Η εμπειρία της Ιορδανίας στο προσφυγικό

Η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Τουρκία, λόγω της γειτνίασής τους με τη Συρία, είναι οι χώρες που έχουν δεχθεί τους περισσότερους πρόσφυγες. Στην Ιορδανία, η οποία βρίσκεται κάτω ακριβώς από τη Συρία ενώ συνορεύει και με το Ιράκ, βρίσκονται περίπου 1,4 εκατ. πρόσφυγες και όπως λέει ο Ιορδανός πρέσβης στην Αθήνα, Fawwaz Al-Eitan, κάθε βδομάδα περνούν τα σύνορα χιλιάδες ακόμη. Η Ιορδανία δαπανά περίπου το 1/4 του προϋπολογισμού της για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, φέτος ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα βοήθεια 3 δις ευρώ και ο κ. Al-Eitan τονίζει ότι η χώρα ακούμπησε τα όρια των αντοχών της.

Η Ιορδανία πολύ πρόσφατα απηύθυνε έκκληση στη διεθνή κοινότητα να βοηθήσει τη χώρα για την αντιμετώπιση του προσφυγικού κύματος από τη Συρία. Πόσοι πρόσφυγες φιλοξενούνται στην Ιορδανία και ποια είναι η βοήθεια που ζητάει η χώρα σας;

Η Ιορδανία φιλοξενεί σήμερα 1.4 εκατομμύρια Σύρους, το 20% του πληθυσμού της χώρας. Ένας Σύρος για κάθε 5 Ιορδανούς δηλαδή ζει στο Βασίλειο − σαν να μετέφερες ολόκληρο τον πληθυσμό του Καναδά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μόνο 115.000, το 10% δηλαδή των Σύρων προσφύγων, ζουν στους καταυλισμούς, οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους βρίσκονται σκορπισμένοι σε ολόκληρη τη χώρα, στις πόλεις και τα χωριά της. Όλοι οι Σύροι πρόσφυγες έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και σε υπηρεσίες υγείας, τα ίδια που ισχύουν και για τους ντόπιους. Επίσης, αυτό που μοιράζονται με τους Ιορδανούς είναι οι ευκαιρίες στην εργασία αλλά και η πρόσβαση στο νερό της χώρας, και επιτρέψτε μου να θυμίσω ότι η Ιορδανία είναι η 4η πιο φτωχή χώρα σε αποθέματα νερού, οπότε αντιλαμβάνεστε το «βάρος» που δέχονται το σχετικό δίκτυο και οι υποδομές. Φέτος ζητήσαμε από τη Διεθνή κοινότητα βοήθεια ύψους 3 δις. Τόσα χρειάζονται ώστε να ανταπεξέλθουμε στις τωρινές ανάγκες. Το 2014 είχαμε λάβει μόλις το 28% αυτού του ποσού, ενώ πέρυσι (2015) ήταν το 35%. Το υπόλοιπο έπρεπε να καλυφθεί από την κυβέρνηση της Ιορδανίας. Κάθε χρόνο δηλαδή χρειαζόμαστε το ένα τέταρτο του κρατικού προϋπολογισμού για τις ανάγκες των προσφύγων και για την υποστήριξη των προσφερόμενων υποδομών.

Η Ιορδανία παραδοσιακά υποδέχεται πρόσφυγες που διαφεύγουν από συρράξεις σε γύρω περιοχές. Πώς κρίνετε τη στάση της Ευρώπης απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα;

Η Ιορδανία −παραδοσιακά− είναι και μια χώρα που διατηρεί σταθερότητα στο εσωτερικό της, μια χώρα που συμβάλλει στη σταθερότητα και πέρα από τα σύνορά της. Είμαστε ένας σημαντικός σύμμαχος στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, όχι μόνο στη Συρία και στο Ιράκ αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο στρατός μας συμμετέχει στις περισσότερες ειρηνευτικές αποστολές των Ηνωμένων Εθνών και γενικά φημίζεται ως ο καλύτερα εκπαιδευμένος και αποτελεσματικός. Μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι θεωρούμαστε βασικός «παίκτης» στις προσπάθειες και τις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται για τη διατήρηση της παγκόσμιας αρμονίας και την ευαισθητοποίηση ως προς την ανοχή σε θρησκευτικές ετερότητες.

