κοινότητα του 'remain' θα ήθελα να είχαμε πιο ικανή εκπροσώπηση», λέει ο Μάικ Γκαλσγουόρθι, ο οποίος διεξήγαγε εκστρατεία κατά του Brexit.

Το δημοψήφισμα του 2016 για τη συμμετοχή στην ΕΕ ήταν το πιο πολωτικό ζήτημα στην πρόσφατη βρετανική ιστορία, αποκρυσταλλώνοντας διαιρέσεις ανάμεσα σε πόλεις και κωμοπόλεις, νέους και ηλικιωμένους, τους κερδισμένους της παγκοσμιοποίησης και αυτούς που έμειναν πίσω.

Για πολλούς φιλευρωπαίους στη Βρετανία, ένα νέο δημοψήφισμα αντιπροσώπευε την καλύτερη ευκαιρία για να τερματισθεί η αναταραχή και η πολιτική παράλυση. Αν ενώνονταν σε μια ενιαία πολιτική δύναμη, μπορεί να είχαν μια ευκαιρία να ανατρέψουν το αποτέλεσμα.

Επιπλέον των αδυναμιών τους, οι αποκαλούμενοι «remainers» ξεπεράσθηκαν από τα πράγματα.

Τα τρία τελευταία χρόνια η υποστήριξη της παραμονής στην ΕΕ ερχόταν πρώτη σε όλες σχεδόν τις δημοσκοπήσεις, προκαλώντας μερικές από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην πρόσφατη ιστορία της Βρετανίας. Δύο φορές το κοινοβούλιο υποχρέωσε να καθυστερήσει το Brexit.

Όμως τα κύρια αντιπολιτευόμενα κόμματα δεν κατάφεραν να συνεργασθούν για να διαμορφώσουν μια λειτουργική διακομματική συμμαχία, κάνοντας εκατομμύρια Βρετανούς να απορούν.

Ενώ οι Συντηρητικοί ενοποίησαν την ψήφο αυτών που θέλουν την αποχώρηση από την ΕΕ, οικοδομώντας έναν συνασπισμό ψηφοφόρων υπέρ του Brexit απ' όλες τις εκλογικές περιφέρειες και τις τάξεις, αυτοί που διεξήγαν εκστρατεία για ένα νέο δημοψήφισμα πάσχιζαν για να κερδίσουν υποστηρικτές ή για να συμφωνήσουν σ' ένα ενοποιημένο σχέδιο.

Διαιρεμένοι

Η Τζίνα Μίλερ, η οποία διεξήγαγε εκστρατεία για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, ήταν μεταξύ αυτών που δέχονται πως δεν υπάρχει επιστροφή. «Σίγουρα δεν θα υπάρξει άλλη ψηφοφορία», δήλωσε προσθέτοντας πως το Brexit «θα περάσει ως μια πράξη του κοινοβουλίου, στη συνέχεια θα επικυρωθεί ως διεθνής συνθήκη και θα έχουμε αποχωρήσει».

Κλειδί στην ήττα του στρατοπέδου του «Remain» ήταν η άρνηση του Εργατικού Κόμματος να συμμετάσχει σε μια πρωτοβουλία με στόχο την ενθάρρυνση της ψήφου τακτικής, στο πλαίσιο της οποίας υποστηρίζεται ένας υποψήφιος για να εμποδισθεί ένας άλλος μάλλον, παρά επειδή χαίρει αυθεντικής υποστήριξης.

Αντιθέτως το νεοϊδρυθέν Κόμμα του Brexit συμφώνησε να μην κατεβάσει υποψηφίους εναντίον των Συντηρητικών σε σχεδόν τις μισές περιφέρειες ώστε να μην «αραιώσει» η ψήφος υπέρ του Brexit.

Πολλοί υποστηρικτές του «Remain» λένε πως η τύχη της κίνησής τους ήταν αξεδιάλυτα δεμένη με τον ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, τον λιγότερο δημοφιλή ηγέτη κόμματος της βρετανικής αντιπολίτευσης στη ζωντανή μνήμη. Η πιο πιθανή οδός για ένα δεύτερο δημοψήφισμα θα ήταν να γινόταν πρωθυπουργός ο Κόρμπιν.

