Η νέα οικονομία των πόρων: ανάκτηση και δευτερογενείς αγορές

Η οικονομία του 20ού αιώνα οικοδομήθηκε πάνω στην αφθονία των φυσικών πόρων. Η λογική ήταν απλή: παραγωγή, κατανάλωση, απόρριψη. Στον 21ο αιώνα, όμως, το σκηνικό έχει αλλάξει ριζικά. Η κλιματική κρίση, η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η πίεση στους φυσικούς πόρους και οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες αποδεικνύουν ότι το γραμμικό μοντέλο ανάπτυξης έχει φτάσει στα όριά του. Στη θέση του αναδύεται η «νέα οικονομία των πόρων»: ένα μοντέλο που βασίζεται στην ανάκτηση, στην αξιοποίηση και στη συνεχή επαναχρησιμοποίηση των υλικών που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά.

Η έννοια αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα μέσα από τις δευτερογενείς αγορές. Πρόκειται για οργανωμένες δομές όπου τα υλικά που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί ανακτώνται, τυποποιούνται, πιστοποιούνται και επιστρέφουν στην παραγωγή. Ένας ανακυκλωμένος πολυμερής κόκκος μπορεί να αποτελέσει πρώτη ύλη για νέες πλαστικές συσκευασίες, ένα ανακτημένο μέταλλο να βρει θέση στην αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ το ανακυκλωμένο χαρτί μπορεί να επιστρέψει στη γραφική ύλη ή στη συσκευασία. Η αξία τους δεν περιορίζεται στο τεχνικό επίπεδο, αφού συνδέονται με μια ολόκληρη αλυσίδα επιχειρηματικών ευκαιριών και καινοτομίας.

Η Motor Oil, με στρατηγικές επενδύσεις τα τελευταία χρόνια, έχει διαμορφώσει ένα πλήρες οικοσύστημα εταιρειών που δίνει σάρκα και οστά στη νέα οικονομία των πόρων. Η ΗΛΕΚΤΩΡ, με τεχνογνωσία δεκαετιών, δραστηριοποιείται σε όλο το φάσμα της διαχείρισης απορριμμάτων: από τη λειτουργία μονάδων επεξεργασίας έως την ανάκτηση πολύτιμων πρώτων υλών. Μέσα από σύγχρονες υποδομές, τα απορρίμματα μετατρέπονται σε καθαρές ροές υλικών που επιστρέφουν στη βιομηχανία, ενώ το παραγόμενο βιοαέριο αξιοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, προσφέροντας διπλό όφελος – περιβαλλοντικό και οικονομικό.

Συμπληρωματικά, η Thalis συμβάλλει στην ενίσχυση της τοπικής κυκλικότητας. Μέσα από συνεργασίες με δήμους και επιχειρήσεις, εξασφαλίζει ότι λιγότερα φορτία οδηγούνται σε ταφή και περισσότερα αξιοποιούνται ως πρώτες ύλες. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται προστιθέμενη αξία που μένει στην περιοχή: επενδύσεις σε υποδομές, θέσεις εργασίας και νέες δεξιότητες για τους εργαζόμενους.

Η κυκλική αξιοποίηση δεν περιορίζεται στα στερεά απόβλητα. Η LPC, με διεθνή αναγνώριση, πρωτοπορεί στην αναγέννηση χρησιμοποιημένων λιπαντικών, μετατρέποντας ένα δύσκολα διαχειρίσιμο ρεύμα αποβλήτων σε νέες, υψηλής ποιότητας βάσεις λιπαντικών. Έτσι, μειώνεται η εξάρτηση από την πρωτογενή παραγωγή, περιορίζεται το ενεργειακό αποτύπωμα και ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας. Αντίστοιχα, η VERD, μέσω της θυγατρικής της Πράσινο Λάδι, έχει αναπτύξει το μεγαλύτερο πανελλαδικό δίκτυο συλλογής χρησιμοποιημένων βρώσιμων ελαίων, τα οποία μετατρέπονται σε βιοντίζελ χαμηλού αποτυπώματος. Χιλιάδες τόνοι αποβλήτων που παλαιότερα κατέληγαν στο αποχετευτικό δίκτυο, σήμερα αποκτούν νέα ζωή, ενισχύοντας την ενεργειακή μετάβαση της χώρας.

Η συμβολή όλων αυτών των δραστηριοτήτων είναι πολλαπλή. Από τη μία πλευρά, μειώνεται η εξάρτηση από εισαγωγές πρώτων υλών και ενισχύεται η αυτάρκεια της οικονομίας. Από την άλλη, δημιουργούνται νέες αγορές και νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες: startups που αναπτύσσουν εφαρμογές ιχνηλασιμότητας, βιομηχανίες που επενδύουν σε ανακυκλωμένα υλικά, νέες υπηρεσίες που συνδέονται με τον ποιοτικό έλεγχο και τις πράσινες πιστοποιήσεις.

Ωστόσο, για να μπορέσουν οι δευτερογενείς αγορές να αναπτυχθούν στο μέγιστο βαθμό, χρειάζονται σταθερό θεσμικό πλαίσιο, σαφή πρότυπα και ενθάρρυνση της ζήτησης. Η Motor Oil, μέσα από τις εταιρείες της, συμβάλλει σε αυτήν την κατεύθυνση, επενδύοντας στη διαφάνεια, στην πιστοποίηση και στη μακροχρόνια συνεργασία με πελάτες και τοπικές κοινωνίες. Ταυτόχρονα, οι δημόσιες συμβάσεις με πράσινα κριτήρια μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης, δημιουργώντας μια σταθερή αγορά για τα ανακυκλωμένα υλικά και επιταχύνοντας την κυκλική μετάβαση.

Πέρα από την οικονομική διάσταση, η ανάκτηση πόρων έχει ισχυρό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Κάθε φορά που ένα προϊόν κατασκευάζεται από ανακυκλωμένο υλικό, εξοικονομείται ενέργεια, μειώνονται οι εκπομπές και προστατεύεται το περιβάλλον. Οι τοπικές κοινωνίες επωφελούνται από νέες θέσεις εργασίας και επενδύσεις, ενώ οι πολίτες βλέπουν στην πράξη πώς η σωστή διαχείριση απορριμμάτων συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Η πρόκληση είναι σαφής: να αναβαθμιστούν οι δευτερογενείς αγορές από «παράλληλες» σε ισότιμες με τις πρωτογενείς. Να δούμε στα ανακτημένα υλικά όχι μια λύση ανάγκης, αλλά τον κανόνα μιας νέας εποχής. Η Motor Oil, με την τεχνογνωσία και τις επενδύσεις της, αποδεικνύει ότι αυτός ο στόχος μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η νέα οικονομία των πόρων δεν είναι το μέλλον· είναι το παρόν της πράσινης μετάβασης και το θεμέλιο μιας βιομηχανίας που θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική και βιώσιμη.