Κοσμος

Ένα τηλε-ριάλιτι με αληθινούς δολοφόνους τζιχαντιστές

Καταδικασμένοι σε θάνατο μαχητές του ισλαμικού κράτους περιγράφουν on camera τις πράξεις τους και η τηλεθέαση στο Ιράκ εκτοξεύεται

Μυρσίνη Λιοναράκη
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Υπάρχει μία εκπομπή στην ιρακινή τηλεόραση που δεν μοιάζει με καμία άλλη και δεν μπορείς να την εντάξεις και σε καμία συγκεκριμένη κατηγορία. Παίζει κάθε Παρασκευή βράδυ, σε ζώνη υψηλής τηλεθέασης, στην κρατική τηλεόραση του Ιράκ. Κάθε βδομάδα λοιπόν, ο παρουσιαστής Ahmad Hassan καλεί έναν ή περισσότερους τζιχαντιστές καταδικασμένους σε θάνατο για να μιλήσουν για τα εγκλήματά τους. Δεν δρα μόνος του όμως αφού η εκπομπή είναι ουσιαστικά ένα εργαλείο προπαγάνδας του κράτους και τελεί υπό την αιγίδα των υπουργείων Εσωτερικών, Δικαιοσύνης και Εθνικής Ασφάλειας. Όπως είναι αναμενόμενο, οι εκπρόσωποι των τριών αυτών υπουργείων επιλέγουν τον κάθε καλεσμένο μετά από μελέτη του φακέλου του και τις περισσότερες φορές πρόκειται για μέλος του ισλαμικού κράτους.

Πρόκειται για μία ιδιαίτερα δημοφιλή εκπομπή παρά τις σκληρές σκηνές βίας αφού περιγράφουν εγκλήματα που σοκάρουν χωρίς κανένα κόψιμο από την παραγωγή. Ίσα ίσα, όσο περισσότερο αίμα και αγριότητα, τόσο καλύτερα για το κανάλι. Το κάθε επεισόδιο της εκπομπής "In The Grip of The Law" ξεκινάει πάντα με τις άγριες εικόνες από όσα έχει διαπράξει ο καλεσμένος τζιχαντιστής. Σκηνές αρχείου από αυτές που όταν προβάλλονται στα δελτία ειδήσεων, ο παρουσιαστής συνήθως προετοιμάζει να απομακρύνουμε τα παιδιά από την οθόνη. Το γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο France 24 βρέθηκε πρόσφατα στα γυρίσματα της συγκεκριμένης εκπομπής. Περιγράφει απίστευτες σκηνές ενός επεισοδίου λοιπόν που ξεκινάει με πλάνα από ανθρώπινα μέλη στα διαλυμένα καθίσματα ενός αυτοκινήτου μετά από την έκρηξη μίας βόμβας στη Βαγδάτη. Και για ότι δεν υπάρχει τηλεοπτικό πλάνο, υπάρχουν φωτογραφίες για να αποδώσουν την αγριότητα και την βιαιότητα της σκηνής όπως αυτές που είδε το γαλλικό δίκτυο με μία ομάδα 50 ατόμων πνιγμένους στο αίμα μετά από ομαδική εκτέλεση.   

 

Μετά από αυτήν την απίστευτη εισαγωγή, στην οθόνη εμφανίζεται ο ένοχος φορώντας την κλασική κίτρινη ολόσωμη φόρμα της φυλακής. Μάλιστα στα πρώτα πλάνα δεν βρίσκεται σε κάποιο στούντιο ή στο κελί του αλλά στον τόπο του εγκλήματος. Εκεί περιγράφει στον παρουσιαστή που φοράει πάντα κοστούμι τα όσα έκανε. Και αν κάπου κομπιάζει, ο παρουσιαστής φροντίζει να τον πιέσει για να θυμηθεί και να συνεχίσει. Ο τρομοκράτης δεν περιγράφει μόνο αλλά σχεδόν αναπαριστά με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τις πράξεις του. Κι αν οι λεπτομέρειες που δίνει από μόνος του δεν είναι τόσο ανατριχιαστικές, φροντίζει ο παρουσιαστής να τον πιέζει για να γίνουν.

Το γεγονός ότι τα γυρίσματα γίνονται σε εξωτερικό δημόσιο χώρο και με την ευθύνη της αστυνομίας και των κρατικών υπηρεσιών, συμβάλει επίσης στο να δημιουργηθεί ένα ακραίο ζωντανό σόου. Περαστικοί και περίεργοι περικυκλώνουν τον παρουσιαστή και τις κάμερες, ενώ συχνά στον χώρο βρίσκονται και οι συγγενείς των θυμάτων του κάθε τρομοκράτη. Όσο περισσότερος τζερτζελές, φωνές, κλάματα και λιντσαρίσματα, τόσο καλύτερο για την τηλεθέαση.

Την ημέρα που βρέθηκε στα γυρίσματα το γαλλικό πρακτορείο, μία γυναίκα απευθυνόταν στους δολοφόνους των δύο γιών της– καλεσμένους στην εκπομπή - και τους ρωτούσε μέσα στα αναφιλητά γιατί τους σκότωσαν. «Τι σας έκαναν ο Αχμέντ και ο Χαμίντ; Ήταν φίλοι σας. Τι σας έκαναν; Γιατί καταστρέψατε την οικογένειά μου;», τους φώναζε μπροστά στις κάμερες και οι παριστάμενοι την επιδοκίμαζαν.

Το κεντρικό στούντιο της εκπομπής μιμείται γραφείο αστυνομικού τμήματος της δεκαετίας του 1920 στην Αμερική με χάρτες της Βαγδάτης και φωτογραφίες καταζητούμενων τζιχαντιστών στους τοίχους. Χαμηλός φωτισμός, ένα κλασικό πορτατίφ επάνω στο γραφείο και ο κοστουμαρισμένος Ahmad Hassan. Κάθε φορά, φροντίζει φυσικά να διευκρινίζει ότι η εκπομπή σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και ότι όσοι καταδικασμένοι συμμετέχουν εκφράζουν έτσι την μετάνοιά τους.

Σύμφωνα με τις επίσημες πληροφορίες, οι κρατούμενοι που επιλέγουν οι αρχές για την εκπομπή, δικαιούνται να αρνηθούν την συμμετοχή τους, αν μπορούμε να πιστέψουμε κάτι τέτοιο. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνεται ότι είτε δεχτούν, είτε αρνηθούν, αυτό δεν έχει καμία επίπτωση στην ποινή τους αφού όλοι είναι καταδικασμένοι σε θάνατο για τις πράξεις τους.

Επειδή μελλοθάνατος δεν μένεις για πολύ, αρκετοί από όσους έχουν συμμετάσχει στις εκπομπές, έχουν ήδη εκτελεστεί. Ο παρουσιαστής σε σχετική ερώτηση χαμογελάει παγωμένα και απαντά ότι «αυτό είναι θέμα της δικαιοσύνης, δεν με αφορά, εγώ κάνω τη δουλειά μου, εκείνοι τη δική τους».