Ολόκληρη η διεθνής κοινότητα και οι Ευρωπαίοι φίλοι μας καταλαβαίνουν τι μπορούμε να προσφέρουμε, πόσο σημαντική και αναπόσπαστη είναι η θέση μας, παρόλο που είμαστε μια «μικρή» χώρα. Σήμερα ζητάμε από τους φίλους μας να συνειδητοποιήσουν πως βοηθώντας στις προσπάθειες της Ιορδανίας στην προσφυγική κρίση, βοηθούν ώστε η χώρα μας να έχει πάντα τη δυνατότητα να προσφέρει στις καλές μάχες και στη σκληρή δουλειά όλων των άλλων κρατών του κόσμου.

Στην Ιορδανία με τους τόσους χιλιάδες πρόσφυγες πώς αντιμετωπίζουν την κατάσταση οι ντόπιοι πολίτες;

Οι άνθρωποι της Ιορδανίας έχουν επίγνωση, είναι φιλόξενος και γενναιόδωρος λαός − βασιζόμαστε σε αυτό. Και είναι γεγονός ότι η μεγαλύτερη υποστήριξη και βοήθεια στους Σύρους προέρχεται από την ίδια τη χώρα, από «μέσα», από τις παραδόσεις της και τις αξίες της. Από την πρώτη μέρα που ξέσπασε η κρίση, οι άνθρωποι που έμεναν πιο κοντά στα σύνορα, στη Βόρεια Ιορδανία, άνοιξαν χωρίς δεύτερη σκέψη την αγκαλιά και τα σπίτια τους και δέχθηκαν τις οικογένειες των Σύρων. Σε αυτό όμως στο οποίο δεν μπορούμε να βασιστούμε είναι στις αντοχές μας, δεδομένου ότι το πρόβλημα πλέον έχει διογκωθεί τρομακτικά και οι υποδομές της χώρας δοκιμάζονται καθημερινά, ενώ εξακολουθούμε να δεχόμαστε χιλιάδες νέους πρόσφυγες κάθε εβδομάδα. Είναι προφανές ότι έχουμε ακουμπήσει την κόκκινη γραμμή του «τερματισμού», εκεί που δεν μπορούμε πια να ζητήσουμε τίποτε παραπάνω από τους ανθρώπους της χώρας μας και δεν μπορούμε επίσης να τους υποσχεθούμε και τίποτε περισσότερο.

Αυτή την περίοδο γίνεται μια προσπάθεια για να υπάρξει εκεχειρία στη Συρία. Πόσο εφικτό είναι να σταματήσει άμεσα ο πόλεμος στη Συρία;

Ελπίζουμε να δοθεί ένα τέλος στον πόλεμο και ένα τέλος σε μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές τραγωδίες του αιώνα μας. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι θα βρεθεί πολιτική λύση στην κρίση με την ενεργό συμμετοχή ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας. Το γεγονός ότι πρόσφατα είδαμε μια πραγματική συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων κρατών μας κάνει περισσότερο αισιόδοξους για την επίλυσή της.

Πόσο δύσκολη είναι η θέση της Ελλάδας απέναντι στο πρόβλημα και πώς κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να το χειριστεί;

Η Ελλάδα γνωρίζει πολύ καλά τι θα πει προσφυγιά, τι θα πει ανθρωπιστική κρίση. Είναι καταγεγραμμένο στην τεράστια ιστορία της, μια ιστορία γενεών ολόκληρων που μετανάστευαν, ανθρώπινα κύματα που μετακινούνταν από τις γενέτειρές τους σε άλλα μέρη, προκλήσεις του παρελθόντος. Σήμερα βλέπουμε τη γενναιοδωρία των Ελλήνων και τις αξίες τους σε όλο τους το φάσμα, όταν οι άνθρωποι στα νησιά αλλά και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας καλωσορίζουν, φιλοξενούν και βοηθούν πρόσφυγες. Δυστυχώς η προσφυγική κρίση ήρθε σε μια περίοδο που η Ελλάδα κουβαλούσε το δικό της αβάσταχτο φορτίο και από αυτό και μόνο μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος και τη δυσφορία που δημιουργεί η επιπρόσθετη αυτή δοκιμασία.