Paνiliοn: Ένας νέος πολυxρηστικός χώρος πολιτισμού στην Επίδαυρο με την ενέργεια της ΔΕΗ

Το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου γιορτάζει φέτος τα 70 του χρόνια με πληθώρα εκδηλώσεων και καινοτομιών που ανανεώνουν τον ρόλο και τη δυναμική του. Στο πλαίσιο αυτής της επετείου, ξεχωρίζει η πρωτοβουλία για τη δημιουργία του Pavilion, ενός νέου, πολυλειτουργικού περιπτέρου μέσα στον ιστορικό αρχαιολογικό χώρο της Επιδαύρου. Η υλοποίηση του έργου αποτελεί καρπό της συνεργασίας της καλλιτεχνικής διεύθυνσης υπό την Κατερίνα Ευαγγελάτου, του αρχιτεκτονικού γραφείου FLUX Office και της σημαντικής χορηγίας της ΔΕΗ, η οποία συμβάλλει αποφασιστικά στην ενίσχυση της πολιτιστικής εξωστρέφειας της Ελλάδας. Το Pavilion έχει συμβολική και πρακτική σημασία για το φεστιβάλ και τους ανθρώπους του, καθώς φιλοδοξεί να γίνει ένα ζωντανό σημείο συνάντησης για τους καλλιτέχνες, τους συντελεστές και το κοινό, φιλοξενώντας καλλιτεχνικές δράσεις, εκπαιδευτικά εργαστήρια, διαλέξεις και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Τι είναι το Pavilion και πώς σχεδιάστηκε

Το Pavilion είναι ένας χώρος πολλαπλών χρήσεων που βρίσκεται πίσω από τα καμαρίνια των ηθοποιών και είναι ικανός να φιλοξενήσει τόσο μικρής κλίμακας εκδηλώσεις και δράσεις όσο και να επιλύσει πρακτικές ανάγκες των συντελεστών του Φεστιβάλ. Το έργο έχει αναλάβει να περατώσει το αρχιτεκτονικό γραφείο FLUX Office, με την υπογραφή των Εύα Μανιδάκη, Θανάση Δεμίρη, Θέμη Ιστατιάδη και Ραμίν Αντωνιάδη. Προτού καταρτίσουν τα σχέδιά τους, μελέτησαν ενδελεχώς τόσο τον περιβάλλοντα φυσικό χώρο όσο και τα ήδη υπάρχοντα διατηρητέα κτίρια με την υπογραφή του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη. Σεβόμενοι τους δυο αυτούς πυλώνες, προχώρησαν στον σχεδιασμό ενός πολυμορφικού και πολύ-χρηστικού κτιρίου με δυο μεγάλους χώρους. Από τη μία πλευρά υπάρχει μια αίθουσα για εργαστήρια, δράσεις, συνέδρια, εκδηλώσεις κι από την άλλη ένας χώρος για γραφεία. Στη μέση δεσπόζει ένα αίθριο που μπορεί να λειτουργήσει ως τόπος συνάντησης. Ο σχεδιασμός προσφέρει διάφορες δυνατότητες στη χρήση τόσο του αίθριου όσο και του υπόλοιπου χώρου, ανάλογα με τις εκδηλώσεις που θα φιλοξενήσει.

Το έργο θα είναι έτοιμο σε έναν ορίζοντα περίπου οχτώ μηνών, οπότε ενδέχεται να λειτουργήσει στην επόμενη διοργάνωση. Όπως και να έχει, είναι ένα κτίριο που είχε ανάγκη το Φεστιβάλ και κατασκευάζεται για να γίνει μέρος του χώρου, με σεβασμό στην ιστορικότητα του τόπου αλλά και με σύγχρονη αισθητική. Από το ζέσταμα ενός ηθοποιού πριν από την πρόβα ή την παράσταση, μέχρι τη φιλοξενία εργαστηρίων, εκδηλώσεων και άλλων παράλληλων δράσεων, προσβλέπει στο να μεταμορφωθεί σε ένα σημείο αναφοράς στον αρχαιολογικό χώρο της Επιδαύρου τα επόμενα χρόνια.

Μια in situ ξενάγηση στο Pavilion σε δύο στάδια

Ο νέος χώρος παρουσιάστηκε από την Κατερίνα Ευαγγελάτου, παρουσία του υφυπουργού Πολιτισμού Ιάσονα Φωτήλα και των εκπροσώπων της ΔΕΗ, ενώ από το αρχιτεκτονικό γραφείo Flux office έδωσαν το παρών η Εύα Μανιδάκη και ο Θανάσης Δεμίρης. Η παρουσίαση του project, ακριβώς στο σημείο όπου θα κατασκευαστεί, πραγματοποιήθηκε σε δύο στάδια. Πρώτα είδαμε σε μεγάλη οθόνη μια φωτορεαλιστική απεικόνιση της κατασκευής, όπου οι δυο αρχιτέκτονες μας εξήγησαν βήμα-βήμα τόσο το πώς εργάστηκαν όσο και πόσο σχολαστικοί ήταν με τα υλικά και τον σεβασμό του χώρου υλοποίησης του έργου. Το πρώτο βήμα για εκείνους, όπως ανέφερε η Εύα Μανιδάκη, ήταν να μελετήσουν σε βάθος τα γειτονικά διατηρητέα κτίρια του Άρη Κωνσταντινίδη, ώστε να δημιουργήσουν κάτι που θα βρίσκεται σε διάλογο αλλά και σε αρμονία με αυτά. «Η διαφάνεια και η ελαφρότητα ήταν το στοίχημα» ενώ η δυσκολία του εγχειρήματος αλλά και η μεγάλη πρόκληση για το γραφείο τους ήταν να μπορέσουν να εντάξουν αυτό το έργο σ’ αυτόν το μοναδικό χώρο.