Άλλοι υποστηρικτές του «Remain» έκαναν λόγο για λάθη στρατηγικής, όπως το ότι συμφώνησαν σε πρόωρες εκλογές όταν ο πρωθυπουργός ήταν παγιδευμένος στο κονοβούλιο, μην μπορώντας να περάσει χωρίς τροποποιήσεις τη συμφωνία του για το Brexit.

Ο Τζόνσον πήρε τις εκλογές που ήθελε όταν έσπασε το ενιαίο μέτωπο των κομμάτων της αντιπολίτευσης κατά της διενέργειάς τους.

Γαλλία: Το αποτέλεσμα θα επιτρέψει να ξεκαθαρίσει η κατάσταση

Η καθαρή νίκη των Συντηρητικών του Μπόρις Τζόνσον στις βρετανικές εκλογές αναμένεται να επιτρέψει να υπάρξει «αποσαφήνιση» όσον αφορά το Brexit, έκρινε σήμερα η υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας Αμελί ντε Μονσαλέν.

Αυτές οι εκλογές, «εάν τα αποτελέσματα των έξιτ πολ επιβεβαιωθούν, αναμένεται να επιτρέψουν να σχηματιστεί καθαρή πλειοψηφία» στη Βουλή των Κοινοτήτων, κάτι που «εξέλιπε στο Ηνωμένο Βασίλειο εδώ και κάποια χρόνια», σημείωσε η Μονσαλέν.

Το βρετανικό κοινοβούλιο θα πρέπει να ψηφίσει και να επικυρώσει τη συμφωνία που διαπραγματεύθηκε το Λονδίνο με τις Βρυξέλλες, ώστε το διαζύγιο να γίνει όπως προβλέπεται την 31η Ιανουαρίου, κάτι που ο Τζόνσον δεν έχει καταφέρει να γίνει μέχρι τώρα.

«Αυτές οι εκλογές αναμένεται να επιτρέψουν να υπάρξει αναδιάταξη (...) της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου, που για πολύ καιρό βρίσκονταν σε διάσπαση», πρόσθεσε.

Η Μονσαλέν τόνισε πως η ίδια δεν είναι «ούτε ανακουφισμένη ούτε ανήσυχη» για το αποτέλεσμα, αλλά θύμισε ότι η ίδια και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν τόνιζαν εδώ και πολύ καιρό ότι «χρειάζεται αποσαφήνιση» της κατάστασης.

Το αποτέλεσμα αυτό «θα μας οδηγήσει να κάνουμε το πρωί [σ.σ. στη Σύνοδο Κορυφής] την προβλεπόμενη συζήτηση για την εντολή στον ευρωπαίο διαπραγματευτή Μισέλ Μπαρνιέ να προετοιμάσει τη μελλοντική σχέση», που θα περιλαμβάνει μια «πολύ ιδιαίτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου» ώστε να συνεχιστούν οι «σθεναρές εμπορικές σχέσεις» της ΕΕ και του ΗΒ, σύμφωνα με τη Μονσαλέν.

«Το σημαντικότερο όσον αφορά το Brexit δεν είναι το πώς θα χωρίσουμε, αλλά τι θα οικοδομήσουμε κατόπιν», για την γαλλίδα υφυπουργό Εξωτερικών Υποθέσεων.

Σουηδός πρωθυπουργός: Μπορεί πλέον να γίνει το Brexit, αλλά μένει ελάχιστος χρόνος για συμφωνία με την ΕΕ για τις εμπορικές σχέσεις

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Στέφαν Λεβέν έκρινε σήμερα ότι το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών στο Ηνωμένο Βασίλειο σημαίνει ότι το Brexit μπορεί πλέον να γίνει πραγματικότητα όπως έχει συμφωνηθεί, επισήμανε ωστόσο πως απομένει ελάχιστος χρόνος για να γίνει διαπραγμάτευση της μελλοντικής σχέσης Βρετανίας-ΕΕ, ειδικά στο πεδίο του εμπορίου.

«Είναι πολύ καθαρό το αποτέλεσμα — δεν θα έχει αλλάξει το πρωί», τόνισε ο Λεβέν σε δημοσιογράφους αποχωρώντας από τον χώρο όπου διεξήχθησαν οι εργασίες της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.

«Σημαίνει ότι θα προχωρήσουμε στον χωρισμό (...). Έχουμε τώρα 11 μήνες μπροστά μας για να κλείσουμε μια συμφωνία. Είναι πολύ μικρό το χρονικό διάστημα», τόνισε ο σουηδός πρωθυπουργός.

