Μουσείο Μπενάκη Ελληνικός Πολιτισμός

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ

Η Ελλάδα στο Μουσείο Μπενάκη

Η ενότητα των συλλογών αυτών συγκροτείται από πολλά επιμέρους σύνολα με πάνω από 40.000 έργα, που καταγράφουν το χαρακτήρα του ελληνικού κόσμου στο θεαματικό πανόραμα της χρονικής του διαδρομής: από την αρχαιότητα και την εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας ως τη μεσαιωνική περίοδο του Βυζαντίου, από την πτώση της Κωνσταντινούπολης, την περίοδο της φραγκικής και οθωμανικής κατοχής, ως την έκρηξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας το 1821, και από την περίοδο της διαμόρφωσης του νέου ελληνικού κράτους ως το 1922, τη χρονιά εκείνη που σημαδεύει η Μικρασιατική Καταστροφή.

Η Συλλογή προϊστορικών, αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών αρχαιοτήτων

Συγκροτήθηκε χάρη στη συμβολή πολλών Ελλήνων και ξένων δωρητών, αλλά και σε παρακαταθήκες μουσείων, καλύπτει ένα ευρύ χρονικό φάσμα από την αυγή της προϊστορίας έως το τέλος της ρωμαϊκής περιόδου.

Η Βυζαντινή τέχνη

Η Βυζαντινή Συλλογή του Μουσείου Μπενάκη αποτελεί το συνδετικό κρίκο των ενοτήτων που εικονογραφούν το πέρασμα από τον Ελληνισμό της αρχαιότητας στο νεότερο Ελληνισμό. Η συλλογή, χωρίς να καλύπτει όλες τις τάσεις και τα ρεύματα που αναπτύχθηκαν στη χιλιόχρονη πορεία του Βυζαντίου, διαθέτει ωστόσο εξαιρετική ποικιλία και χωρίζεται σε δύο ενότητες.

Η πρώτη περιλαμβάνει έργα μικροτεχνίας, χάλκινα και αργυρά σκεύη εκκλησιαστικής ή καθημερινής χρήσης, δημιουργίες μικρογλυπτικής και χυμευτικής, κεραμική, χειρόγραφα κτλ., μοναδικά για την τέχνη και την ποιότητα της κατασκευής τους. Τη δεύτερη ενότητα απαρτίζουν οι γνωστές βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες, μέσα από τις οποίες μπορούν να ανιχνευτούν οι δρόμοι και οι αναζητήσεις των ζωγράφων από τη βυζαντινή περίοδο και την παλαιολόγεια αναγέννηση στα κρητικά εργαστήρια και την καλλιτεχνική παραγωγή του Αγίου Όρους ως τις απαρχές της νεοελληνικής ζωγραφικής.

Μεταβυζαντινή και Νεοελληνική τέχνη

Οι συλλογές της εκκλησιαστικής και της κοσμικής τέχνης καλύπτουν χρονικά την ιστορική περίοδο από το 15ο ως το 19ο αιώνα, τεκμηριώνοντας τον υψηλό πολιτιστικό δείκτη του νεοελληνικού κόσμου κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας και της Οθωμανικής κατοχής.

Ιστορικά κειμήλια

Η συλλογή των ιστορικών κειμηλίων ανασυνθέτει τον ιστορικό και πνευματικό βίο της νεότερης Ελλάδας από τα τέλη του 18ου αιώνα και εξής. Μεγάλο τμήμα της συλλογής αποτελούν οι δωρεές οικογενειακών κειμηλίων από τους απογόνους και συγγενείς των προσώπων που συνδέθηκαν με τις νεότερες εμπειρίες του ελληνικού χώρου. Ορισμένα από τα σημαντικότερα κειμήλια της νεοελληνικής διαδρομής προέρχονται από το κίνημα του Φιλελληνισμού, τον Αγώνα για την Ελληνική Ανεξαρτησία και την προσπάθεια δημιουργίας του νέου Ελληνικού Κράτους με τη διακυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια (1828-1831), από την περίοδο της βασιλείας του Όθωνα (1833-1862) και από την επόμενη της βασιλείας του Γεωργίου του Α΄ (1863-1913).

