Η γρίπη των πτηνών, που εξαπλώνεται πλέον σε άγρια πτηνά, πτηνοτροφικές μονάδες αλλά και θηλαστικά, θα μπορούσε —εφόσον μεταλλαχθεί ώστε να μεταδίδεται μεταξύ ανθρώπων— να οδηγήσει σε μια πανδημία πιο βαριά από εκείνη της COVID-19. Τη δυσοίωνη αυτή εκτίμηση έκανε η Μαρί-Αν Ραμέξ-Ουελτί, επικεφαλής του Κέντρου Αναπνευστικών Λοιμώξεων του γαλλικού Ινστιτούτου Παστέρ.
Η ιδιαίτερα παθογόνος γρίπη των πτηνών έχει προκαλέσει την τελευταία δεκαετία τη θανάτωση εκατοντάδων εκατομμυρίων πουλερικών, με σημαντικές επιπτώσεις στην αγροδιατροφική αλυσίδα και στις τιμές. Παρότι οι ανθρώπινες λοιμώξεις παραμένουν εξαιρετικά σπάνιες, οι επιστήμονες σημειώνουν ότι το ενδεχόμενο μετάλλαξης του ιού ώστε να μεταδίδεται μεταξύ ανθρώπων αποτελεί το χειρότερο σενάριο.
Όπως εξηγεί η Ραμέξ-Ουελτί, το πρόβλημα έγκειται στο ότι ο πληθυσμός διαθέτει αντισώματα έναντι των εποχικών στελεχών Η1 και Η3, όχι όμως απέναντι στο Η5 που προσβάλλει πτηνά και θηλαστικά — όπως ακριβώς συνέβη με την COVID-19 στις αρχές του 2020. Παράλληλα, υπενθυμίζει ότι σε αντίθεση με τον κορωνοϊό, που έπληττε κυρίως ευάλωτες ομάδες, οι ιοί της γρίπης μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή νόσηση ακόμη και σε υγιή άτομα και παιδιά.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν καταγραφεί πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που μολύνθηκαν από στελέχη Η5, μεταξύ αυτών και το Η5Ν1 που κυκλοφορεί σε πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και γαλακτοπαραγωγικές φάρμες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Νωρίτερα τον Νοέμβριο εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα Η5Ν5 σε άνθρωπο στην Ουάσιγκτον, με τον ασθενή —ο οποίος είχε υποκείμενα νοσήματα— να καταλήγει. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, από το 2003 έως σήμερα έχουν καταγραφεί σχεδόν 1.000 κρούσματα γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους, κυρίως σε Αίγυπτο, Ινδονησία και Βιετνάμ, με ποσοστό θνητότητας που φθάνει το 48%.
Παρά τις προειδοποιήσεις, ο Γρεγκόριο Τόρες, επικεφαλής του Τμήματος Επιστήμης του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων, υπογραμμίζει ότι ο κίνδυνος εμφάνισης πανδημίας παραμένει χαμηλός. Σημειώνει ότι απαιτείται επαγρύπνηση και έγκαιρη αντίδραση, αλλά τονίζει πως «προς το παρόν οι άνθρωποι μπορούν άνετα να περπατούν στο δάσος, να καταναλώνουν κοτόπουλο ή αυγά και να συνεχίζουν τη ζωή τους κανονικά».
Η Ραμέξ-Ουελτί διαβεβαιώνει επίσης ότι σε περίπτωση μεταλλαγής του ιού ώστε να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, η διεθνής κοινότητα είναι πλέον καλύτερα προετοιμασμένη σε σχέση με το 2020. Για τη γρίπη υπάρχουν ήδη υποψήφια εμβόλια που μπορούν να παραχθούν γρήγορα, ενώ έχουν αποθηκευτεί και εξειδικευμένα αντιιικά που εκτιμάται ότι θα ήταν αποτελεσματικά απέναντι σε μια τέτοια μετάλλαξη.
Πηγή: Reuters