Γι’ αυτό και υλικά που χρησιμοποιούν έρχονται σε πλήρη αρμονία τόσο με το αλσύλλιο όσο και με τα κτίρια του Κωνσταντινίδη: οροφή zinc, κρύσταλλο, ξύλινη επένδυση, σκυρόδεμα, χωμάτινη επικάλυψη. Στις κατόψεις που μας παρουσίασαν έχουν προβλέψει τη λειτουργικότητα του κτιρίου και τη μεταβλητότητα του χώρου, ανάλογα με τις δράσεις που θα φιλοξενεί. Πρόκειται για μια ημιμόνιμη ελαφριά κατασκευή σε αρμονική συνύπαρξη με το γειτονικό κτίριο του εκθεσιακού χώρου που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Άρης Κωνσταντινίδης. Το κτίριο αποτελείται από μια κεντρική αίθουσα και κάποιους χώρους βοηθητικής χρήσης, ενώ περικλείεται από ξύλινα κατακόρυφα διάτρητα στοιχεία. Το εσωτερικό αίθριο αποτελεί των πυρήνα όλων των εκδηλώσεων. Από την άλλη, οι ημιυπαίθριοι χώροι προσφέρουν ευελιξία στη χρήση – με περσίδες και παραπετάσματα που ανοιγοκλείνουν-ενώνουν χωρικά τους όγκους της κατασκευής. Όλα αυτά καθιστούν το κτίριο διαμπερές, επιτρέποντας στο φυσικό φως να διαχέεται στο εσωτερικό του, ενώ παράλληλα είναι ανοιχτό και στους εξωτερικούς καλοκαιρινούς ήχους, όπως αυτών των τζιτζικιών.

Μετά τη φωτορεαλιστική παρουσίαση του χώρου, πραγματοποιήθηκε μια in situ ξενάγηση, όπου μπορούσαμε να δούμε την κάτοψη του κτιρίου και να φανταστούμε το κτίριο να ορθώνεται στον χώρο όπου περπατούσαμε. Η αναλυτική παρουσίαση της Εύας Μανιδάκη ήταν αρκετή για να μας βάλει στο κλίμα, εξηγώντας μας σε ποιο σημείο του μελλοντικού κτιρίου περπατάμε κάθε φορά. Και οι δυο αρχιτέκτονες τόνισαν πόσο σημαντικός είναι γι’ αυτούς ο σεβασμός της γεωμετρίας του χώρου, αλλά και η όσο το δυνατόν πιο περιορισμένη χρήση βαρέων μηχανημάτων για την εκσκαφή, που επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον. Όσο για τα δέντρα που βλέπαμε γύρω μας; Προφανώς και θα κοπεί ένας περιορισμένος αριθμός τους για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της ανέγερσης του κτιρίου. Ωστόσο, όπως ανέφεραν οι αρχιτέκτονες, θα εστιάσουν κυρίως στην κοπή των πεύκων, που θεωρούνται πλέον επικίνδυνα σε αρχαιολογικούς χώρους, ενώ υπάρχει μέριμνα για δενδροφύτευση πριν από την ολοκλήρωση και παράδοση του έργου. Στόχος άλλωστε είναι να αφήσουν το λιγότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Η Επίδαυρος ως θεατρικός και πολιτιστικός προορισμός

Το νέο περίπτερο στην Επίδαυρο δεν είναι απλώς ένας χώρος πρακτικής υποστήριξης του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Φιλοδοξεί να μετατραπεί σε έναν σύγχρονο πολιτιστικό κόμβο, που θα φιλοξενεί καλλιτεχνικές δράσεις, εργαστήρια, διαλέξεις και άλλες εκδηλώσεις, φέρνοντας πιο κοντά το κοινό με τους δημιουργούς. Με το Pavilion, η Επίδαυρος αποκτά έναν επιπλέον χώρο που αναβαθμίζει τη θέση της ως κορυφαίος θεατρικός και πολιτιστικός προορισμός.

Το project αυτό δεν θα ήταν δυνατόν να υλοποιηθεί δίχως την πολύτιμη συμβολή της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ), που όχι μόνο στηρίζει ως Μέγας Χορηγός το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου αλλά παράλληλα συμβάλλει στην ανάδειξη της πολιτιστικής δημιουργίας της χώρας μας και την παρουσία της στο διεθνές σκηνικό. Πέρα από τη ΔΕΗ και το Φεστιβάλ, για το φιλόδοξο αυτό πρότζεκτ εργάστηκαν το ΥΠΠΟ και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας.

Εν αναμονή της κατασκευής αυτού του κτιρίου-αναφορά για το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, ανυπομονούμε για την υλοποίηση του, ώστε να μπορούμε να λέμε σε λίγο καιρό ότι είχαμε πρώτοι περπατήσει και είχαμε την τύχη να ξεναγηθούμε στα θεμέλια του Pavilion.