Από το Μακεδονικό Αγώνα και τις μεταρρυθμίσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου, μέχρι και τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, τα περιεχόμενα της συλλογής ακολουθούν τα γεγονότα, που συνθέτουν τις περίπλοκες και επίμοχθες διαδικασίες για την ολοκλήρωση του ελληνικού κράτους και τη συγκρότηση του περιεχομένου της νεοελληνικής ταυτότητας. Σπαθιά και όπλα αγωνιστών του 1821, σημαίες της Επανάστασης, ναυτικά όργανα, όπως το τηλεσκόπιο της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας και η πυξίδα του Ανδρέα Μιαούλη, προσωπικά αντικείμενα, όπως η σφραγίδα του Ιωάννη Καποδίστρια και τα πιστόλια του λόρδου Βύρωνα, χειρόγραφα του Διονυσίου Σολωμού, των ποιητών Κωνσταντίνου Καβάφη, Κωστή Παλαμά, Άγγελου Σικελιανού, Κώστα Καρυωτάκη και Γιάννη Ρίτσου, το δίπλωμα και το χρυσό μετάλλιο των βραβείων Νόμπελ των ποιητών Γιώργου Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη, είναι μερικά από τα σημαντικότερα δείγματα της συλλογής.

Συλλογή Ζωγραφικής, Σχεδίων και Χαρακτικών

Τον πυρήνα της Συλλογής αποτελούν έργα από την προσωπική συλλογή του Αντώνη Μπενάκη, ενώ ο κορμός της συγκροτήθηκε κατά μεγάλο μέρος από τη δωρεά του Δαμιανού Κυριαζή (1953) και εμπλουτίστηκε με δωρεές και κληροδοτήματα πολλών άλλων φίλων του Μουσείου.Περιλαμβάνει συνολικά 6.000 περίπου έργα ζωγραφικής και χαρακτικής κατά κύριο λόγο Ευρωπαίων καλλιτεχνών από τον 17ο ως τον 19ο αι., καθώς και έργα Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και 20ού αι.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει έργα ζωγραφικής και χαρακτικής φιλοτεχνημένα από καλλιτέχνες που είτε επισκέφθηκαν ελληνικές περιοχές είτε εμπνεύστηκαν από την ελληνική ιστορία και παράδοση: το θεματολόγιο περιλαμβάνει τοπία, απόψεις, μνημεία αρχαία και νεότερα, προσωπογραφίες, ιστορικές παραστάσεις, ηθογραφικές σκηνές και ενδυμασίες.

Στην ενότητα των χαρακτικών ανήκουν δύο πρόσθετες θεματικές κατηγορίες: γελοιογραφίες εποχής του 19ου αι. και χάρτες, που καλύπτουν μια συνεχή χρονική περίοδο από το 15ο έως το 19ο αι.

Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του θεματικού περιεχομένου κατατάσσει τη Συλλογή αυτή σε μια εξαιρετικής σημασίας αρχειακή μονάδα εικαστικών πληροφοριών, σχετικών με τον ελλαδικό χώρο κατά την περίοδο της Λατινοκρατίας και Τουρκοκρατίας.

Στο ευρετήριο των καλλιτεχνών περιλαμβάνονται μεγάλα ονόματα Ευρωπαίων εκπροσώπων του ρομαντικού, κυρίως, κινήματος, όπως οι R.P. Bonington, Ary Scheffer, Carle Vernet, Albert Riegel, A.M. Colin, Sir Charles L. Eastlake, H.W. Williams, W.J. Muller. Επίσης βρίσκει κανείς και ολοκληρωμένες σειρές έργων όπως οι υδατογραφίες του E. Lear και του J. Cartwright, καθώς και η μοναδική πλήρης σειρά ελληνικών σχεδίων του Thomas Hope.

Στην ενότητα των Ελλήνων ζωγράφων ξεχωρίζουν οι Νικόλαος Καντούνης, Θεόδωρος Βρυζάκης, Φίλιππος Μαργαρίτης και οι πλούσιες σειρές σχεδίων των Νικολάου Γύζη και Νικηφόρου Λύτρα.

Πληροφορίες

Τετ., Παρ. 9:00 - 17:00, Πέμ., Σάβ. 9:00 - 24:00, Κυρ. 9:00 - 15:00

Είναι κλειστό Δευτ., Τρ. και τις ακόλουθες αργίες: 25 Μαρτίου, 1 Μαΐου, 15 Αυγούστου, 28 Οκτωβρίου, 25-26 Δεκεμβρίου, 1 και 6 Ιανουαρίου, Καθαρή Δευτέρα, Κυριακή και Δευτέρα του Πάσχα, Αγίου Πνεύματος.

Εισιτήρια

Γενική είσοδος: € 7, περιοδική έκθεση € 5 

Μειωμ.: € 5, περιοδική έκθεση: € 3 

Δημοσιογράφοι: € 1

Ελεύθερη είσοδος: Κάθε Πέμπτη (από 05/03/2015 έως 05/03/2016) εκτός οργανωμένων ομάδων και ομάδων άνω των 5 ατόμων με ξεναγό