Οι Συντηρητικοί του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον οδεύουν να καταγάγουν σαρωτική νίκη στις πρόωρες εκλογές που διεξήχθησαν χθες στη Βρετανία, σύμφωνα με έξιτ πολ και κάποια πρώτα αποτελέσματα.

Οι επόμενοι σταθμοί για το Brexit

Ακολουθούν οι ημερομηνίες των επόμενων μεγάλων σταθμών στη μακρά και κοπιώδη διαδικασία του Brexit μετά τη νίκη του Συντηρητικού Κόμματος του βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, σύμφωνα με το έξιτ πολ.

• 13 Δεκεμβρίου: μια νέα κυβέρνηση

Αν τα επίσημα αποτελέσματα επιβεβαιώσουν τη δημοσκόπηση στην έξοδο των εκλογικών τμημάτων η οποία δίνει το Συντηρητικό Κόμμα νικητή με απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο Μπόρις Τζόνσον θα πάει κατ' ευθείαν στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ για να πάρει και πάλι πρωθυπουργική εντολή από τη βασίλισσα Ελισάβετ ΙΙ.

• 17 Δεκεμβρίου: νέα σύνοδος του κοινοβουλίου

Οι νεοεκλεγέντες βουλευτές στη Βουλή των Κοινοτήτων θα επιλέξουν τον «speaker» τους (πρόεδρο). Κατά πάσα πιθανότητα θα ανανεώσουν τη θητεία του Λίντσεϊ Χόιλ, ο οποίος είχε εκλεγεί λίγο πριν από τη λήξη της τελευταίας κοινοβουλευτικής συνόδου ως διάδοχος του Τζον Μπέρκοου.

Θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία των 650 βουλευτών.

• 19 Δεκεμβρίου: η ομιλία της βασίλισσας

Αν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει πράγματι τις εκλογές, θα ανακοινώσει γρήγορα το νομοθετικό χρονοδιάγραμμά του με την ομιλία της βασίλισσας.

Σύμφωνα με την παράδοση, η βασίλισσα θα διαβάσει τον κατάλογο των νομοθετικών κειμένων που ο Τζόνσον ελπίζει να θέσει σε εφαρμογή στη διάρκεια τελετής ενώπιον της μη αιρετής άνω βουλής του βρετανικού κοινοβουλίου, της Βουλής των Λόρδων.

Δεδομένου ότι η προηγούμενη ομιλία της βασίλισσας ήταν τον Οκτώβριο και εξαιτίας της εγγύτητας των Χριστουγέννων, προβλέπεται ένα πιο ελαφρύ πρόγραμμα, χωρίς βασιλικά διάσημα ούτε ιππικό.

• 31 Ιανουαρίου: Brexit

Το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου, ημερομηνία που έχει ήδη αναβληθεί τρεις φορές μετά το δημοψήφισμα του 2016.

Αν ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει πράγματι την απόλυτη πλειοψηφία, θα επιδιώξει να έχει υιοθετηθεί μέχρι τότε από το κοινοβούλιο η συμφωνία διαζυγίου, την οποία διαπραγματεύθηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, για να εξασφαλίσει μια ήπια έξοδο.

• 1η Ιουλίου: καταληκτική ημερομηνία για ενδεχόμενη παράταση της μεταβατικής περιόδου

Μετά την αποχώρηση από την ΕΕ, η χώρα θα εισέλθει σε μια μεταβατική φάση στην οποία οι σχέσεις της με τους 27 θα παραμείνουν οι ίδιες μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Η προθεσμία αυτή πρέπει να επιτρέψει στα δύο μέρη να συνάψουν μια νέα σχέση όσον αφορά το εμπόριο και την ασφάλεια. Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί επίσης να θελήσει να παρατείνει αυτή την περίοδο για ένα ή δύο χρόνια, όμως οφείλει να ενημερώσει την ΕΕ για το σχετικό αίτημά του πριν από την 1η Ιουλίου.

• 31 Δεκεμβρίου: τέλος της μεταβατικής περιόδου

Πρόκειται για το τέλος των δεσμών ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο όπως υπήρξαν επί 47 χρόνια. Χωρίς νέα συμφωνία ή παράταση της μεταβατικής περιόδου, το εμπόριο και οι μεταφορές, μεταξύ άλλων, κινδυνεύουν με μεγάλες αναταράξεις.